Share the post "Παιδί και άγχος αποχωρισμού: αιτιολογία, συμπτώματα, αντιμετώπιση"
Παιδί και άγχος αποχωρισμού: γενικά
Ο ακρογωνιαίος λίθος της ανθρώπινης ύπαρξης είναι η δημιουργία στενών συναισθηματικών σχέσεων με άλλα άτομα που να εμπνέουν εμπιστοσύνη και ασφάλεια. Δεν είναι τόσο η αγάπη που παίζει τον καθοριστικότερο ρόλο στη σχέση του μικρού παιδιού με τον φροντιστή του όσο η σταθερότητα και η προβλεψιμότητα που χαρακτηρίζει τη σχέση αυτή. Είναι, δηλαδή, προτιμότερο -από εξελικτική σκοπιά- να υπάρχει μια σχέση αλληλοσυμπάθειας, που να τη διακρίνει η σταθερότητα και η προβλεψιμότητα, παρά μια σχέση μεγάλης αγάπης αλλά με έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις, απουσία προβλεψιμότητας και ελλιπή φροντίδα.
Η σημασία της σχέσης δεσμού
Σύμφωνα με τα παραπάνω, ένα μικρό παιδί, που έχει βιώσει -στη διάρκεια των πρώτων 6 μηνών της ζωής του- μια στο σύνολό της σταθερή και προβλέψιμη σχέση με τον κύριο φροντιστή του (συνήθως τη μητέρα), θα μπορέσει πολύ ευκολότερα να τον αποχωρισθεί όταν έρθει η στιγμή για κάτι τέτοιο.
Ό,τι και να κάνουμε ως γονείς, το παιδί θα συνεχίσει να αναζητά την εγγύτητα με άλλους, από τη στιγμή που οι σχέσεις αποτελούν το οξυγόνο της ψυχής. Έτσι, όταν το παιδί αποχωρισθεί τον φροντιστή του, θα νιώσει άγχος το μέγεθος του οποίου θα είναι ανάλογο της συναισθηματικής κυρίως αστάθειας που χαρακτηρίζει τη σχέση του με αυτόν καθώς και της διάρκειας του αποχωρισμού.
Έχει αποδειχθεί πως η ανασφάλεια, ο φόβος και το άγχος του μικρού παιδιού είναι πολύ μεγαλύτερα όταν εκτίθεται σε επαναλαμβανόμενους και απρόβλεπτους αποχωρισμούς -ή σε απειλή τέτοιων- παρά όταν συμβεί να βιώσει έναν οριστικό αποχωρισμό, όπως στην περίπτωση θανάτου ενός γονέα ή μιας υιοθεσίας.
Ένας από τους βασικότερους πυλώνες της φιλοσοφίας της διαπαιδαγώγησης στο δυτικό κόσμο είναι η ενθάρρυνση μιας όσο το δυνατόν μεγαλύτερης και γρηγορότερης «αυτονόμησης» του παιδιού. Το να μάθει άμεσα να κοιμάται στο κρεβάτι και στο δωμάτιό του, να ξεκινήσει γρήγορα παιδικό σταθμό, να αποκτήσει κοινωνική επάρκεια και αυτονομία στην ομάδα παιδιών του παιδικού σταθμού κ.ά. αποτελούν παραδείγματα ενός «σωστού» και «σύγχρονου» τρόπου διαπαιδαγώγησης.
Σύμφωνα, όμως, με τη θεωρία του δεσμού και τα αποτελέσματα πάρα πολλών ερευνών, η απόκτηση αυτονομίας προϋποθέτει και στηρίζεται στην ύπαρξη ενός ασφαλούς στενού δεσμού παιδιού-φροντιστή που δημιουργεί ένα αίσθημα βασικής εμπιστοσύνης και ασφάλειας απέναντι σε άλλα άτομα και στην προοπτική δημιουργίας σχέσης μαζί τους, χωρίς τη φυσική παρουσία του γονιού.
Αυτό, λοιπόν, που βρίσκεται πολύ πιο κοντά στην πραγματικότητα είναι να είμαστε ως γονείς πολύ ευαίσθητοι απέναντι στα μηνύματα και στις συναισθηματικές ανάγκες του κάθε ξεχωριστού παιδιού και να μην το ωθούμε προς την αυτονομία γρηγορότερα απ΄όσο αντέχει, εν ονόματι ενός «σύγχρονου τρόπου διαπαιδαγώγησης».
Η τόσο ευρέως διαδεδομένη άποψη πως δεν πρέπει να παίρνουμε αγκαλιά ένα βρέφος που κλαίει γιατί το «κακομαθαίνουμε» και θα αποζητά στη συνέχεια την αγκαλιά είναι μόνο εν μέρει αλήθεια. Όχι, όμως, επειδή το βρέφος «κακομαθαίνει» αλλά επειδή, με τον τρόπο αυτόν, αποκτά συντομότερα σχέση δεσμού με τη μητέρα εξαιτίας της συχνής και άμεσης επαφής μαζί της, κάτι που αποτελεί ζητούμενο. Όταν το αφήσουμε να κλαίει, σίγουρα θα πάψει κάποια στιγμή, όχι όμως επειδή «διαπαιδαγωγήθηκε» αλλά γιατί ΠΑΡΑΙΤΗΘΗΚΕ της προσπάθειάς του να εισακουσθεί.
Τα μικρά παιδιά, σε πολλές χώρες της Αφρικής, δημιουργούν νωρίτερα σχέση δεσμού με τη μητέρα τους (στον 6ο περίπου μήνα) απ΄ό,τι τα παιδιά στη Δυτική Ευρώπη (στον 8ο περίπου μήνα) ακριβώς γιατί οι μητέρες τους τα κουβαλούν πολλές ώρες της ημέρας στην αγκαλιά ή στην πλάτη τους.
Άγχος αποχωρισμού
Άγχος αποχωρισμού
Η μεγάλη πλειοψηφία των παιδιών δεν βιώνει γενικά κάποιο άγχος αποχωρισμού στη διάρκεια των 6 πρώτων μηνών της ζωής. Εάν, δηλαδή, ο γονιός τύχει να φύγει από το χώρο που βρίσκεται το παιδί, αυτό δεν θα αρχίσει αμέσως να κλαίει και να τον αναζητά.
Λίγο αργότερα, όμως, και συγκεκριμένα στην ηλικία των 7 μηνών περίπου, παρατηρούμε, στις περισσότερες περιπτώσεις, μια απότομη αλλαγή. Το παιδί διαμαρτύρεται έντονα εάν αποχωρισθεί τους γονείς του και δεν αποδέχεται τη φροντίδα ατόμων που δεν γνωρίζει καλά. Αλλά ακόμα και πρόσωπα που το παιδί γνωρίζει καλά (π.χ. γιαγιά, παππούς) μπορεί να δυσκολευτούν να το παρηγορήσουν σε μια τέτοια περίπτωση.
Αυτού του είδους οι αντιδράσεις θεωρούνται ως απόλυτα φυσιολογικές, κυρίως στο χρονικό διάστημα ανάμεσα στον 7ο και 24ο μήνα περίπου, -με πιο ευαίσθητη περίοδο αυτήν ανάμεσα στον 18ο και 24ο μήνα- και σημαίνουν πως το παιδί έχει αποκτήσει συνείδηση του εξωτερικού του κόσμου, αναγνωρίζοντας τι είναι οικείο και τι ξένο, πως έχει δημιουργήσει έναν στενό συναισθηματικό δεσμό με το γονιό του και πως προτιμά τη δική του συντροφιά έναντι αυτής άλλων. Στην ηλικία των 2 ετών περίπου, το παιδί αποκτά μια εσωτερική και σχετικά σταθερή εικόνα του γονιού που, σε συνδυασμό με τη διαπίστωση πως ο γονιός πάντα επιστρέφει όταν φεύγει, το βοηθά να αντέχει τη φυσική του απουσία.
Για τους ίδιους λόγους, στο διάστημα ανάμεσα στον 8ο και 14ο περίπου μήνα, το παιδί αντιδρά συνήθως αποφευκτικά, με φόβο και κλάμα απέναντι σε πρόσωπα που δεν γνωρίζει. Αυτός ο τρόπος αντίδρασης του παιδιού δεν αφορά στο συγκεκριμένο πρόσωπο αυτό καθαυτό αλλά στον τρόπο και τη συμπεριφορά που ενδεχομένως επιδεικνύει. Ίσως το ξένο άτομο πλησιάζει πολύ το παιδί, μιλά δυνατά, θέλει να το πάρει αγκαλιά δίχως να λάβει υπόψη το φόβο, το δισταγμό του κ.τ.λ. Στις περιπτώσεις αυτές, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να αφήσουμε στο παιδί την πρωτοβουλία προσέγγισης και να περιμένουμε να εξοικειωθεί σταδιακά με την παρουσία μας στο χώρο του.
Συμπτώματα άγχους αποχωρισμού
Τα συμπτώματα που συνήθως υποδηλούν ύπαρξη άγχους αποχωρισμού είναι τα εξής:
– Έντονη ανησυχία του παιδιού όταν αποχωρίζεται από τα οικεία του πρόσωπα
– Άρνηση για τον παιδικό σταθμό, το σχολείο ή για άλλους χώρους χωρίς το γονιό του
– Άρνηση να κοιμηθεί χωρίς την παρουσία του γονιού δίπλα του
– Φόβος απώλειας του γονιού ή μήπως του συμβεί κάτι κακό
Παρόλο που το παιδί μπορεί να έχει εξελιχθεί φυσιολογικά και να διαχειρίζεται ικανοποιητικά τις περισσότερες περιπτώσεις αποχωρισμού, το άγχος αποχωρισμού μπορεί να επανεμφανισθεί σε καταστάσεις έντονου στρες, όπως η νοσηλεία σε νοσοκομείο, όταν το παιδί είναι άρρωστο ή για κάποιο λόγο δεν νιώθει καλά, όταν εκτεθεί σε πρωτόγνωρες και αγχογόνες καταστάσεις κ.τ.λ.
Αποχωρισμός
Αντιμετώπιση του άγχους αποχωρισμού
Ο φόβος του παιδιού να αποχωρισθεί είναι αυθεντικός και θα εξαφανισθεί γρηγορότερα, εάν πάρουμε τα συναισθήματά του στα σοβαρά και το βοηθήσουμε να αισθανθεί και να πεισθεί πως το αγαπάμε και πως πάντα θα το προστατεύουμε, ό,τι και αν συμβεί. Αν το παιδί νιώσει εμπιστοσύνη για τη δική μας προβλεψιμότητα, προσβασιμότητα και αγάπη τότε θα μπορεί να δημιουργεί ανάλογες σχέσεις εμπιστοσύνης και αργότερα στη ζωή.
Εάν το παιδί αρκουδίζει και μπορεί να μετακινείται στο χώρο, τα πράγματα είναι ευκολότερα. Μπορεί πλέον από μόνο του να ρυθμίζει την αναγκαία για το ίδιο απόσταση από τη μητέρα του. Εάν, όμως, το παιδί δείχνει στοιχεία άγχους αποχωρισμού πριν αποκτήσει την ικανότητα να μπορεί να μετακινείται από μόνο του στο χώρο, τότε η μητέρα θα πρέπει να φροντίζει να βρίσκεται εντός του οπτικού πεδίου του παιδιού ή να του μιλά από εκεί που βρίσκεται ή, αν χρειασθεί, να το παίρνει κοντά της, γιατί το παιδί δεν έχει ακόμα τη δυνατότητα να γνωρίζει που πηγαίνει η μητέρα του αλλά ούτε και αν θα επιστρέψει.
Σταδιακά, το παιδί αποκτά την ικανότητα να κατανοεί πως κάτι που εξαφανίζεται από το οπτικό του πεδίο δεν εξαφανίζεται για πάντα αλλά συνεχίζει να υπάρχει παρόλο που δεν το βλέπει. Μπορούμε να διαπιστώσουμε αν το παιδί έχει αποκτήσει αυτήν την ικανότητα, κρύβοντας, για παράδειγμα, ένα αντικείμενο κάτω από ένα μαξιλάρι ή χαλί. Εάν το παιδί αρχίσει να ψάχνει το κρυμμένο αντικείμενο, αυτό σημαίνει πως έχει αποκτήσει την ικανότητα αυτή και, κατά συνέπεια, μπορεί πλέον να διαχειρίζεται καλύτερα το άγχος αποχωρισμού του στη συνέχεια.
Στη διάρκεια της περιόδου αυτής, το λεγόμενο «κρυφτούλι» είναι ένας πολύ καλός τρόπος να εξασκήσουμε το παιδί ώστε να αποκτήσει γρηγορότερα την παραπάνω ικανότητα. Για παράδειγμα, κρύβουμε αρχικά το πρόσωπό μας πίσω από μια κουβερτούλα, λέγοντας στο παιδί «που είναι η μαμά;» και αμέσως μετά να επανεμφανίζουμε το πρόσωπό μας. Το επόμενο βήμα μπορεί να είναι το να βγούμε από το δωμάτιο, ρωτώντας το ίδιο πράγμα, και κατόπιν να επανεμφανιστούμε γελώντας ή αγκαλιάζοντας το παιδί. Ένα τρίτο βήμα είναι να βγούμε από το δωμάτιο και να μιλάμε στο παιδί μέχρι σημείου που αντέχει κ.τ.λ.
Στις ηλικίες αυτές, θα πρέπει οπωσδήποτε να παίρνουμε υπόψη το άγχος του παιδιού ώστε να αποτραπεί τυχόν επιδείνωσή του. Ποτέ δεν θα πρέπει να φεύγουμε κρυφά από το παιδί, ξεγελώντας το ή αποσπώντας την προσοχή του με κάποιον τρόπο. Κάτι τέτοιο διευκολύνει μόνον εμάς τους ίδιους και αυτό πρόσκαιρα, γιατί στη συνέχεια θα εισπράξουμε τις ακόμα εντονότερες αντιδράσεις του παιδιού που δεν θα μας εμπιστεύεται πλέον εύκολα.
Όταν θα πρέπει να φύγουμε, είναι πολύ σημαντικό να αποχαιρετούμε πάντα το παιδί και, αν είναι δυνατόν, με τον ίδιο τρόπο ώστε να καταλάβει περί τίνος πρόκειται και διαβεβαιώνοντάς το πως θα επιστρέψουμε. Καλό είναι, επίσης, να υπάρχει πάντα και μια ανάλογη τελετουργία επανένωσης κατά τη στιγμή της επιστροφής. Όταν το παιδί βιώνει επανειλημμένα αυτές τις τελετουργίες, το άγχος αποχωρισμού του μειώνεται σταδιακά στις περισσότερες των περιπτώσεων.
Ακόμα και σύντομοι αποχωρισμοί, που προκαλούν άγχος, μπορεί να επηρεάσουν τη συμπεριφορά του παιδιού. Για παράδειγμα, το παιδί μπορεί να θέλει οπωσδήποτε να ακολουθεί τη μητέρα σε όποιο χώρο και αν αυτή πηγαίνει, ακόμα και στο μπάνιο. Αυτό σημαίνει πως έχει ανάγκη διαβεβαίωσης πως η μητέρα του δεν φεύγει και, όταν το διαπιστώνει, ησυχάζει, μπορώντας πλέον να ασχοληθεί με κάτι μόνο του. Κάτι τέτοιο μπορεί να είναι κουραστικό για τη μητέρα αλλά, εάν το αντέξει και ανταποκριθεί με ευαισθησία στις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού, στη συνέχεια θα εισπράξει τους καρπούς αυτών των προσπαθειών της πολλαπλά.
Στη διάρκεια της περιόδου αυτής, αποφεύγετε όσο είναι δυνατόν τους παρατεταμένους αποχωρισμούς. Εάν κάτι τέτοιο είναι αναπόφευκτο, τότε είναι σημαντικό να βρίσκεται το παιδί σε οικείο και ασφαλές συναισθηματικά περιβάλλον και με άτομα που γνωρίζει καλά.
Δυσκολίες αποχωρισμού
Η διάρκεια της περιόδου άγχους αποχωρισμού
Η περίοδος της ζωής που χαρακτηρίζεται από έντονο άγχος αποχωρισμού και φόβο για ξένα άτομα οριοθετείται, συνήθως, ανάμεσα στον 7ο και 24ο μήνα περίπου. Μετά τον 2ο χρόνο της ζωής και μέχρι τον 3ο, τα περισσότερα παιδιά νιώθουν αρκετά ασφαλή ώστε να είναι σε θέση να αποχωρισθούν τους γονείς τους για κάποιες ώρες ή και μέρες, με την προϋπόθεση αυτό γίνεται με τον σωστό τρόπο και την κατάλληλη προεργασία.
Μπορεί, όμως, να εξαφανισθεί και νωρίτερα. Οι ατομικές διαφορές είναι μεγάλες και, για το λόγο αυτό, δεν θα πρέπει να είμαστε με το ημερολόγιο στα χέρια, περιμένοντας τη λήξη της «εμπόλεμης» περιόδου. Το σημείο στο οποίο θα πρέπει να εστιαζόμαστε είναι τα όσα εμείς οι ίδιοι μπορούμε να κάνουμε ώστε να βοηθήσουμε το παιδί μας και, αν συμβεί αυτό, είναι σχεδόν βέβαιο πως θα μειωθούν και οι δυσκολίες του στην καθημερινότητά μας.
Ας δώσουμε, λοιπόν, στα παιδιά μας την ασφάλεια που χρειάζονται και ας απολαύσουμε τις κοινές στιγμές μαζί τους. Ίσως αργότερα στη ζωή νοσταλγήσουμε τις στιγμές αυτές και, αν δεν τις έχουμε ζήσει, ίσως νιώσουμε πολύ άσχημα που δεν τις αξιολογήσαμε αρκετά ή δεν προσπαθήσαμε περισσότερο ώστε να τις χαρούμε πέρα ως πέρα.
Dr. Σάββας Ν. Σαλπιστής, M.Sc., Ph.D.
Κλινικός Ψυχολόγος Πανεπιστημίου Στοκχόλμης ενηλίκων και παίδων
Διπλωματούχος Ψυχοθεραπευτής
Βασιλικού Ιατροχειρουργικού Ινστιτούτου Karolinska Στοκχόλμης
Για την υπηρεσία online ψυχολόγος (online συνεδρίες) κάντε κλικ ΕΔΩ
Για ραντεβού στο γραφείο του Σάββα Ν. Σαλπιστή Ph.D. κάντε κλικ ΕΔΩ
Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγος Online , Ατομική ψυχοθεραπεία , Θεραπεία ζεύγους , Θεραπεία ζεύγους θεσσαλονίκη, Θεραπεία παιδιών και εφήβων , Συμβουλευτικές συνεδρίες Θεσσαλονίκη, Συμβουλευτικές συνεδρίες
Συγχαρητήρια! Πολύ κατατοπιστικό άρθρο. Ευχαριστούμε για τη βοήθεια!
Σας ευχαριστώ θερμά:)))
Πραγματικά πολύ καλές οι συμβουλές σας. Συγχαρητήρια…..
Σας ευχαριστώ θερμά!!!
Τα παιδιά μας σας ευχαριστούν πολύ που μοιράζεστε τις πολύτιμες γνώσεις σας με τους γονείς τους.
Σας ευχαριστώ από καρδιάς!!!
Ευχαριστώ , περασα και περναω δυσκολη φαση με τον μικρό μου 16 μηνών και διαβάζοντας το άρθρο σας κατάλαβα και τα λάθη μου, ομως πλέον δεν το αφηνω το αγγελούδι μου οταν κλαίει και με ζητάει, ξέρω οτι με εχει απόλυτη ανάγκη!
Σας ευχαριστώ από καρδιάς!!!
Είναι ανεκτίμητη η βοήθεια που προσφέρετε κυρίως στις μανούλες. Έχω εντυπωσιαστεί με την ευαισθησία που προσεγγιζετε το θέμα. Η συναισθηματική ασφάλεια είναι η μεγαλύτερη προίκα που μπορεί να προσφέρει ο γονιός στο παιδί του. Η σχέση του με το πρώτο πρόσωπο της ζωής του( μητέρα) , θα αποτελέσει το προτυπο των δεσμών που θα συνάπτει με τους άλλους σε όλη τη ζωή του
Σας ευχαριστώ θερμά. Χαίρομαι που βρίσκετε χρήσιμο το άρθρο αυτό.
Εκπληκτικο αρθρο,απαραιτητο σε ολους μας.
Ευχαριστώ θερμά. Να είστε καλά!
Γνωρίζετε τρόπους μέτρησης του άγχους αποχωρισμού καθώς και του βαθμού προσκόλλησης; Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων!
Δεν έχω εύκαιρες αυτή τη στιγμή υπόψη κάποιες μεθόδους μέτρησης για να σας υποδείξω αλλά σίγουρα υπάρχουν! Χρειάζεται, απλά, λίγο ψάξιμο.
Οι διάφοροι ερευνητές της attachment theory, για παράδειγμα, έχουν αξιολογήσει ποιοτικά αυτές τις παραμέτρους.
Εύχομαι καλή συνέχεια!
Πολύ ωραίο και ολοκληρωμένο το άρθρο σας.Με βοηθήσατε να κατανοήσω σε βάθος όλα αυτά που εμπειρικά είχα παρατηρήσει στη συμπεριφορά του γιου μου.Μπορώ να σας πω ότι παρατηρώντας τα παιδιά μας συστηματικά , αυτά τα ίδια νομίζω μας δίνουν και τις δυνατότητες σωστής αντιμετώπισης των δυσκολιών.
Ευχαριστώ πάρα πολύ Μυρσίνη Σοφούλη
Επειδή πράγματι το άρθρο σας με βοήθησε πάρα πολύ ανατρέχω πολύ συχνά για να ξαναθυμηθώ κάποιες λεπτομέρειες
Χαίρομαι που σας φάνηκε χρήσιμο το άρθρο. Έχετε απόλυτο δίκιο πως τα παιδιά μας -αν διαθέσουμε χρόνο και αυθεντικό ενδιαφέρον όχι μόνο για το αν έφαγαν το φαγητό τους, αν συμμάζεψαν τα πράγματά τους κ.τ.λ., αλλά και για το πως νιώθουν και πως συμπεριφέρονται σε διάφορες καταστάσεις- μας δείχνουν το δρόμο για το τι τα αναστατώνει και τι τα ισορροπεί.
[…] Διαβάστε περισσότερα εδώ.. […]
Καλημέρα σας
Ο τρίχρονος γιός μου βιώνει έντονο άγχος αποχωρισμού. Είναι αναμενόμενο? Γενικά είναι ένα παιδί που λειτουργεί σε ασφαλές και προβλέψιμο περιβάλλον, με οικεία πρόσωπα. Η δεύτερη χρονιά στον παιδικό σταθμό πηγαίνει καλύτερα από την πρώτη. Απλώς θα ήθελα την γνώμη σας!!
Το άρθρο σας υποδεικνύει άτομο με ενσυναίσθηση, σας ευχαριστούμε!
Κυρία Βλάχου, καλημέρα σας
Δεν είναι ασυνήθιστο να βιώνει άγχος αποχωρισμού ένα τρίχρονο παιδί και αυτό μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Λέτε πως ο γιος σας μεγαλώνει σε ένα ασφαλές και προβλέψιμο περιβάλλον, με οικεία πρόσωπα. Αυτό κάνει τα πράγματα πιο περίπλοκα και, για το λόγο αυτό, θα χρειάζονταν πολύ περισσότερες πληροφορίες για να απαντήσει κάποιος με μεγαλύτερη ακρίβεια.
Λέτε πως η φετινή χρονιά είναι καλύτερη. Αυτό είναι ενθαρρυντικό. Όμως, για να βιώνει ακόμα το παιδί, όπως αναφέρετε, έντονο άγχος αποχωρισμού, κάνει κάποιον να αναρωτιέται πόσο άγχος αποχωρισμού θα πρέπει να βίωνε την περασμένη χρονιά και πως αυτό αντιμετωπίστηκε από το προσωπικό του παιδικού σταθμού και από εσάς τους γονείς μέχρι τώρα. Πως εκδηλώνει το παιδί το άγχος του; Υπό ποιες συνθήκες; Για πόση χρονική διάρκεια; Ποια η έντασή του; Ηρεμεί κάποια στιγμή στον παιδικό σταθμό; Τι λέει όταν έρχεται στο σπίτι και τι του απαντάτε; Συνέβη κάποιο γεγονός στο άμεσο περιβάλλον της οικογένειας (ασθένεια, θάνατος κοντινού προσώπου, μετακόμιση, οικογενειακά, οικονομικά προβλήματα), ασθένησε το ίδιο ή χρειάσθηκε να νοσηλευθεί για κάποιον λόγο, και άλλα πολλά…
Υπάρχουν παιδιά που βιώνουν άγχος αποχωρισμού επειδή διαισθάνονται το άγχος αποχωρισμού ή κάποιου άλλου είδους άγχος π.χ. της μητέρας τους. Μπορεί να έγινε ακατάλληλη, για το συγκεκριμένο παιδί, διαχείριση του άγχους του. Για παιδιά ηλικίας κάτω των 2 ετών, ο οποιοσδήποτε αποχωρισμός βιώνεται, συνήθως, πιο δραματικά, και ο γιος σας ήταν στην ηλικία αυτή όταν άρχισε παιδικό σταθμό. Υπάρχουν κάποια άλλα που μπορεί να εκδηλώσουν το άγχος αποχωρισμού τους μετά από 1-2 χρόνια…
Όπως βλέπετε, υπάρχουν πολλά ερωτήματα για τα οποία κάποιος θα πρέπει να έχει απαντήσεις ώστε να είναι σε θέση να εκφράσει πιο υπεύθυνη γνώμη. Αν το παιδί έχει, όπως λέτε, για δεύτερο χρόνο έντονο άγχος αποχωρισμού, η γνώμη μου είναι να πάρετε τη γνώμη κάποιου ειδικού που μπορεί να ανακουφίσει τόσο εσάς τους γονείς όσο και το ίδιο το παιδί.
Καλή δύναμη, εύχομαι.
Ολοκληρωμένη, κατανοητή και χρήσιμη πληροφόρηση. Ευχαριστούμε.
Κι εγώ σας ευχαριστώ!
καλησπερα.ο γιος μου ειναι κοντα στα 3,ξεκινησε παιδικο κ αποθηλασε ταυτοχρονα.δεν με ειχε αποχωριστει ποτε παρολαυτα στο παιδικο προσαρμοστικε γρηγορα,κ το ζηταει!ομως αν χρειαστει να λειψω καποιο απογευμα δεν με αφηνει κ οπου κ αν παω μεσα στο σπιτι με κυνηγαει.στο δρομο θελει να του κραταω το χερι ενω στο πεζοδρομιο περπαταγε μονος του.δεν ξερω ποσο ρολο παιζει το οτι ειμαστε μονογονεικη οικογενεια.Συνηθως του μιλαω κ του εξηγω οτι ειμαι εδω κ δεν θα τον αφησω αλλα ειναι φορες που χανω την υπομονη μου κ μιλαω εντονα!μπορω να ακολουθησω καποια μεθοδο για να τον κανω να νιωσει ασφαλεια η θελει καθε παιδι το χρόνο του?..κ αυτος ο χρονος ειναι μεγάλος?ευχαριστω
Καλησπέρα σας
Το να αποθηλάσει το παιδί ταυτόχρονα με το ξεκίνημά του σε παιδικό σταθμό δεν είναι και ο καλύτερος συνδυασμός ή συγκυρία καθώς χρειάζεται να βιώσει και να διαχειρισθεί δύο αποχωρισμούς/στερήσεις ταυτόχρονα.
Ο γιος σας φαίνεται πως βιώνει άγχος αποχωρισμού που το εκδηλώνει, όμως, όταν είστε οι δυο σας. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να συμβεί σε κάποιες περιπτώσεις, δηλαδή να μετατίθεται το βιούμενο άγχος σε άλλο πεδίο. Όπως υπάρχουν, επίσης, περιπτώσεις όπου το παιδί μπορεί να εκδηλώσει έντονο άγχος αποχωρισμού την επόμενη χρονιά, και όχι αυτή της έναρξης στον παιδικό σταθμό.
Καλά κάνατε και του εξηγήσατε επανειλημμένα πως θα είστε κοντά του και πως δεν πρόκειται να τον αφήσετε. Είναι σίγουρο πως το έχει εμπεδώσει. Για το λόγο αυτό, δεν χρειάζεται να συνεχίζετε να του λέτε κάτι που ήδη το γνωρίζει καλά. Ο σοφός λαός λέει “Το πολύ το κυρ ελέησον το βαριέται κι ο παπάς”. Αυτό που έχει πολύ μεγαλύτερη αξία είναι όχι το τι λέτε αλλά το τι πράττετε. Αυτό σημαίνει πως αν μπορείτε να είστε ήρεμη, όταν ο ίδιος είναι ανήσυχος, αν τον αγκαλιάζεται και τον σφίγγεται επάνω σας τέτοιες στιγμές, χωρίς απαραίτητα να του λέτε κάτι, αν είστε συνεπής σε αυτά που του λέτε/υπόσχεστε και γενικά προβλέψιμη ως άτομο και ως μητέρα, είναι βέβαιο πως το παιδί σταδιακά θα ηρεμήσει. Φροντίστε να μη χάνετε συχνά την υπομονή σας τέτοιες στιγμές.
Και, όπως το λέτε “Κάθε παιδί θέλει το χρόνο του” και ο χρόνος αυτός είναι πιο σύντομος όσο πιο προβλέψιμος και συνεπής είναι ο γονιός σε όσα συναισθηματικά και πρακτικά εκφράζει, ώστε να μη βιώνει το παιδί απόρριψη και φόβο από τις ξαφνικές εναλλαγές διάθεσης και συμπεριφοράς του γονιού του…
Καλή δύναμη!
[…] https://www.i-psyxologos.gr/agxos-apoxorismou/ […]
Καλημερα σας,σας ευχαριστουμε πολυ για το αρθρο ειναι κατατοπιατικοτοτατο!ηθελα να σας κανω μια ερωτηση.εχουμε μια κορη 17 μηνων την οποια λραταω απολειστικα εγω ολη μερα.πριν 2 μηνες επειδη παρουσιαζε εντονα σημαδια αποχωρισμου ως προς εμενα σκεφτηκαμε ,λανθασμενα προφανωνςμε το συζυγο να την ταιζει αυτος το τελευταιο γευμα και να τη βαζει για υπνο για να μην κλαιει που με χανει.ομως ενω συνεχιζω να την κραταω εγω ολη μερα χτες απο το πρωι εκλαιγε για το συζυγο μου οταν ερχοταν η ωρα που τη βαζω για το μεσημεριανο υπνο και δεν κοιμηθηκε και το βραδυ που ειπαμε να προσπαθησω να τη βσλω εγω για υπνο πηγε μετα απο 2 ωρες με πολυ κλαμα.τι θα πρεπει να κανουμε; εχει υποκατασταθει ο ρολος του φροντιστη απ ο συζυγο μου και αν ναι θα πρεπει να συνεχισει να τη βαζει αυτο για υπνο και το μεσημερι τι θα πρεπι να κανω εγω για να την κοιμιζω η’ θα πρεπει να αναλαβω εγω παλι και το βραδινο ταισμα και κοιμισμα; σας ευχαριστω πολυ για το χρονο σας
Καλημέρα σας.
Είναι δύσκολο να εκφράσει κάποιος γνώμη, έχοντας τόσο λίγες πληροφορίες για παιδί και οικογένεια.
Θα επιχειρήσω, όμως, μια υπόθεση που ίσως αποτελεί πιθανό ενδεχόμενο. Τα παιδιά, γύρω στην ηλικία των 18 μηνών
περίπου, εμφανίζουν μια προσκολλητική συμπεριφορά προς το γονιό που τα φροντίζει (συνήθως τη μητέρα), γι΄αυτό
και αποκαλούνται στο διάστημα αυτό και “παιδιά της φούστας”, θέλοντας να είναι γαντζωμένα επάνω της όπου και αν πάει.
Αυτό είναι συχνά πολύ κουραστικό για μια μητέρα που πίστεψε πως έχει απαλλαγεί από κάτι τέτοιο, από τη στιγμή που
το παιδί άρχισε, μπορώντας πλέον να περπατά, να μετακινείται μόνο του στο χώρο και να τον εξερευνά με περιέργεια καταγοητευμένο.
Αφού το παιδί το κάνει αυτό, για περίπου 6 μήνες, νιώθει την ανάγκη να επαναδιαβεβαιωθεί για την προσβασιμότητα και διαθεσιμότητα
της μητέρας του και ξαναεπιστρέφει σε αυτήν για τους λόγους αυτούς. Εάν και εφόσον η μητέρα ανταποκριθεί σε αυτές τις συναισθηματικές
ανάγκες του παιδιού της, χωρίς εμφανή δυσφορία και αντιφατικότητα, αυτό διαβεβαιώνεται πως, αν ξανααπομακρυνθεί, αυτή θα συνεχίσει να
υπάρχει εκεί για να το καλοδεχθεί, όποτε αυτό νιώσει αυτήν την ανάγκη. Η βεβαιότητα και η ασφάλεια αυτή το βοηθά να αποχωρίζεται ολοένα
και πιο εύκολα από αυτήν και να μπορεί να χαίρεται τα νέα πράγματα που ανακαλύπτει κατά πως πρέπει. Σε αντίθετη περίπτωση, τα πράγματα
μπορεί να δυσκολέψουν πολύ.
Με βάση τα προαναφερθέντα, είναι πιθανό το κλάμα του παιδιού σας, όταν επιχειρείτε να το ξανακοιμήσετε, να οφείλεται στην απογοήτευσή του για το
πρόσωπό σας επειδή το “εγκαταλείψατε”. Κλαίει πιθανότατα γιατί σας βλέπει ως ένα άτομο που του προκάλεσε ματαίωση, άγχος και απογοήτευση, δηλαδή σας βλέπει
ως κάτι που το απειλεί καθώς δεν σταθεροποιήθηκε ακόμα εντός του η εσωτερική εικόνα της “καλής μαμάς”.
Μη νιώθετε ένοχα για αυτά που γράφω, καθώς πρόκειται για φυσιολογικές αντιδράσεις και φαντασιώσεις της ηλικίας αυτής που εύκολα συνήθως
ανατρέπονται. Εγώ, που ήμουν ο κύριος φροντιστής για την μονάκριβή μου, όταν αυτή βρίσκονταν σε αυτήν την ηλικία, επειδή το ήθελα,
όταν την έστειλα με αεροπλάνο από Σουηδία για Ελλάδα ένα καλοκαίρι με τη μητέρα της, ενώ εγώ έφθασα μετά από 3 μέρες με το αυτοκίνητο,
μόλις με είδε, έκανε αυτό που κάνουν, υπό ανάλογες συνθήκες, τα περισσότερα παιδιά της ηλικίας αυτής. Αγκάλιασε, δηλαδή, τη μητέρα της,
στρέφοντάς μου την πλάτη και κλαίγοντας γοερά. Εκείνη τη στιγμή, ήμουν για αυτήν ένα απειλητικό άτομο που το είχε ανάγκη και αυτό την “εγκατέλειψε”.
Τα παιδιά της ηλικίας αυτής δεν έχουν την αίσθηση του χρόνου και ακόμα και κάποιες ώρες μπορεί να φαντάζουν αιώνας. Της πήρε μερικά λεπτά για να έρθει
στην αγκαλιά μου και να μη θέλει κατόπιν να πάει σε κάποιον άλλον…
Νομίζω πως και εσάς σε λίγο, αν δεν δείξετε ταραχή και άγχος, θα σας ξαναδεχθεί και δεν θα υπάρχει πρόβλημα. Φροντίστε η μετάβαση στον πατέρα ή το αντίστροφο
να γίνει, αρχικά, και με την παρουσία των δύο ταυτόχρονα για λίγες φορές. Αν δεν υπάρχει κάτι άλλο, αυτό ίσως να αρκέσει ώστε να επανέλθουν τα πράγματα εκεί που ήταν.
Καλή δύναμη!
Σας ευχαριστω παρα πολυ για την αμεση σας απαντηση!θα ακολουθησω πιστα τις συμβουλες σας!
Να ειστε καλα!
Καλημερα σας, εχω μια κορη 4 ετων. Το παιδι πηγε παιδικο περσι, σε σταθμο οπου επετρεπε την ομαλη προσαρμογη του. Εκεινη την χρονια δεν δουλευα οποτε οι ωρες που καθοταν στο σταθμο δεν ηταν πολλες. Γενικα με την μικρη ημουν καθε μερα μαζι.
Αυτον τον Δεκεμβρη επιασα δουλεια αλλα μεχρι και τον Φεβρουαριο το παιδι δεν φαινοταν να εχει επηρεαστει. Τον τελευταιο μηνα και μετα απο το εορταστικο ωραριο του Πασχα οπου ελειπα 12 ωρες απο το σπιτι και το παιδι ηταν με την γιαγια του (ηταν αρρωστη και το προσεχε εκεινη) αρχισε να δειχνει σημαδια αποχωρισμου. Πλεον εχει εντονο αγχος, κλαιει οταν ειναι να την αφησω στο σχολειο λεγοντας οτι θα της λειψω παρα πολυ. Με γραπωνει με ολη της την δυναμη και δεν σταματαει να μου λεει ποσο με αγαπαει. Την εχω αγκαλια μου και αποδεχομαι τα συναισθηματα της. Ποτε δεν εχω φυγει στα κρυφα απο κοντα της και μεχρι πριν μια εβδομαδα μας επαιρνε 30 λεπτα μεχρι να νιωσει ασφαλεια και να παει στην ταξη της.
Την τελευταια εβδομαδα ομως εχει γινει πολυ χειροτερο. Πολυ πιο εντονο το συναισθημα της και το αγχος της. Ειχα ρεπο 4 μερες και τις μετραγε μια μια για την μερα την κακια που θα αποχωριστουμε.
Προσπαθω να ειμαι διπλα της τις ωρες που ειμαι σπιτι και να παιζουμε μεχρι τελικης πτωσης για να την βοηθησει να νιωσει καλυτερα αλλα δεν νομιζω οτι αυτο απο μονο του φτανει.
Παραλληλα το παιδι βιωνει και ματαιωση απο καποιες συμμαθητριες της-το οποιο δεν εχει χειριστει σωστα στο σχολειο της- οποτε της ειναι ακομη πιο δυσκολο να το διαχειριστει.
Το βραδυ ειχε ξεσπασμα απο το σπιτι για την σημερινη μερα και δεν ηθελε με τιποτα να παει σχολειο.Μεσα απο συζητηση μου ειπε οτι ο λογος ειναι οτι με αγαπαει και της λειπω πολυ και οτι φοβαται μην την ξεχασω. (πραγμα που δεν εχει γινει βεβαια, αλλα επειδη την ωρα που την περνω απο το σχολειο δεν υπαρχουν συνηθως αλλα παιδια μπορει να εχει πυροδοτηθει απο αυτο).
Τι μπορω να κανω για να την βοηθησω να νιωσει καλυτερα?
Καλημέρα σας!
Όπως έχω αναφέρει και σε κάποιο άλλο σχόλιό μου επί του θέματος, το άγχος αποχωρισμού ενός παιδιού, των ηλικιών αυτών, μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και μετά από 1-2 χρόνια και με διάφορες αφορμές. Οι διακοπές των Χριστουγέννων, του Πάσχα ή μια ασθένεια που κρατά το παιδί στο σπίτι είναι συνήθεις αιτίες αναζωπύρωσης ή πυροδότησης του άγχους αποχωρισμού ενός μικρού παιδιού.
Είναι σημαντικό να αντέξετε τα συναισθήματα που εκδηλώνει το παιδί και να δείξετε μια ψυχραιμία, σταθερότητα και ασφάλεια (αρκεί να είναι αυθεντικά). Αυτό καθησυχάζει, συνήθως, σταδιακά το παιδί.
Οι περισσότερες μητέρες που ζητούν συμβουλές για ανάλογα θέματα δεν αναφέρουν ποτέ τον πατέρα, λες και τα προβλήματα αυτά αφορούν μόνο τις ίδιες και, ως εκ τούτου, αυτές είναι που θα πρέπει να βρουν τη λύση. Ο πατέρας θα πρέπει από την αρχή της ζωής του παιδιού να συμμετέχει στη φροντίδα του παιδιού, όσο γίνεται περισσότερο, ενδυναμώνοντας τη σχέση του με το παιδί και καθιστώντας, ταυτόχρονα, τη σχέση παιδιού-μητέρας πιο ισορροπημένη…
Θα πρότεινα να παίρνετε το παιδί, μέχρι να αρχίσει να ηρεμεί, νωρίτερα από τον παιδικό σταθμό ώστε να μην είναι το τελευταίο που περιμένει να το πάρουν, αφού λέτε πως αυτό το κάνει να φοβάται πως θα το “ξεχάσουν”.
Επίσης, θα ήταν καλό να καλέσετε, μερικές φορές, κάποιο Σάββατο, Κυριακή ή καθημερινή απόγευμα μερικά παιδάκια από τον παιδικό σταθμό -αρχικά, κάποια με τα οποία κάνει καλή παρέα το παιδί και, κατόπιν, 1-2 από αυτά με τα οποία έχει ματαιωθεί(εφόσον το επιθυμεί)- για να εξοικειωθούν μεταξύ τους ακόμα περισσότερο ώστε να έχει να προσμένει την καλή τους παρέα και στον παιδικό σταθμό.
Χρησιμοποιείστε μικρά κουκλάκια, σπιτάκια, αυτοκινητάκια κ.τ.λ. για να αναπαραστήσετε μέσα από ένα συμβολικό παιχνίδι ολόκληρη τη διαδικασία που αρχίζει με το πρωινό ξύπνημα και ολοκληρώνεται με τη παραλαβή της από τον παιδικό σταθμό και την επιστροφή στο σπίτι. Αναπαραστήστε όλες τις φάσεις αυτού του διαστήματος σαν να διηγείστε ένα παραμύθι. Αυτό θα διευκολύνει το παιδί να έχει στο μυαλό του όλα όσα θα συμβούν και να τα επεξεργασθεί εντός του συμβολικά, με τον τρόπο που σας προτείνω. Αυτό, συνήθως, βοηθά αρκετά.
Μέχρι να επανέλθει το παιδί, μην αλλάξετε τίποτα από τις καθημερινές του ρουτίνες, δηλαδή που κοιμάται, πως τρώει κ.τ.λ.
Εύχομαι καλή δύναμη!
Σας ευχαριστω πολυ για την αμεση απαντηση!!
Θα ακολουθησω τις συμβουλες σας.
Καλημέρα σας,
έχω και γω ένα κοριτσάκι που θα γίνει 3 χρονών τον επόμενο μήνα και δείχνει μεγάλη αδυναμία σε εμένα.
Από 18 μηνών που ξεκίνησα δουλειά το φροντίζει η μητέρα μου και γενικότερα δεν είχαμε συμπτώματα έντονου στρες λόγω της απουσίας μου ή του συζύγου μου.
Εδώ και 2 με 3 μήνες ξεκίνησε κάποιες φορές (είχαν διάρκεια γύρω στο 10ημερο, και όχι κάθε μέρα) να κλαίει με αναφιλητά όταν πήγαινα στη δουλειά και η μικρή μου έμενε με την γιαγιά της- κάτι το οποίο όμως θεωρήσαμε ότι ξεπέρασε καθώς μετά από αυτήν την περίοδο της εξηγούσα ότι πήγαινα στη δουλειά και ότι θα ξαναγυρίσω και δεν έκλαιγε.
Το τελευταίο 10ημερο 3 φορές έχει κλάψει με τον ίδιο τρόπο -γοερά- όταν την έχω αφήσει με τον πατέρα της για να πάω στη δουλειά. την 1 φορά μάλλον έκανα το λάθος και επέστρεψα και την 2η φορά αφού καταφέραμε να μιλήσουμε στο τηλέφωνο (με κλάματα από εκείνη αρχικά) μετά την πήρε ο ύπνος-ήταν μεσημέρι.
Επίσης στο τελευταίο 3μηνο έχει ξυπνήσει 5-6 φορές στις 04.00 το πρωί (και έχει ξανακοιμηθεί γύρω στις 08.00 μέχρι τις 11,00)και ενώ της εξηγώ ότι είναι βράδυ και όλοι κάνουμε νάνι, την παίρνω αγκαλίτσα μήπως κοιμηθεί κτλ…εκείνη δεν κλαίει μεν αλλά θέλει να μείνει ξύπνια ή και να παίξει στο δωμάτιό της που φτάνει και ανάβει το φως.
Τέλος και αυτό εμφανίστηκε το τελευταίο 3μηνο όταν της λέω να πάμε να παίξουμε στο σπίτι φίλων της (συνομήλικα παιδάκια που γνωρίζει) μου λέει ότι δεν θέλει να πάμε αλλά να καθίσουμε σπίτι και όταν της λέω ότι θα έρθουν εκείνα σπίτι μας μου λέει να μην έρθουν.Όταν γίνει όμως η συνάντηση, ενώ για το 1ο πεντάλεπτο είναι δίπλα μου και θέλει αγκαλιά μετά αφήνεται και παίζει μαζί τους και μας λέει ότι πέρασε πολύ ωραία.
Ελπίζω να μην σας κούρασα αλλά είμαι πολύ προβληματισμένη καθώς τίποτα από αυτά δεν έκανε πριν την περίοδο που σας έγραψα.
Κάθε συμβουλή σας είναι πολύτιμη.
Σας ευχαριστώ θερμά.
Ξέχασα να επισημάνω ότι δεν έχει πάει ακόμα παιδικό αλλά θα πάει από Σεπτέμβριο.
Καλημέρα, Έφη
Είναι προφανές πως η κορούλα σας βιώνει άγχος αποχωρισμού από εσάς. Σας αποχωρίστηκε σε ηλικία 18 μηνών που είναι η πιο ευαίσθητη απέναντι σε αποχωρισμούς από αγαπημένα πρόσωπα ηλικία. Δεν έδειξε, τότε, ιδιαίτερα σημάδια άγχους και τα εμφανίζει προφανώς τώρα. Αυτό δεν είναι ασυνήθιστο, δηλαδή η αναδρομική εμφάνιση του άγχους αποχωρισμού.
Το ότι, αρχικά, αρνείται να έρθουν άλλα παιδιά στο σπίτι ή να πάτε εσείς σε αυτά οφείλεται στην ανάγκη της να έχει την αποκλειστικότητά σας και στο δικό σας χώρο χωρίς αλλαγές και μετακινήσεις. Για ανάλογο λόγο, νομίζω, πως ξυπνά κάποιες νύχτες και θέλει να παίζει. Στην ουσία, το κάνει γιατί, πιθανότατα, θέλει να ελέγχει πως είστε εκεί και δεν έχετε φύγει…
Θα βοηθούσε, εάν οι διαβεβαιώσεις σας, πως πηγαίνετε στη δουλειά και πως θα επιστρέψετε, γίνονταν πιο συγκεκριμένες με τη βοήθεια διαφόρων παιχνιδιών (σπιτάκια κ.τ.λ.) και μικρών φιγούρων (κουκλάκια) που θα αντιπροσωπεύουν τα κοντινά πρόσωπα που εμπλέκονται καθημερινά στη ζωή του. Θα αναπαριστάτε με λεπτομέρεια, σαν να διηγείστε ένα σύντομο παραμυθάκι, όλη τη διαδικασία που προηγείται της αναχώρησής σας για τη δουλειά (πως της ετοιμάζετε το πρωινό, ντύνεστε και οι δυο, την πηγαίνετε στη γιαγιά κ.τ.λ., κατόπιν το τι διαμεσολαβεί και για τις δυο σας και, τέλος, πως επιστρέφεται στο σπίτι, την αγκαλιάζετε, τη φιλάτε, επιστρέφετε μαζί στο σπίτι σας κ.τ.λ.). Ενθαρρύνετε να συμμετέχει και αυτή, να λέει τι θα κάνει/πει η ίδια κ.τ.λ. και να μην είναι απλά παρατηρητής. Ενθαρρύνετέ την, επίσης, να λέει πως νιώθει. Το ίδιο μπορείτε να κάνετε κι εσείς π.χ. λέγοντας πως η Α. φοβάται πως η μαμά δεν θα γυρίσει και γι΄αυτό ανησυχεί, αλλά η μαμά ΠΑΝΤΑ θα επιστρέφει, επειδή την αγαπά και θέλει πολύ να είναι μαζί όταν δεν εργάζεται κ.τ.λ.
Αυτή η αναπαράσταση, μέσω του παιχνιδιού αυτού, βοηθά το παιδί να συγκεκριμενοποιήσει
τα όσα προηγούνται αλλά και ακολουθούν του αποχωρισμού σας και, με τον τρόπο αυτόν, να γίνουν πιο προβλέψιμα και διαχειρίσιμα ενδοψυχικά από την ίδια .
Επίσης, να της τηλεφωνάτε, εάν αυτό είναι εφικτό και απαραίτητο (δηλαδή εάν το ζητά ή την ανακουφίζει), μία φορά (όχι πέντε ή 10) από τη δουλειά σας. Χρησιμοποιείστε, επίσης, ένα ρολόι, δείχνοντάς της την ώρα που θα δείχνουν οι δείκτες του όταν φεύγετε και όταν θα επιστρέφετε για να γνωρίζει με έναν απτό τρόπο, βλέποντας το ρολόι, την ώρα που πλησιάζει να επιστρέψετε. Φροντίστε μόνο να επιστρέφετε τη συγκεκριμένη ώρα, γι΄αυτό και προβλέψτε όποιο τυχόν πιθανό απρόοπτο μπορεί να σας καθυστερήσει (κίνηση κ.ά.).
Αφιερώστε της ποιοτικό χρόνο όταν επιστρέφετε σπίτι, χωρίς να είστε συνέχεια μαζί της, και προτρέψτε, εάν αυτό δεν συμβαίνει, τον πατέρα να ασχολείται κι αυτός συστηματικά μαζί της -καθημερινά και για κάποια ώρα, εντός και εκτός σπιτιού- χωρίς τη δική σας παρουσία ή συμμετοχή. Φροντίστε όλα αυτά να γίνονται με έναν αβίαστο και φυσικό τρόπο και όχι σαν να ακολουθείτε, με αυστηρότητα, κάποια συνταγή.
Σας εύχομαι καλή δύναμη και να επιλυθεί το πρόβλημα πριν από το Σεπτέμβριο που έχετε προγραμματίσει να αρχίσει το παιδί παιδικό σταθμό.
Μη διστάσετε να μου ξαναγράψετε, εάν έχετε ανάγκη ή αν προκύψει κάτι που σας προβληματίσει.
Σάββας Σαλπιστής
Σας ευχαριστώ θερμά για την άμεση απάντηση σας. Βοηθάτε πολύ στο να διαχειριστουμε το πρόβλημα και να ηρεμήσουμε και μεις ψυχολογικά. Θα ακολουθήσουμε πιστά τις οδηγίες σας. Καλή συνέχεια στο έργο σας!
Γεια σας,
Είμαι κ εγω μητέρα ενός δίχρονου αγοριού το οποίο φροντίζω αποκλειστικά, η οικογένεια μου βρίσκεται μακριά κ του συζύγου απλα απέχει εντελως. Ο μικρός απο μωρό ειναι πολυ δύσκολος ( κολικοι έως 8-9 μηνών, προβλήματα ύπνου, δυσκολίες στο φαγητό) κ πολυ χειριστικος με εμένα.
Απο μωρο δε δεχόταν να αλλάξω δωμάτιο κ μεγαλώνοντας δεν έπαιζε χωρίς την παρουσία μου ή του συζύγου στο χώρο. Παρόλα αυτα οποτε χρειάστηκε να τον αφήσω κ να φύγω για λίγο ( κάτι που δυστυχώς δεν έχει γίνει πολλες φορες) υποθέτω επειδή ποτέ δεν τον άφησα να κλαίει ακόμα κ αν υπήρχαν νύχτες που ξύπναγε ανα 10 κ 20’ κ πάντα ειμουν παρούσα οποτε με είχε ανάγκη, δεν είχε κανένα πρόβλημα ουτε με αναζητούσε όσο έλειπα.
Σε ηλικία περίπου 18 μηνών, άρχισε να μη με αφήνει να μπαίνω στο μπάνιο ή να σιδερώνω με κλειστή πόρτα ακόμα κ αν ο σύζυγος ήταν παρών. Προσπάθησα να ειμαι ψύχραιμη κ να αφήνω την πόρτα ανοιχτή όσο δύσκολο κ αν ειναι αυτο, για να μην κλαίει κ χτυπιέται πιςω απο μια κλειστή πόρτα. Αλλα κ πάλι οταν έλειπα απο το σπιτι ήταν μια χαρά.
Το Μάιο ξεκίνησε σχολείο όπου η διαδικασία αποχωρισμού κράτησε περίπου 1 μήνα κ έγινε εντελως σταδιακα (αρχικά ειμουν εκει όλη την ώρα, έπειτα έφευγα για λίγο πάντα εις γνώσην του). Οταν διαπίστωσε οτι θα μένει εκει κ εγω θα φεύγω ήθελε κ πάλι να παει, αλλα την ώρα που έφευγα έκλαιγε, όχι πάνω απο 2 λεπτά κ έπειτα ήταν μια χαρά συμμετείχε σε όλα τον έβλεπα απο μακριά κ με ενημέρωνε κ το προσωπικό του σταθμού, αλλα πάλι πιστευω οτι με είχε έγνοια. Αυτο κράτησε περίπου 3 εβδομάδες
Τωρα μετα τις διακοπές έχει προσκολληθεί ακόμα περισσότερο πάνω μου σε σημείο να φτάνω στα όρια μου, δε με αφήνει να πάω στο μπάνιο, να του μαγειρέψω, να πάω οπουδήποτε χωρίς να τρέξει απο πιςω μου κ να κρέμεται απο τα πόδια μου. Ακόμα κ το βράδυ ξυπνάει κ έρχεται κ με παίρνει απο το χέρι για να κοιμηθουμε(απο αρχεσ Καλοκαιριού κοιμόμαστε μαζι). Τον τελευταίο καιρό το βράδυ ενώ ήταν με το μπαμπά του κ έκανα ντουζ κλειδωνα την πόρτα Φωναζε λιγακι κ μετα ξεχνιόταν. Ένα πρωινό ομωσ που είμασταν μόνοι μας έχασα την ψυχραιμία μου κ τον άφησα έξω απο το μπάνιο να κλαίει κ να πετάει πράγματα κ οταν βγήκα τον μάλωσα πολυ. Του είπα οτι η μαμα ειναι πολυ στενοχωρημένη γιατι πονάει η κοιλιτσα της κ δεν την αφήνει να παει στην τουαλέτα, κ οτι θέλει να πλυθεί για να νιώσει καλα κ πάλι δεν την αφήνει κ μετα που μου ζητούσε αγκαλιά του έλεγα όχι γιατι με στενοχώρησε πολυ. Το τράβηξα πολυ. Το μεσημέρι που κοιμήθηκε ξύπνησε 3 φορες κλαίγοντας κ φώναζε μαμα αγκαλιά.. Εννοειται οτι απο το απογευμα που ξύπνησε αμέσως επεστρεψα στην παλιά τακτική με άπειρες αγκαλιές κ … την ανοιχτή πόρτα. Το κακό όμως έχει γίνει κ πλέον ειναι στη χειρότερη φάση που ήταν ποτέ κ κοντεύω να τρελαθώ γιατι ειναι κάτι που το παλεύω τόσο πολυ απο μωρό. Ακόμα σε λίγες μέρες ξεκινάμε κ σχολείο κ δεν ξέρω τι να περιμένω.
Κάτι που επισης θα ήθελα να αναφέρω ειναι οτι γενικά δείχνει πολλά σημάδια ανεξαρτησίας, όπως απο 15 μηνών έκοψε τα αλεσμένα μαχαίρι κ δεν ξανά ξάπλωσε για αλλαγή πάνας, μου βγάζει πολλες παραξενιές στο φαγητό, λεει πολυ συχνά “μόνος” πχ για να ανεβεί τη σκάλα ή να κάνει πατίνι κλπ.
Λυπάμαι πολυ που σας κούρασα με το μακρύ μου μήνυμα
Ευχαριστω
Κέλλυ, καλησπέρα.
Η ηλικία γύρω στον 18ο μήνα είναι η πλέον ευαίσθητη απέναντι σε αποχωρισμούς από τον γονέα που φροντίζει το παιδί. Αυτό συμβαίνει γιατί μετά τη συμπλήρωση του πρώτου χρόνου το παιδί αρχίζει να μπορεί να μετακινείται μόνο του, κάτι που του δημιουργεί μια αίσθηση μεγάλης ευφορίας και διάθεσης εξερεύνησης του περιβάλλοντός του. Μετά από 6 μήνες εξερεύνησης και απομάκρυνσης από την άμεση φυσική παρουσία του γονιού, αρχίζει να νιώθει την ανάγκη να επαναδιαβεβαιωθεί για τη διαθεσιμότητα του γονέα, πως εξακολουθεί να είναι εκεί για αυτό όποτε τον χρειασθεί, και για το λόγο αυτό επιστρέφει ζητώντας διαβεβαιώσεις για όλα αυτά τις οποίες, αν εισπράξει, κάνει στη συνέχεια ακόμα μεγαλύτερα βήματα προς την αυτονομία, όντας σίγουρο πως ο γονέας είναι εκεί, αν τον χρειασθεί. Αυτή η ανάγκη προσκόλλησης είναι που τα παιδιά στη διάρκεια της φάσης αυτής αποκαλούνται “παιδιά της φούστας”.
Ο γονέας, όμως, συνηθέστατα η μητέρα, που νόμισε πως έχει πλέον μεγαλύτερη άνεση και ελευθερία για άλλα πράγματα, νιώθει συχνά αρκετή έως πολύ μεγάλη πίεση και συναισθηματική φόρτιση από αυτήν την ξαφνική επαναπροσκόλληση του παιδιού της που μπορεί να την κάνει να αντιδράσει με τρόπο που, δυστυχώς, ενισχύει την ανάγκη προσκόλλησης του παιδιού που, σε μια τέτοια περίπτωση, αισθάνεται πως δεν εισπράττει την διαβεβαίωση πως ο γονιός του είναι εκεί, το αντέχει και του δίνει την ασφάλεια που χρειάζεται για να προχωρήσει ακόμα πιο αυτόνομα στη συνέχεια.
Αυτή η ανάγκη επαναδιαβεβαίωσης και προσκόλλησης του παιδιού δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει ταυτόχρονα και η ανάγκη του για αυτονομία. Απλά, καλύπτεται πρόσκαιρα από την ανάγκη του για μεγαλύτερη εγγύτητα προς τη μητέρα. Αυτό μοιάζει να συμβαίνει και με το δικό σας παιδί, όταν λέτε πως “δείχνει πολλά σημάδια ανεξαρτησίας” τα οποία θα ήταν καλό να ενθαρρύνετε.
Εκ των πραγμάτων, το μεγαλώνετε σχεδόν μόνη σας και αυτό κάνει συνήθως τα πράγματα ακόμα εντονότερα. Βάλτε τον πατέρα περισσότερο στην καθημερινότητα του παιδιού, να βγαίνουν έξω, να παίζουν σε άλλο δωμάτιο από αυτό που βρίσκεστε εσείς κ.τ.λ. Όσο πιο ψύχραιμα αντιμετωπίσετε αυτές τις ανάγκες του παιδιού τόσο ευκολότερα θα ηρεμήσει. Προσπαθήστε να σταματήσετε να κοιμάστε μαζί του στο ίδιο κρεβάτι. Και μόνο που θα κοιμάται στο δικό του δωμάτιο, έστω με εσάς στο πάτωμα, δίπλα στο κρεβατάκι του, αποτελεί μια οριοθέτηση, σε σύγκριση με το να κοιμάστε μαζί, είτε στο κρεβάτι του είτε στο δωμάτιό σας εξωστρακίζοντας τον πατέρα σε κάποιον καναπέ.
Υπάρχουν πάρα πολλά που θα μπορούσα να πω, αλλά ο χώρος δεν αρκεί. Κάντε ένα παιχνίδι ρόλων με κουκλάκια με τα οποία θα αναπαριστάτε τις προβληματικές καταστάσεις που αντιμετωπίζετε, π.χ. τουαλέτα, σχολείο κ.τ.λ., όπου θα περιγράφετε την όλη κατάσταση (σαν κουκλοθέατρο), από την αρχή ως το τέλος, ώστε να έχει μια εκ των προτέρων εικόνα των όσων πρόκειται να συμβούν, κάτι που καθησυχάζει συνήθως το παιδί.
Σας εύχομαι καλή δύναμη. Ξαναγράψτε μου, αν το έχετε ανάγκη.
Σάββας Σαλπιστής
Καλησπέρα σας.
Είμαι μπαμπάς δυο παιδιών 5ετών(αγόρι) και 18μηνών(κορίτσι). Εργαζόμαστε και οι δυο γονείς με την διαφορά ότι η μαμά έχει πάντα πρωινό ωράριο ενώ εγώ όταν είμαι στο σπίτι μπορώ να πάω μέρα πάρα-μέρα στην δουλειά και 3στις5 φορές απόγευμα ώστε να είμαι με τα παιδιά στο σπίτι,με την μικρή τώρα γιατί πάει σχολείο ο μεγάλος μα έκανα ακριβώς το ίδιο με τον γιο μου όταν ήταν πιο μικρός.Βεβαία από τις 30 μέρες του μήνα λείπω εκτός σπιτιού(εκτός πόλης-νομού)8 μέρες λόγο δουλειάς αυτό γίνεται από την πρώτη μέρα που γεννήθηκε. Από όταν ήταν 9 μηνών και μετά έπρεπε να επιστρέψει η γυναίκα μου στην δουλειά της κι όπως προείπα περνάω αρκετό χρόνο μαζί τους θεωρώ.Μα τον τελευταίο χρόνο ο γιος μου βγάζει μια μεγάλη αρνητικότητα προς την δουλειά μου γιατί λείπω και όσο και να του εξηγήσω ότι πρέπει να λείπει ο μπαμπάς και πόσο σημαντική είναι η δουλειά γιατί μπορούμε να έχουμε σπίτι,φαγητό,ρούχα και παιχνίδια μου απαντά ότι δεν θέλει τίποτα αρκεί να είμαι εγώ στο σπίτι.Είναι δύσκολο για την γυναίκα μου να αντιμετωπίζει όλο αυτό μόνη της όταν λείπω.Τι άλλο θα μπορούσα να κάνω?Πως μπορώ να τον βοηθήσω?Έχω σκεφτεί ακόμη και την αλλαγή της δουλειάς.
Πήρα την απόφαση να σας γράψω γιατί πριν λίγο μιλάγαμε στο τηλέφωνο και έκλαιγε με λυγμούς,να γυρίσω πίσω και δεν τον νοιάζει να κοιμάται στον δρόμο αρκεί να είμαι εκεί…μου σπάραξε την καρδιά για ακόμα μια φορά και προσπαθούσα να τον ηρεμήσω και να του εξηγήσω.Συγκρίνει έμενα με την μαμά του μερικές φορές και λέει ότι τον μπαμπά τον αγαπώ πιο πολύ.Με στεναχωρεί όταν λέει τέτοια για την μαμά του.Δεν ξέρω τι άλλο να κάνω και τι να πω.Εάν μπορούσατε να με συμβουλέψετε θα είμαι ευγνώμων.
Σας ευχαριστώ.
Καλημέρα σας
Νομίζω πως οι δυσκολίες του μικρού γιου σας, είναι πολύ πιθανό, να πυροδοτούνται εξαιτίας μιας αδελφικής αντιζηλείας που, συνήθως, γίνεται εντονότερη όταν το μικρότερο αδέλφι αρχίζει να κάνει πιο αισθητή την παρουσία του στο χώρο, με τις δεξιότητες που αρχίζει να αποκτά και ιδιαίτερα όταν αρχίζει να περπατά αυτόνομα.
Η μικρή βρίσκεται στην ηλικία των 18 μηνών, δηλαδή μία περίοδο που το παιδί, μετά από μια περίοδο απόλαυσης, 6 περίπου μηνών, της αυτονομίας του με το να μπορεί να μετακινείται μόνο του στο χώρο, επαναπροσκολλάται στη μητέρα για να διαβεβαιωθεί πως αυτή εξακολουθεί να είναι διαθέσιμη συναισθηματικά και φυσικά. Αν και η δική σας μικρή επιδεικνύει μια ανάλογη συμπεριφορά στην οποία η μητέρα (καλώς) ανταποκρίνεται, αυτό ίσως δημιουργεί στο γιο σας μια αίσθηση “αποκλεισμού” του από την ιδιαίτερη σχέση μητέρας-κόρης, κάτι που τον κάνει να βιώνει την παρουσία σας δίπλα του αναγκαία, για να αντισταθμίσει την αίσθηση μοναξιάς και “αποκλεισμού” του. Τα πράγματα ίσως έγιναν χειρότερα με το που άρχισε ο ίδιος το σχολείο, αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο για μητέρα και κόρη, χωρίς να μπορεί να ελέγχει τι συμβαίνει.
Με αυτά που γράφω, αναφέρομαι σε μία εσωτερική πραγματικότητα του γιου σας, δηλαδή πως βιώνει τα όσα συμβαίνουν και όχι τι αντικειμενικά συμβαίνει. Η μητέρα, δηλαδή, μπορεί να κάνει ότι καλύτερο μπορεί, να ασχολείται μαζί του, αλλά αυτός να θεωρεί πως είναι λίγο και να πιστεύει πως αγαπά και νοιάζεται περισσότερο για την αδελφούλα του, επειδή αυτή χρειάζεται, για παράδειγμα, μεγαλύτερη και αμεσότερη φροντίδα.
Το ότι λέει πως σας αγαπά περισσότερο είναι μάλλον απόρροια του θυμού του προς τη μητέρα, εξαιτίας της αδελφικής του αντιζηλίας, και όχι επειδή αυτό ισχύει πραγματικά. Λέει, στην ουσία, αυτό που πιστεύει πως του λέει η μητέρα, όπως ο ίδιος το βιώνει, δηλαδή “Εγώ αγαπώ και νοιάζομαι περισσότερο για την αδελφή σου”…
Δεν νομίζω πως χρειάζεται να αλλάξετε την εργασία σας. Τα πράγματα μπορούν να βελτιωθούν στη συνέχεια, με υπομονή και κατανόηση. Ας φροντίσει η μητέρα να τον κάνει συμμέτοχο σε κάποια πράγματα που αφορούν τη φροντίδα της μικρής, αν φυσικά το επιθυμεί και ο ίδιος, δηλαδή να φέρει μία πάνα για να τη αλλάξουν, να τη λούσουν μαζί κ.τ.λ. Να αφιερώσει 1-2 φορές τη βδομάδα την ώρα του μικρού σας γιου, όπου θα κάνουν κάτι που αρέσει ή επιθυμεί ο ίδιος εκτός σπιτιού (παιδική χαρά, κάποια θεατρική παιδική παράσταση ή ταινία, λούνα παρκ κ.ά.), χωρίς τη μικρή που θα την κρατήσει στο διάστημα αυτό κάποιος άλλος. Το ίδιο να κάνετε κι εσείς, αν και είναι σημαντικότερο αν το κάνει η μητέρα. Αυτό θα ενισχύσει σταδιακά την αίσθηση του παιδιού πως το νοιάζεστε και το αγαπάτε, καθώς αφιερώνετε χρόνο προσωπικό για τον ίδιο, δίχως την παρουσία της μικρής του αδελφής. Είναι συμβολικό και απλό, αλλά έχει, τις περισσότερες φορές, καλό αποτέλεσμα. Χρησιμοποιείστε τη φαντασία σας, μέσα στο ίδιο πνεύμα, ακόμα και στο σπίτι.
Καλή δύναμη!
Σάββας Σαλπιστής
Γεια σας και καλή χρονιά. Διάβαζα τα πολύ ενδιαφέροντα που αναφέρετε για να κάνουμε τον αποχωρισμό λιγότερο επώδυνο και πιο διαχειρίσιμο για τα παιδιά μας και σας ευχαριστώ.
Το δικό μου αγοράκι είναι 20 μηνών, μέχρι 5.5 μηνών ήμουν σπίτι, όταν επέστρεψα δουλειά και μέχρι 15 μηνών το πρόσεχαν ο σύζυγος μου (περίπου 2 μέρες τη βδομάδα που είναι σπίτι λόγω δουλειάς) και τις άλλες 3 μέρες εναλλάξ η μητέρα και η πεθερά μου στα σπίτια τους. Δεν παρουσίασε ποτέ σημάδια δυσφορίας ούτε το πρωί ούτε όταν τον παραλάμβανα το απόγευμα. Όταν έγινε 15 μηνών αρχίσαμε τον σταθμό (τον παίρνω εγώ λόγω προγράμματος) και εκεί άρχισε να κλαίει γοερά και να με φωνάζει να μην φύγω, ενώ προσκολλήθηκε σε μένα. Του μιλώ κάθε φορά, τόσο από πριν όσο και όταν τον αφήνω, ότι εκείνος θα πάει σχολείο και εγώ δουλειά, ότι τον αγαπώ πολύ, και ότι θα πάω μετά να τον πάρω, ότι πάντα θα έρχομαι πίσω, ότι ανυπομονώ να μου πει πώς πέρασε με τους φίλους του, τον αγκαλιάζω και φεύγω. Μου είπαν ότι μετά που φεύγω σταματά. Του πήρε 1-2 μήνες να σταματήσει να κλαίει όταν τον αφήνω και τελευταίως (πιστεύω και λόγω αργιών) ξανάρχισε.
Από 5 μηνών μέχρι τώρα κοιμόταν όλο το βράδυ. Τελευταίως, 19 μηνών, άρχισε να ξυπνά κατά τις 3 να φωνάζει μαμά και να κλαίει, να θέλει αγκαλιά, γάλα (θηλάζει ακόμα) και να μην κοιμάται μέχρι και 1-2 ώρες, να θέλει να μείνουμε μαζί του για να ξαπλώσει ή να κοιμηθεί, να του χαϊδέυουμε την πλάτη, σηκώνεται κάθε λίγο να δει αν είμαστε ακόμα εκεί, ενώ άρχισε και το πρωί να ξυπνά πιο νωρίς και να κοιμάται λιγότερο, παρόλο που μέσα στη μέρα φαίνεται κουρασμένος και το μεσημέρι πέφτει ξερός (στο σχολείο μας λένε κοιμάται εύκολα, στο σπίτι θέλει να είμαστε μαζί του μέχρι να κοιμηθεί αλλιώς κλαίει, ενώ παλιά ήταν πιο ήρεμος).
Φαινόταν να έχει πάντα αδυναμία στον πατέρα του και να προτιμά να παίζουν μαζί (λείπει αρκετές ώρες λόγω δουλειάς και πιστεύω του λείπει) αλλά σε αυτές τις φάσεις ζητά πάντα εμένα. Ο σύζυγος μου απουσιάζει λόγω βάρδιας 2 στα 7 βράδια οπότε τα βράδια σηκώνομαι εγώ, ενώ τα υπόλοιπα σηκώνεται εκείνος να τον καθησυχάσει, έστω και αν φωνάζει μαμά. Σχετικό: λόγω της κούρασης/αϋπνίας, καθώς και της συνεχούς ενέργειας που απαιτείται, τελευταίως αρχίσαμε να θυμώνουμε στο παιδί ή να υψώνουμε τον τόνο της φωνής μας, π.χ. αρχίζουμε με το “είναι ώρα για ύπνο, όλα είναι εντάξει, καληνύχτα” – αλλά την 20η φορά με φωνές και προσθέτοντας κι άλλες λέξεις όπως “άντε επιτέλους” ή “είμαι πολύ κουρασμένος/η και θέλω να κοιμηθώ” ή “φτάνει πια” αλλά φωνάζοντας πλέον. Εννοείται αυτά δεν τον ηρεμούν και εγώ μετά νιώθω πολλές τύψεις. Όταν ξεφεύγω έτσι, νιώθω ότι τον πληγώνω και τον “προδίδω” λίγο αλλά εκείνη την ώρα νιώθω ότι δεν έχω άλλα αποθέματα.
1) Το ότι ξυπνά έχει να κάνει με το ότι θέλει να δει ότι είμαστε εκεί; Πώς τον καθησυχάζουμε;
2) Πιστεύετε ότι πρέπει να πηγαίνω πάντα και εγώ το βράδυ όταν ξυπνά και φωνάζει μαμά; Πριν λίγες μέρες ο σύζυγος μου έλειπε ταξίδι 2 βδομάδες και ήμουν μόνη με το παιδί οπότε τώρα έχει προσκολληθεί σε μένα ακόμα περισσότερο. Πιστεύετε ότι το βραδινό ξύπνημα έχει ενισχυθεί και από αυτή την προσωρινή έλλειψη του πατέρα του;
3) Το παιδί διανυκτέρευσε στη γιαγιά 2 φορές το τελευταίο τρίμηνο (τον αφήσαμε αφού του εξηγήσαμε ότι πρέπει να πάμε κάπου και θα έρθουμε την επομένη κλπ) και η ίδια μας είπε ότι πέρασε καλά, δεν ξύπνησε το βράδυ και το πρωί κοιμήθηκε πιο πολύ. Αυτό πώς εξηγείται;
4) Μέχρι πριν λίγους μήνες ήταν κοινωνικός με όλους. Τώρα έχει αρχίσει να δείχνει ότι ντρέπεται/φοβάται ακόμα και άτομα που βλέπει συχνά π.χ. γιαγιάδες. Όταν πάμε επίσκεψη δεν θέλει να μας αφήσει για τα πρώτα λεπτά και κάποιες φορές κλαίει αλλά μετά από λίγο είναι μια χαρά. Πώς σχετίζεται αυτό;
5) Όταν κλείσει 2 ετών (σε 4 μήνες) σκεφτόμαστε να σταματήσουμε τον θηλασμό. Πιστεύετε πως αυτό θα ενισχύσει αυτές του τις φοβίες αποχωρισμού; Πώς να το διαχειριστούμε/προετοιμαστούμε; Άλλες θεωρίες που ακούμε π.χ. να γίνει όταν λείψει η μαμά ταξίδι για να μην υπάρχει η επιλογή να θηλάσει το μωρό κλπ μου ακούγονται τραυματικές για το παιδί. Είναι; Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος;
6) Θέλουμε να κάνουμε κι άλλο παιδί. Υπάρχει ο “κατάλληλος” χρόνος που θα “επιβαρύνει” το παιδί λιγότερο?!?
Συγγνώμη για το μεγάλο μήνυμα, ένιωσα ότι μπορείτε να μας βοηθήσετε. Ξέρω ότι είναι πολλά τα ερωτήματα, έστω και ένα συνοπτικό γενικό μήνυμα θα βοηθήσει!
Χίλια ευχαριστώ.
Δάφνη, καλησπέρα και καλή χρονιά!
Το αγοράκι σας, μέχρι που άρχισε τον παιδικό σταθμό, δεν είχε κανένα πρόβλημα αποχωρισμού από σένα για τρεις, κυρίως, λόγους. Πρώτον, γιατί πήγαινε σε πρόσωπα γνωστά και αγαπημένα, αλλά και σε οικείο περιβάλλον, δεύτερον, γιατί ήταν το μόνο παιδί εκεί που πήγαινε και, ως εκ τούτου, είχε αποκλειστική φροντίδα και ήταν το επίκεντρο της προσοχής αυτών που το φρόντιζαν (κάτι που δεν συμβαίνει σε έναν παιδικό σταθμό και, μάλιστα, σε ηλικία που το παιδί έχει ακόμα ανάγκη να βρίσκεται στο επίκεντρο) και τρίτον, δεν είχε φθάσει ακόμα στην ιδιαίτερα ευαίσθητη απέναντι σε αποχωρισμούς ηλικία των 18 περίπου μηνών.
Τους λόγους της κρισιμότητας της ηλικίας αυτής για τη συναισθηματική εξέλιξη του παιδιού και της αυξημένης ευαισθησίας του απέναντι σε αποχωρισμούς τους έχω εξηγήσει σε άλλες απαντήσεις μου παραπάνω. Ως εκ τούτου, το αγοράκι σας ξεκίνησε τον παιδικό σταθμό στη “χειρότερη” δυνατή, από εξελικτική άποψη, ηλικία και αυτό διαπιστώνεται και από τις αντιδράσεις του, τόσο στον παιδικό σταθμό όσο και στο σπίτι.
Προσπαθήστε να μην νιώθετε τόσο άσχημα για τον εκνευρισμό και τις όποιες ατυχείς αντιδράσεις σας γιατί όχι μόνον είναι φυσικό να υπάρχουν, αλλά και γιατί η επάρκειά σας ως μητέρα δεν κρίνεται μόνο από αυτές τις στιγμές…
Τώρα, όσον αφορά στα ερωτήματά σας:
1) Το παιδί ξυπνά για να ελέγξει αν είστε εκεί, έχει, δηλαδή, άγχος αποχωρισμού. Τον καθησυχάζετε και μόνο με την ήρεμη παρουσία σας, αγκαλιάζοντάς τον τρυφερά και δείχνοντας με τη στάση σας (όσο αυτό είναι δυνατό) πως αντέχετε το άγχος του, δεν πανικοβάλλεστε και δεν αναστατώνεστε. Είναι σημαντικό να γίνετε για το παιδί ζωντανό παράδειγμα διαχείρισης άγχους και αντοχής των όσων το ίδιο δεν αντέχει την περίοδο αυτή.
2) Πιστεύω πως θα ήταν καλύτερο να πηγαίνετε εσείς, όταν ξυπνά, (εφόσον το αντέχετε, αλλιώς δεν έχει νόημα) γιατί εσάς ζητά και το άγχος του αφορά στη διαθεσιμότητα και προσβασιμότητά σας. Στο βαθμό που θα αρχίσει να πείθεται για αυτά, θα αρχίσει και να ηρεμεί. Δεν νομίζω πως η απουσία του πατέρα διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη φάση αυτή. Το παιδί δείχνει τι του λείπει και τι θέλει…
3) Το ότι κοιμήθηκε 2 φορές στη γιαγιά, τους τελευταίους 3 μήνες, χωρίς πρόβλημα πιστεύω πως οφείλεται στο ότι βρίσκονταν σε ασφαλές για το ίδιο περιβάλλον και στο ότι δεν ήταν, πριν από 3 μήνες περίπου, τόσο ευάλωτο απέναντι σε αποχωρισμούς όσο τώρα, ιδιαίτερα όταν βρίσκονταν μαζί με οικεία και αγαπημένα πρόσωπα. Το ορόσημο της έναρξης της ευαλωτότητας του παιδιού απέναντι σε αποχωρισμούς είναι η ηλικία των 18 μηνών περίπου, πάνω-κάτω, με τις όποιες ατομικές αποκλίσεις…
4) Η συμπεριφορά της συστολής και του φόβου που περιγράφετε είναι απόλυτα φυσιολογική, στη διάρκεια της περιόδου αυτής, ακόμα και απέναντι σε οικεία πρόσωπα, όταν είστε κι εσείς παρόντες. Χρειάζεται μια αρχική εξοικείωση και βεβαιότητα πως παραμένετε εκεί που, όταν διαβεβαιωθεί για αυτά, απελευθερώνεται και είναι όπως συνήθως, όταν νιώθει ασφαλής.
5) Τον θηλασμό έπρεπε, κατά τη γνώμη μου να τον είχατε ήδη σταματήσει για πολλούς και διάφορους λόγους, μεταξύ αυτών, και για τη μεγαλύτερη αυτονόμησή του από εσάς και την άμεση φυσική σας παρουσία. Η φύση μας δείχνει από μόνη της τι πρέπει να γίνεται και είναι σοφότερη όλων μας. Από τη στιγμή που ένα παιδάκι βγάζει δόντια, σημαίνει πως είναι έτοιμο να λαμβάνει στερεά τροφή. Οτιδήποτε άλλο αποτελεί, πάντα κατά τη γνώμη μου, υπερβολή, ιδεοληψία και, ως εκ τούτου, περιττεύει παντελώς…
Ο απογαλακτισμός όχι μόνο δεν θα ενισχύσει το άγχος αποχωρισμού, αντίθετα, αν γίνει σωστά, θα το μετριάσει. Στην ηλικία αυτή, το παιδί δεν χρειάζεται το στήθος σας, δηλαδή, ένα κομμάτι σας, αλλά τη συνολική φυσική και συναισθηματική σας παρουσία…
Το διαδίκτυο, βρίθει “επιστημονικών θεωριών” ασχέτων και δήθεν σχετικών “ειδικών”. Όποτε αντιληφθείτε την οποιαδήποτε απολυτότητα ή την οποιαδήποτε μορφή φανατισμού απόψεων απομακρυνθείτε με ταχύτητα φωτός…
6) Να κάνετε παιδί όποτε το επιθυμείτε. Το μόνο που θα πρέπει να αποφεύγεται, γενικώς, είναι να μη συμπίπτει η γέννησή του δεύτερου παιδιού με το ξεκίνημα του ήδη υπάρχοντος παιδιού σε παιδικό ή σχολείο…
Τα ερωτήματά σας πολλά και πολύπλευρα και θα μπορούσε κάποιος να γράψει ολόκληρη διατριβή με βάση αυτά!!! Αρκούμαι σε αυτά τα “ολίγα” γιατί ο χώρος και ο χρόνος δεν επιτρέπει πολύ περισσότερα.
Καλή δύναμη!
Σάββας Σαλπιστής
Αγαπητέ κε Σαλπιστή, σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τις απαντήσεις σας, κάποια πράγματα τα επεξεργάζομαι και τα προσπαθώ κάθε μέρα.
Διευκρίνιση – λέτε ότι ο απογαλακτισμός αν γίνει σωστά θα μετριάσει το άγχος αποχωρισμού. Τι σημαίνει σωστά όμως; Όπως καταλαβαίνω, είναι δύσκολο για μας τους γονείς να ξέρουμε ποιο είναι πραγματικά το καλύτερο για τα παιδιά μας, όσο κι αν το προσπαθούμε ή αν το ψάχνουμε.
Όσο αφορά στους μεγαλύτερους αποχωρισμούς: πώς χειριζόμαστε την περίπτωση που πάμε ταξίδι οι δύο γονείς για 2-3 μέρες και το παιδί μένει στη γιαγιά; (σε αυτή την ηλικία των σχεδόν 2 ετών αναφέρομαι). Πώς το προετοιμάζουμε, πώς και πόσο επικοινωνούμε, τι λέμε κλπ. Αν έχετε κάποιες σκέψεις θα με ενδιέφερε να τις ακούσω.
Σας ευχαριστώ πολύ και πάλι!!
Δάφνη
Δάφνη, καλησπέρα.
Μην υποτιμάς την ικανότητα σου και, κατ΄επέκταση, των γονιών γενικώς να γνωρίζουν τι είναι καλύτερο για τα παιδιά τους. Προσωπικά, θεωρώ πως ο γονιός είναι το άτομο που γνωρίζει περισσότερο από κάθε άλλον το παιδί του και τις ιδιαιτερότητες που αυτό έχει. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει εμείς οι ειδικοί (εντός ή εκτός εισαγωγικών) να τους αξιοποιούμε στο έπαρκο, να τους στηρίζουμε, να τους πληροφορούμε σε κάποια θέματα που δεν είναι σίγουροι ή δεν γνωρίζουν τι θα ήταν καλύτερο να πράξουν, και όχι να τους υποκαθιστούμε ή να τους κάνουμε (συνειδητά ή υποσυνείδητα) να νιώσουν ανεπαρκείς και ένοχα. ΑΝ συμβαίνει αυτό, τότε εμείς οι ειδικοί κάνουμε άσκηση εξουσίας και επίδειξη προσωπικής υπεροχής…
Ένας απογαλακτισμός γίνεται σωστά όταν ΔΕΝ υπηρετεί κάποιο πρωτόκολλο ή άποψη, μεγαλοϊδεατισμού αλλά αφουγκράζεται και σέβεται τις γενικότερες ανάγκες του παιδιού. Επαναλαμβάνω, η φύση μας δείχνει πολύ συχνά το τι πρέπει να κάνουμε ώστε να μη λειτουργούμε…”παρά φύσιν”…
Από τη στιγμή που το παιδί βγάζει δοντάκια, αυτό σημαίνει πως μπορεί να αρχίσει να τρώει στερεά, αν και αλεσμένη, τροφή. Η αναγκαιότητα και η σημασία του θηλασμού δεν σημαίνει πως “όσο πιο πολύ σε διάρκεια τόσο πιο καλά”. Έχω συναντήσει μητέρες που θήλαζαν τα παιδιά τους μέχρι την ηλικία των 4-5 ετών. Σε κάποιες νοσηρές περιπτώσεις και μέχρι την ηλικία των 12 ετών… Υπάρχουν φορές που η διάρκεια του θηλασμού εξυπηρετεί τις συναισθηματικές ανάγκες της μητέρας και όχι αυτές του παιδιού. Ακριβώς κάτι ανάλογο συμβαίνει αρκετές φορές, μετά από έναν χωρισμό, όταν η μητέρα παίρνει τα παιδιά στο κρεβάτι της επικαλούμενη πως δεν θέλουν να πάνε στο δικό τους…. Το παιδί γίνεται, στις περιπτώσεις αυτές, υποκατάστατο μητρικών αναγκών για εγγύτητα, συντροφιά, αγάπη κ.ά.
Δεν θα πρέπει η οποιαδήποτε επικαλούμενη ανάγκη του παιδιού να γίνεται σε βάρος μιας άλλης εξίσου σημαντικής, αν όχι σημαντικότερης (όπως είναι η αυτονόμηση), στη συγκεκριμένη φάση, Πιστεύω πως ο θηλασμός θα ήταν καλό (δεν εννοώ πως θα ήταν απαραίτητα καταστροφικό, αν δεν συνέβαινε) να σταματήσει 2-3 μήνες τουλάχιστον πριν την ηλικία των 18 μηνών, για λόγους που έχω αναφέρει σε παραπάνω μου σχόλια.
Σε μεγαλύτερης διάρκειας αποχωρισμούς, προετοιμάζουμε το παιδί μέρες πριν για αυτόν τον αποχωρισμό με πιο συγκεκριμένους τρόπους ώστε να γίνει πιο κατανοητός και προβλέψιμος. Εδώ, βοηθά το παιχνίδι αναπαράστασης των όσων πρόκειται να συμβούν. Για παράδειγμα, με τη βοήθεια μινιατούρων παιχνιδιών (ανθρωπάκια, σπιτάκια, μεταφορικά μέσα κ.τ.λ.) αναπαριστούμε τον αποχαιρετισμό στο σπίτι, περιγράφοντας με λεπτομέρεια τα όσα θα συμβούν (π.χ. τη διαδρομή προς το αεροδρόμιο κ.τ.λ. ή το ταξίδι με το αυτοκίνητο, το τι θα κάνουν εκεί που θα πάνε οι γονείς, το πως αρχίζει η επιστροφή, το πως φθάνουν, αγκαλιάζονται και είναι και πάλι όλοι μαζί. κ.τ.λ..).
Υπάρχουν και άλλοι τρόποι αλλά δεν είναι της παρούσης.
Καλή συνέχεια!
Σάββας Σαλπιστής
Γειά σας,
Ο γιός μου ειναι 18.5 μηνών και έως τους 18 μήνες τον φρόντιζα κατ’ αποκλειστικότητα. Εδώ και μισλο μήνα έχω ξεκινήσει πάλι να εργάζομαι με αποτέλεσμα να λείπω αρκετές ώρες από το σπίτι. Όταν φεύγω συνηθως με χαιρετάει και τον χαιρετώ αλλά όταν επιστρέφω με αγνοεί και αρνείται να μου δώσει οποιαδήποτε σημασία ή να έρθει μαζί μου στο σπίτι (καθώς κάθε πρωί τν πηγαίνω στο σπίτι της μητέρας μου) και κλαίει και κάνει σκηνή όταν συνειδητοποιεί πως φεύγουμε χωρίς την γιαγιά του.Να αναφέρω πως κάθε σαββατοκύριακο περνάμε όλο το χρόνο μας μαζί (ειναι διπλα μου στις δουλειες του σπιτιου και μιλάμε κ αυτος παιζει παμε βολτες και παιζουμε μαζι και δειχνει χαρουμενος και ειναι κοντά μου! Αυτή η αντίδραση οφείλεται σε αγχος αποχωρισμού?Και τι μπορώ να κάνω γι αυτό?
Καλησπέρα σας,
Εχω ενα γιο 19 μηνών και ως τους 18 μήνες τον μεγάλωσα μόνη μου χωρίς να παρεμβαίνουν οι γιαγιαδες στην καθημερινοτητα μας.Στον 19 μηνα ξεκινησα παλι εργασια η οποια με υποχρεωνει να λειπω πολλες ωρες απο το σπιτι και ετσι το παιδι μενει με τη μητερα μου στο σπιτι της. Οταν το απογευμα παω για να τον παρω αυτος αρνειται να ερθει μαζι μου και γκρινιαζει και κανει σκηνη οταν καταλαβαινει πως η γιαγια δν θα ερθει μαζι μας.Να αναφέρω πως τα σαββατοκύριακα περνάμε όλες τις ώρες μαζί παίζοντας πηγαίνοντας βόλτες και κάνοντας δουλειές μαζί και δείχνει χαρούμενος και με αγκαλιάζει κ με φιλάει σε αντίθεση με τις υπόλοιπες μέρες που τα πρωινά λειπω. Αυτή η αντίδραση οφείλεται σε κάποιο είδος άγχος εγκατάλειψης
Σοφία, καλησπέρα
Αν διαβάσεις κάποιες από τις προηγούμενες ερωτήσεις γονιών, αλλά και απαντήσεις μου, θα διαπιστώσεις πως και άλλοι γονείς, κάτω από ανάλογες συνθήκες, αντιμετωπίζουν ανάλογες αντιδράσεις από τα ίδιας ηλικίας παιδιά τους.
Η ηλικία των 18 μηνών περίπου είναι η πιο ευαίσθητη απέναντι σε αποχωρισμούς ηλικία της παιδικής ζωής, και, για το λόγο αυτό, θα ήταν καλό, αν είναι εφικτό, να αποφεύγονται οι οδυνηροί αποχωρισμού (π.χ. έναρξη σε παιδικό σταθμό, έναρξη εργασίας για τη μητέρα, γέννηση άλλου παιδιού την περίοδο αυτή κ.τ.λ.). Αυτό δεν σημαίνει πως, εάν αυτό είναι αναπόφευκτο, το παιδί θα τραυματισθεί οπωσδήποτε ανεπανόρθωτα. Απλά θα είναι πιο δύσκολη η αντιμετώπισή του και, σε ορισμένες περιπτώσεις που ο γονιός δεν αντιληφθεί αυτήν την ευαισθησία του παιδιού και δεν ανταποκριθεί ανάλογα, τότε μπορεί να δημιουργηθούν στο παιδί μονιμότερες δυσκολίες.
Οι αντιδράσεις του παιδιού σας οφείλονται όχι σε αδιαφορία του προς το πρόσωπό σας, αλλά σε μια προσπάθειά του κυρίως να ελέγξει τα δύσκολα συναισθήματα που του προκαλεί η φυγή σας (προσποιείται σαν να μην υπάρχετε, δηλαδή αρνείται την παρουσία σας και άρα δεν χρειάζεται να νιώσει άσχημα που τον εγκαταλείψατε, όπως ο ίδιος το βιώνει).
Όσο είσαστε προσβάσιμη συναισθηματικά μαζί του στη διάρκεια του κοινού σας χρόνου και αντιδράτε με ευαισθησία απέναντι στις διάφορες ανάγκες του, αυτές οι αντιδράσεις σταδιακά θα ατονίσουν. Μη νιώθετε ένοχα για αυτό, δείξτε υπομονή και κατανόηση και όλα θα διευθετηθούν.
Καλή δύναμη!
Σάββας σαλπιστής
Καλημέρα, έχουμε και εμείς δυο υπέροχα παιδιά έναν γιο 6 χρόνων και μια κόρη 3. Θα θέλαμε μια βοήθεια στο πως να αντιδρουμε στην κόρη μας που εμφάνισε ένα πολύ έντονο άγχος αποχωρισμού. Είναι πολύ έξυπνη ομολογουμενως και προχωρημένη σε όλα για την ηλικία της. Προσπαθησαμε να ξεκινήσει παιδικό αρχές Σεπτεμβρίου αλλά μετά από 10 μέρες πολύ έντονης δυσφορίας και κλαματος ( ξυπνούσε την νύχτα , τα πρωινα έκανε εμετούς, και εκλαιγε όλη την ημέρα και στο παιδικό και στο σπίτι) της είπαμε ότι εντάξει αφού δεν θέλει να πάει δεν θα πάει… Ηρέμησε μερικές μέρες αλλά μετά μας έβγαλε άλλα.. Να κλαίει γοερα μόλις φεύγει ο μπαμπάς για την δουλειά και σήμερα και για τον αδερφό της που τον πηγαίνουμε στο σχολείο.. Αν έρθει η γιαγιά στο σπίτι στην αρχή δεν την θέλει λίγο παγώνει αλλά κατευθείαν ξεχνιέται και μετά παίζουν. Οταν ομως φύγει ξεσπά πολύ έντονα. Αφού μου λέει δεν θέλω να έρθει η γιαγιά για να μην κλαίω όταν θα φύγει… Γενικά φαίνεται να απαιτεί δεν θέλω να πηγαίνει ο αδερφός μου δραστηριότητα το απόγευμα καμία μέρα.. θέλω να τον βλέπω.. Δεν θέλω να έρθει η γιαγιά.. Αν της πω εντάξει δεν θα πηγαινει καμία μέρα σταματαει.. αλλά είναι σωστό να της λέω ψέματα;; Γενικά αποσπαται η προσοχη της σχετικά εύκολα αλλά επανέρχεται λίγο πιο μετά στο θεμα.. Πραγματικά δεν ξέρω τι να κάνω.. Την παίρνω αγκαλιά φυσικά συνεχώς.. Εννοείται ότι εμένα δεν με αφήνει να φύγω ούτε κατά διάνοια.. Να σημείωση ότι ποτέ δεν είχε προβλημα με την γιαγιά.. Ισα ισα η γιαγιά την κρατούσε από μικρή και όταν δούλευα είχαν τέλεια σχέση μέχρι που ξεκίνησε τον παιδικό.. Και για τον μπαμπά δεν είχε κλαψει ποτεεχρι τώρα. Είναι ψυχοφθόρο όλο αυτό..
Ελένη, καλησπέρα
Για να προτείνει κάποιος τρόπους αντιμετώπισης μιας δύσκολης κατάστασης, θα πρέπει να έχει πάρει, πρώτα, ένα πλήρες ατομικό και οικογενειακό ιστορικό ώστε να τους εξατομικεύσει όσο το δυνατόν περισσότερο.
Είναι σαφές πως το κοριτσάκι σας έχει ένα έντονο άγχος αποχωρισμού. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε πολλούς και διάφορους ατομικούς και οικογενειακούς παράγοντες, όπως π.χ. ιδιοσυστασιακούς, ηλικία παιδιού, προηγούμενες εμπειρίες αποχωρισμού και τρόπο διαχείρισής τους από τους γονείς, στάση και ευαισθησία των γονιών απέναντι σε αποχωρισμούς, κάποιο γεγονός (ασθένεια, θάνατος προσφιλούς προσώπου κ.τ.λ.) κ.ά. Δεν γνωρίζω τίποτα για όλα αυτά και άρα μου είναι δύσκολο να εξειδικεύσω.
Γενικά, θα σας προτείνω να μη λέτε κανένα ψέμα στη μικρή γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να μη σας εμπιστεύεται στη συνέχεις, ακόμα και αλήθειες να της λέτε. Πάντα αλήθεια, λοιπόν, και ας κλάψει. Είναι φυσικό έτσι όπως νιώθει. Χρειάζεται ψυχραιμία, σταθερότητα και ηρεμία από μέρους σας. Όχι ταξίματα, “δωράκια” για αντιμετώπιση συναισθημάτων…
Η γιαγιά θα συνεχίζει να έρχεται σπίτι, θα της πείτε, γιατί μας αγαπά, την αγαπούμε και θέλουμε να τη βλέπουμε. Όπως και κάθε φορά που φεύγει, έτσι ξανάρχεται και όλα είναι καλά, όπως ήταν πάντα. Ο μπαμπάς μπορεί να της τηλεφωνά ενδιάμεσα, μέσω viber ή skype, για να καθησυχάζεται πως όλα είναι καλά. Να φεύγει χωρίς υπερβολές και τυμπανοκρουσίες. Ήρεμα και χαλαρά, κι ας κλαίει το παιδί. Την αγκαλιάζει, τη φιλά, τη διαβεβαιώνει πως την αγαπά και πως το μεσημέρι/απόγευμα θα ξαναγυρίσει, όπως πάντα.
Αγοράστε ένα παιδικό ρολόι μεγάλο με κινούμενους δείκτες και θα της δείχνετε πως, όταν οι δείκτες θα πάνε εκεί (την ώρα επιστροφής αδελφού/πατέρα) ο μπαμπάς και ο αδελφούλης σου θα γυρίσουν σπίτι. Παίξτε παιχνίδι αναπαράστασης του πως φεύγουν αυτοί που φεύγουν από το σπίτι (ξυπνούν, τρώνε πρωινό, ντύνονται, αποχαιρετούνται, πηγαίνουν δουλειά/σχολείο, επιστρέφουν κ.τ.λ.).Έτσι, θα γίνει πιο συγκεκριμένος ο αποχωρισμός και η επανένωση, και, ως εκ τούτου ευκολότερο να τα αντέξει το παιδί.
Δοκιμάστε τα και ελπίζω να σας φανούν χρήσιμα.
Καλή δύναμη
Σάββας Σαλπιστής
Ευαίσθητο, προσιτό και πολύ χρήσιμο το άρθρο σας, σας ευχαριστούμε …
Με την κόρη μου που είναι τώρα τεσσάρων ετών έχουμε αντιμετωπήσει κατά καιρούς δυσκολίες στο να κοιμάται μόνη της, και σε ορισμένες φάσεις ήταν συχνές και έντονες …. συνδέονταν με την έναρξη στον παιδικό σταθμό, την αλλαγή εκπαιδευτικού στον παιδικό σταθμό και πρόσφατα με την εγκυμοσύνη του δεύτερου παιδιού …. Γενικά είναι ένα παιδί αυτόνομο και ανεξάρτητο, θέλει να τα κάνει όλα μόνη της και με τον δικό της τρόπο, δεν είχαμε καμία δυσκολία στο να βγάλει την πάνα …. στα δυόμισι την έβγαλε τελείως, και το βρόδυ …. τρώει μόνη της, ντύνεται, πλένεται …. κατά την διάρκεια της ημέρες δεν λείπω πολλές ώρες, κυρίως τις ώρες που βρίσκεται στον παιδικό, υπάρχει σταθερότητα στο πρόγραμμά της και από μικρή την άφηνα σταδιακά με τον μπαμπά ή την γιαγιά όταν έλλειπα, οπότε μέσα στην ημέρα δεν με αναζητά επίμονα ή σχεδόν και καθόλου, τον κοινό μας χρόνο προσπαθώ να τον περνάμε δημιουργικά ακόμη κι αν έχω δουλειές του σπιτιού, συχνά με βοηθάει ή τις κάνουμε μαζί, και σαν οικογένεια παίζουμε μαζί, πηγαίνουμε εκδρομές, όσο μπορούμε …. τα βράδια όμως παρόλο που έχουμε τελετουργικό ύπνου, παραμύθια, τραγουδάκια, αγαπημένο αντικείμενο, σχεδόν κάθε βράδυ ξυπνάει γύρω στα χαράματα και με ζητάει …. δυσκολεύεται να ξανακοιμηθεί, πολλές φορές κοιμάται μαζί μας ή κάποιος από εμάς μαζί της ….. συνήθως φοβάται το σκοτάδι, τις σκιές ή βλέπει άσχημα όνειρα …. αφήνουμε φωτάκι, ονομάζουμε τις σκιές, δηλαδή, από ποιο αντικείμενο στον χώρο δημιουργέιται η κάθε σκιά που την φοβίζει, διαβάζουμε παραμύθια με σχετικό περιεχόμενο ( γιατί πρέπει να κοιμηθώ, να έρθω στο κρεβάτι σου ?? )….παρόλαυτά ένα βράδυ μου είπε μαμά, δεν θέλω να πεθάνεις …. και ομολογώ πως τρόμαξα λίγο και δυσκολεύτηκα να της απαντήσω … δεν μπορώ να της υποσχεθώ πως δεν θα πεθάνω …. αλλά της είπα πως θα την αγαπάω για πάντα ….ότι κι αν γίνει η αγάπη μου για εκείνη δεν πρόκειται να σβήσει ποτέ …..ούτε τώρα που θα έρθει το μωράκι….Το συνδυάζω με την εγκυμοσύνη αλλά μήπως θα πρέπει να ανυσηχώ περισσότερο ?? Εννοώ, εν μέρη σε αυτή την φάση είναι κάπως αναμενόμενο να έχει άγχος αλλά ποσο και πως να το διαχειριστούμε …. να την αφήνουμε μόνη της το βράδυ να κλαίει δεν το θέλουμε , επειδή επιτείνεται ο φόβος ….αλλά όταν θα έρθει το μωρό εάν συνεχιστεί αυτό θα είναι μια δύσκολη κατάσταση
ευχαριστώ
Καλησπέρα, Διονυσία
Καταρχήν, ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια!
Τώρα, όσον αφορά στην κορούλα σας, είναι σαφές πως έχει άγχος αποχωρισμού το οποίο, πιθανότατα, οφείλεται στην επικείμενη γέννηση του δεύτερου παιδιού σας. Υπάρχει, όμως, περίπτωση να συνυπάρχει και άλλος λόγος που επιτείνει το άγχος αποχωρισμού του παιδιού. Επειδή το παιδί βρίσκεται σε μια ηλικία που αρχίζει να αντιλαμβάνεται σταδιακά την έννοια του θανάτου ως μία κατάσταση οριστική και αμετάκλητη, ίσως να οφείλεται σ΄αυτό που το άγχος του έχει προσλάβει αυτή τη μορφή. Επίσης, ίσως να άκουσε ή να είδε κάτι σχετικό, π.χ. στην τηλεόραση, ή να διάβασαν κάποιο παραμύθι στον παιδικό σταθμό με ανάλογη θεματολογία. Ρωτήστε και διευκρινίστε το.
Όσον αφορά στον ύπνο, ΠΟΤΕ δεν αφήνουμε ένα μικρό παιδί να κλαίει μόνο στο υπνοδωμάτιό του, όταν αυτό οφείλεται σε φόβο. Η ήρεμη, σταθερή και χωρίς εκνευρισμό -αν αυτό είναι δυνατόν- στάση μας είναι παράγοντας ασφαλείας που είναι σαν να λέει στο παιδί: “Κοιμήσου, αφού δεν ανησυχεί η μαμά, δεν υπάρχει κάποιος κίνδυνος…”. Εάν ξυπνά τα χαράματα και έρχεται στο κρεβάτι σας, να την πηγαίνετε ήρεμα στο δωμάτιό της, να την καθησυχάζετε με ήρεμο τρόπο, χωρίς πολλά λόγια, και, αν χρειασθεί να κοιμηθείτε στο δωμάτιό της, να μην ξαπλώσετε στο ίδιο κρεβάτι με το παιδί, αλλά κάτω στο πάτωμα σε ένα στρωματάκι που να έχετε εύκαιρο κάτω από το κρεβατάκι της ή κάπου αλλού, χαϊδεύοντάς την απαλά μέχρι να ηρεμήσει και να αποκοιμηθεί.
Επειδή είναι πολύ πιθανό να έχει άγχος για την επικείμενη γέννηση του δεύτερου παιδιού, αγοράστε κάποιο βιβλίο, με σχετική θεματολογία για παιδιά της ηλικίας της, και διαβάστε το μαζί της στη διάρκεια του κοινού σας χρόνου όσες φορές χρειάζεται και υπάρχει ενδιαφέρον από την πλευρά του παιδιού. Αναπαραστήστε την όλη διαδικασία της γέννησης του δεύτερου παιδιού με μικρά κουκλάκια, σαν παιχνίδι. Πως πηγαίνετε στο νοσοκομείο, πως γεννάτε το παιδί, πως επιστρέφετε σπίτι όλοι μαζί, τι επακολουθεί κ.τ.λ. Αυτό θα τη διευκολύνει να έχει μια ιδέα για αυτά που σύντομα θα συμβούν στη ζωή της…
Προσωπικά, θα τη ρωτούσα κάποια κατάλληλη στιγμή, που θα είναι ήρεμη και χαρούμενη, για το λόγο που την έκανε να σας πει πως δεν θέλει να πεθάνετε. Ίσως μάθετε κάτι που θα βοηθήσει τόσο εσάς όσο και το ίδιο το παιδί…
Καλή δύναμη εύχομαι και καλώς να δεχθείτε το νέο μέλος της οικογένειάς σας!!!
Σάββας σαλπιστής
Συγχαρητήρια για το άρθρο σας !
Προσεγγίζετε με απίστευτη ευαισθησία το θέμα .
Αναφέρατε πως συνήθως το άγχος αποχωρισμού εμφανίζεται μετά τον 7ο μήνα .
Ωστόσο η κόρη μου είναι 6,5 μηνών και ήδη εδώ και 3 εβδομάδες έκλαιγε όταν με έχανε από το οπτικό της πεδίο . Φυσικά πάντα της μιλούσα και φροντίζα να έρχομαι άμεσα από όποιον χώρο του σπιτιού βρισκόμουν . Δεν έχω γυρίσει ακόμα στην εργασία μου και θα γυρίσω όταν η μικρή θα είναι 8,5 μηνών . Όλο αυτό το διάστημα την φροντίζω αποκλειστικά και περνάμε πολύ χρόνο μαζί . Ελάχιστες φορές την αφήνω στην πεθερά μιυ που μένει δίπλα μας και κάποιο Σάββατο μόνο για να βγούμε τρεις βρες με τον σύζυγο που θα την ταΐσει , θα παίξουν και θα την κοιμήσει στον χώρο μας ! Τις τελευταίες δυο εβδομάδες η πεθερά μου απλώς την έβλεπε δεν την κρατούσε και μεσολάβησε και κατόπιν έφυγε για διακοπές όπου έκανε να την δει μια εβδομάδα . Πήγαμε Κα τους βρούμε στο εξοχικό όπου και την αφήσαμε να βγούμε . Γυρίσαμε πριν προλάβουμε να καθίσουμε γιατί η μικρή έκλαιγε απαρηγόρητα . Ηρέμησε όταν την πήρα αγκαλιά . Το ίδιο έγινε και την επόμενη μέρα αλλά περιμέναμε έξω δεν φύγαμε προκειμένου να βεβαιωθούμε ! Όποτε σπεύσαμε αμέσως ! Θεωρήσαμε ότι έφταιγε η αλλαγή χώρου ! Γυρίσαμε όλοι και αποπειραθήκαμε άλλη μια φορά με τις συνθήκες που προϋπήρχαν . Η μικρή έπαιζε μαζί της για λίγο και κατόπιν έκλαιγε γοερά δεν ήθελε με τίποτα να τη βάλει εκείνη για ύπνο . Δεν συνέβη το ίδιο όμως ένα απόγευμα που την άφησα να πάω σούπερ μάρκετ ! Κάθε φορά που φεύγαμε την αποχαιρετούσαμε ! Δεν με απασχολεί η έξοδος όσο το ότι σε λίγο επιστρέφω για δουλειά και η κοπέλα που θα την αναλάβει θα έρθει ένα μήνα νωρίτερα και θα είμαστε παράλληλα για πιο ομαλή μετάβαση ! Αυτό που με απασχολεί είναι να νιώθει μια κάποια ασφάλεια με την γιαγιά της που θα έρχεται αν χρειαστεί όσο θα είναι με την κοπέλα και πως θα πρέπει εγώ να το διαχειριστώ αυτό από πλευράς μου ! Είναι ακόμα στο δωμάτιο μας και δε θα ήθελα να συμβούν πλόες οι αλλαγές μαζί ! Υπάρχει περίπτωση να βιώνει από τώρα το άγχος του αποχωρισμού ; Και γιατί συμβαίνει αυτό με την γιαγιά της ;
Σας ευχαριστώ πολύ εκ των προτέρων
Θερμά ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια!
Ο 7ος μήνας είναι ένα ενδεικτικό ορόσημο γύρω στο οποίο εκδηλώνεται συνήθως το άγχος αποχωρισμού των περισσοτέρων παιδιών. Αυτό ΔΕΝ σημαίνει πως όλα τα παιδιά είναι προγραμματισμένα να λειτουργούν και να αντιδρούν ταυτόχρονα με τον ίδιο τρόπο. Κάποια μπορεί να εκδηλώνουν κάτι λίγο νωρίτερα, κάποια λίγο αργότερα, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ένδειξη προβλήματος. Το ίδιο ισχύει και για κάθε εξελικτικό βήμα, όπως το πότε ένα παιδί αρχίζει να περπατά, να μιλά, να ντύνεται μόνο του κ.τ.λ.
Οι αντιδράσεις της μικρούλας σας, σωστά εκτιμήσατε πως οφείλονται στην αλλαγή περιβάλλοντος. Σωστά, επίσης, προσπαθείτε να την εξοικειώσετε να μένει με κάποιο άλλο, οικείο, όμως, πρόσωπο ορισμένες φορές και στιγμές. Αυτό θα ήταν ευκολότερο αν γίνονταν στο οικείο περιβάλλον του παιδιού, δηλαδή, στο σπίτι σας. Όταν βρίσκεστε σε άλλο χώρο του σπιτιού και το παιδί αρχίζει να κλαίει και να σας αναζητά, δεν είναι ανάγκη να σπεύδετε αμέσως. Μπορείτε να του μιλάτε για λίγα λεπτά από εκεί που βρίσκεστε και να του λέτε π.χ. “Έρχεται σε λίγο η μαμά” ή κάτι ανάλογο ώστε να εξοικειώνεται με όλο και μεγαλύτερα διαστήματα απουσίας σας, σε οικείο περιβάλλον και ελεγχόμενα.
Φυσικά και φαίνεται πως βιώνει το παιδί άγχος αποχωρισμού από τώρα. Δεν έχει σημασία που μπορεί να το βιώνει ακόμα και με οικεία πρόσωπα όπως η γιαγιά. Αυτό είναι σύνηθες και σταδιακά θα μειωθεί η ένταση και η συχνότητά του. Αυτό που σκέφτεστε να κάνετε με την κοπέλα που θα το φροντίσει, να το κάνετε και με τη γιαγιά όσο είστε ακόμα σπίτι. Να έρχεται, αν μπορεί, σπίτι σας και να αναλάβει ένα μέρος της φροντίδας του παιδιού(τάισμα, άλλαγμα, παιχνίδι κ.τ.λ.), παρόλο που είστε κι εσείς εκεί. Να πηγαίνετε σκόπιμα σε άλλο χώρο για λίγα λεπτά ή όσο αντέχει, χωρίς να σπεύδετε αμέσως αλλά με λίγων λεπτών καθυστέρηση.
Θεωρώ πως όλα θα πάνε καλά. Καλή δύναμη!
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ . Θα ακολουθήσω τις συμβουλές σας και θα επαναπροσδιορίσω κάποιες στάσεις μου απέναντι της ! Ίσως της μεταφέρω και το δικό μου άγχος με το να τρέχω άμεσα χωρίς να της δίνω τον χρόνο της προσπαθώντας με διαφορετικές τεχνικές ! Είναι που μάλλον εγώ νιώθω μεγαλύτερη την ματαίωση που θα της κάνω αφήνοντας της κάπου άλλου .
Να είστε καλά και καλή δύναμη σε αυτό που κάνετε !
Αυτό που νιώθετε δεν διαφέρει από αυτό που νιώθουν χιλιάδες μητέρες που, άθελά τους, μεταφέρουν το δικό τους άγχος στο παιδί που αντιδρά ανάλογα. Τα παιδιά, από την αρχή της ζωής, ακόμα και από την ενδομήτρια ζωή, αντιλαμβάνονται και καταγράφουν, αντιδρώντας ανάλογα, κάθε συναισθηματική αντίδραση της μητέρας…
Σπάνια, ακόμα και μικρά παιδιά, δεν γνωρίζουν π.χ. πως υπάρχει ένταση στη σχέση των γονιών τους ή σε έναν γονιό τους όσο και αν αυτοί προσπαθούν να το κρύψουν, ή εκπλήσσονται όταν τους ανακοινώνεται πως οι γονείς τους σκέφτονται να χωρίσουν…
Πολλές φορές, αντιλαμβάνονται την ένταση στη σχέση των γονιών τους πριν οι ίδιοι το συνειδητοποιήσουν…
Έχω δει εκατοντάδες φορές παιδιά που ήταν να ξεκινήσουν παιδικό σταθμό και αντιδρούσαν με εκδηλώσεις άγχους αποχωρισμού γιατί οι μητέρες τους είχαν άγχος για το ξεκίνημα αυτό, χωρίς να το συνειδητοποιούν, αρκετές φορές, ούτε κι οι ίδιες. Αυτό γίνονταν αντιληπτό σε μένα, μέσα από “παράπλευρες” αντιδράσεις τους που, φαινομενικά, έμοιαζαν “αθώες”. Για παράδειγμα, κάποιες τηλεφωνούσαν 5-6 φορές στον παιδικό σταθμό απλά για να ρωτήσουν “αν το παιδί έφαγε το φαγάκι του”…
Καλή συνέχεια!
Γειά σας! Κατατοπιστικοτατο το άρθρο σας!! Εχω ένα γιο δυο χρονών κ επειδή ο συντροφος μου δουλευει παρα πολλες ώρες από τότε που γεννήθηκε εγώ είμαι αυτή που τον φροντιζω!! Εννοώ φαγητό υπνο παιχνιδι τα καθημερινά.. Με το μπαμπά παιζουνε διαβάζουν παραμυθια κτλ. Βλέπει λίγο το παππου κ τη γιαγιά του παρολο που μένουν κοντά αλλά δε θέλει κάθεται μαζί τους παρα μόνο για καμιά βολτα με το καρότσι κ παιδικη χαρά!! Μέχρι μια ώρα δηλ. Θέλω ν τον αφήσω να κάνω κάποιες δουλειές που έχω με το συζυγο μου εκτός πολης .. Δηλ. Ν τον αφήσω ένα ολόκληρο απογευμα με τη γιαγιά κ το παπου αλλά δε ξερω αν θα κάτσει γιατιαγχώνεται πολυ κ η γιαγιά του κ μπορεί ν μας παιρνει συνέχεια τηλ. Ν του δώσω χρόνο κ να τον αφήσω όταν είναι έτοιμος?? Το Ν τον παιρνουμε συνεχώς μαζί μας όπου παμε είναι σωστό?? Είναι φυσιολογικό!?? Γιατί μ λένε ότι αν δε τον αφήνεις δε θα μάθει ποτε χωρίς εμας!!!! Ευχαριστώ εκ των προτερων..
Καλησπέρα σας!
Ένα παιδί στην ηλικία του δικού σας δεν είναι ασυνήθιστο να έχει άγχος αποχωρισμού. Γενικά, γύρω στην ηλικία των τριών χρόνων, τα περισσότερα παιδιά μπορούν με άνεση να διαχειρίζονται αυτού του είδους το άγχος. Ακόμα δυσκολότερα μπορούν να γίνουν τα πράγματα όταν δεν δίνουμε ευκαιρίες στο παιδί να μάθει να διαχειρίζεται το άγχος του και να παράξει ψυχικά αντισώματα απέναντι σε αυτό, αφήνοντάς το σταδιακά όλο και περισσότερο μακριά μας, με άλλα οικεία του πρόσωπα, όπως παππούδες, γιαγιάδες, πατέρας, αδέλφια κ.ά.
Για παράδειγμα, μπορείτε να τον αφήσετε 1 1/2 ώρα στη γιαγιά του, αντί για μία. Μπορεί να κλάψει, θα διαπιστώσει όμως πως εσείς επανεμφανίζεστε, μετά από κάθε φορά που τον αφήνετε και φεύγετε. Αυτό θα τον καθησυχάζει και δεν θα νομίζει πως μία άνω της ώρας απουσία σας σημαίνει πως δεν θα επιστρέψετε. Μιλήστε, όμως, με τη γιαγιά να μη αναστατώνεται τόσο πολύ όταν τύχει να κλαίει το παιδί. Δεν θα πάθει κάτι. Το αντίθετο, θα εξοικειωθεί στην απουσία σας σιγά-σιγά. Τα ΣΚ, ας τον παίρνει πάντα ο πατέρας, χωρίς να είστε κι εσείς μαζί τους, για να κάνουν κάτι ευχάριστο οι δυο τους για 1-2 και κατόπιν για 2-3 ώρες. Για κάθε τι που θα πρέπει να μάθουμε να διαχειριζόμαστε απαιτείται εξοικείωση και εξεύρεση τρόπων που μας βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. ΑΝ παίρνετε ΠΑΝΤΑ μαζί σας το παιδί, όπου κι αν πάτε, πως θα μάθει να νιώθει ασφάλεια χωρίς την παρουσία σας; Πως θα πάει, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, στον παιδικό σταθμό και αργότερα στο σχολείο κ.τ.λ.
Ξεκινήστε, λοιπόν, σύντομα να εξοικειώνετε σταδιακά το παιδί σας να μένει με άλλους για συνεχώς αυξανόμενα χρονικά διαστήματα, και πιστεύω πως όλα θα πάνε καλά, με υπομονή και επιμονή.
Καλή δύναμη!
Καλησπέρα σας,
το θέμα που πραγματεύεται το άρθρο σας, είναι ένα από τα σημαντικότερα θέματα της νηπιακής ηλικίας και πραγματικά με απασχολεί, από την πρώτη στιγμή που το έσφιξα στην αγκαλιά μου. Έχω ένα αγοράκι 20 μηνών τώρα και είμαι ο μοναδικός φροντιστής του στην παρούσα φάση. Ήμουν και είμαι πολύ κοντά του, περνάμε όλο το απόγευμα μαζί παίζοντας, χορεύοντας και τραγουδώντας, και εγώ ήμουν κατά κύριο λόγο ο φροντιστής του από την αρχή της γέννησης του μέχρι και τώρα. Μέχρι και τον πρώτο χρόνο της ζωής του ήμασταν μαζί όλη μέρα, ελάχιστα το άφηνα στη γιαγιά και τον παππού για μια με δύο ώρες και πάντα στις αρχές της προσαρμογής του στο σπίτι τους ήμουν και εγώ παρούσα. Από τους πρώτους μήνες κοιμόταν πάντα δίπλα μου σε λίκνο, τον θήλαζα και αφού αποκοιμιόταν πάνω μου, τον ακουμπούσα δίπλα μου στο λίκνο. Επειδή όμως σταδιακά άρχισε μέσα στους δύο πρώτους μήνες να ξυπνάει όταν αισθανόταν την απουσία μου την στιγμή που τον ακουμπούσα στο λίκνο και ξυπνούσε και έκλαιγε, αναγκαζόμουν να τον κρατάω πάνω μου για όσο διαρκούσε ο απογευματινός του ύπνος και το βράδυ κοιμόμασταν αγκαλιά επίσης, γιατί διαφορετικά ξυπνούσε και έκλαιγε. Ο μπαμπάς του επίσης δεν είχε την υπομονή να τον κρατήσει αρκετή ώρα αγκαλιά εως ότου αποκοιμηθεί, οπότε έμαθε να κοιμάται αγκαλιά με μένα. Όταν ήταν 3 μηνών και κάναμε διακοπές στο χωριό με τους παππούδες και εκεί δοκίμασα για πρώτη φορά να τον αφήσω να κοιμηθεί μόνος στην κούνια. Τον άφησα να κλαίει για αρκετή ώρα το βράδυ και στον απογευματινό ύπνο, έως ότου κοιμόταν. Τις πρώτες μέρες έκλαιγε για 45 περίπου λεπτά και μετά κοιμόταν ήρεμα και σιγά σιγά μετά από μια εβδομάδα έφτασε να κλαίει ελάχιστα και κοιμόταν σχεδόν μόνος του. Το βράδυ πάντα τον έπαιρνα αγκαλιά γιατί τον θήλαζα και μετά τις πρώτες πέντε έξι μέρες αποκοιμιόταν σχεδόν αμέσωςμετά το θηλασμό. Όταν επιστρέψαμε όμως σπίτι μετά τις δύο εβδομάδες διακοπών ξεκίνησε πάλι να μην κοιμάται μόνος του κατά τον απογευματινό του ύπνο και να κλαίει αρκετά όποτε τον έβαζα εγώ για ύπνο το απόγευμα. Οπότε τον έπαιρνα αγκαλιά και τον έκανα βόλτες στο δωμάτιο μέχρι να αποκοιμηθεί. Αυτό το μοτίβο συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, που για να κοιμηθεί το απόγευμα εάν τον βάλω εγώ για ύπνο θα πρέπει να τον κάνω πρώτα βόλτα στην αγκαλιά μου. Η νταντά που τον έχει αναλάβει από τους 12 μήνες και μετά για τις πρωινές ώρες μέχρι το μεσημέρι τον κοιμίζει πανεύκολα, όταν εκείνος νυστάξει.
Πιστεύετε ότι η αντίδραση του αυτή προς εμένα γίνεται λόγω δεσμών ή φόβων; Υπάρχει πιστεύτε κάποια τακτική που μπορώ να εφαρμόσω ώστε να κοιμάται και μαζί μου χωρίς φόβο ότι θα τον αφήσω, γιατί αυτό νομίζω ότι συμβαίνει. Σας ευχαριστώ πολύ! Εύχομαι καλή δύναμη σε όλους τους γονείς!!
Μαρία, καλησπέρα!
Η πολύ γνωστή παροιμία λέει: “Όπως στρώσεις, θα κοιμηθείς” κι εσύ επέλεξες να κοιμάσαι με το παιδί στην αγκαλιά σου, πάνω στο στήθος σου. Τι πιο αποπλανητικό για ένα παιδί! Σπάνια ένα παιδί, της ηλικίας του γιου σου, θα αποποιούνταν εύκολα ένα τέτοιο “προνόμιο”…
Οι έντονες αντιδράσεις του είναι απόρροια αυτού που του προσέφερες, αυτού που θεωρούσε ως κεκτημένο του. Γιατί να θέλει να κοιμηθεί στο λίκνο ή να το κοιμίσει ο μπαμπάς, τη στιγμή που αυτός δεν διαθέτει και δεν μπορεί να προσφέρει τις ίδιες “υπηρεσίες” με τη μαμά του; Εμείς, αν είχαμε συνηθίσει να διανυκτερεύουμε για πολύ καιρό σε 5στερο ξενοδοχείο, πιστεύεις πως θα μας ήταν εύκολο να μεταφερθούμε σε ένα τριών αστέρων ή σε ένα sleeping bag; Όπως περιγράφεις τη σχέση σας, μοιάζει σαν να ήσασταν “οξυγονοκολλημένοι”. Το “είμαι μαζί με το παιδί μου και του αφιερώνω χρόνο” δεν είναι ταυτόσημο με το “είμαστε συνεχώς μαζί και μάλιστα ο ένας πάνω ή δίπλα στον άλλον”.
Στο παιδί της ηλικίας αυτής θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα να βιώνει σύντομους αποχωρισμούς από τη μητέρα του, όπως το να πάει η μητέρα στην κουζίνα για 5 λεπτά να ετοιμάσει το φαγάκι του ή να κοιτάξει το φαγητό στο φούρνο, στο μπάνιο κ.τ.λ. κι ας κλαίει το παιδί. Να μην το παίρνει αγκαλιά. Όταν σε λίγο επιστρέψει, κι αυτό επαναλαμβάνεται πολλές φορές και για διάφορους λόγους, αποτελεί διαβεβαίωση για το παιδί πως η μαμά ΠΑΝΤΑ επιστρέφει και δεν χρειάζεται να ανησυχεί πως, επειδή δεν βρίσκεται στο οπτικό του πεδίο, δεν θα επιστρέψει. Οι μικρές αυτές δόσεις, λοιπόν, παράγουν σταδιακά τα απαραίτητα ψυχικά αντισώματα που θα επιτρέψουν το παιδί να αντέχει ολοένα και μεγαλύτερης διάρκειας αποχωρισμούς που είναι αναπόφευκτο να συμβούν στη ζωή του (παιδικός, σχολείο, εργαζόμενος γονιός κ.ά.).
Από τη στιγμή που κατάφερε να κοιμάται μόνος του στο χωριό, ΜΠΟΡΕΙ και στο σπίτι. Εσείς δεν αντέχετε να έχετε την ίδια υπομονή και αντοχή. Ξαναγύρισε στο περιβάλλον που του θύμισε και πάλι ύπνος πάνω στο στήθος της μαμάς. Εύκολα, μου φαίνεται, πως ενδώσατε…
Όταν ένα παιδί παλινδρομεί, π.χ. στον ύπνο, ΔΕΝ το παίρνουμε απαραίτητα και συνήθως στην αγκαλιά, ιδιαίτερα όταν κατάφερε να κοιμάται μόνο στο κρεβατάκι του. Αν κλαίει, ξαπλώνουμε δίπλα στο κρεβατάκι του, όχι στο ίδιο κρεβάτι με το παιδί, του μιλάμε ή του τραγουδάμε σιγανά και ήρεμα, χαϊδεύοντάς το στη πλάτη ή στο στήθος του, μέχρι να ηρεμήσει και να κοιμηθεί. Συνήθως, ο γονιός δεν αντέχει το κλάμα του παιδιού και ενδίδει, είτε με αγκαλιά είτε παίρνοντάς το στο κρεβάτι του είτε κόβοντας βόλτες για ώρα σε όλο το σπίτι κ.τ.λ.
Δεν σας λέει ΤΙΠΟΤΑ πως με τη νταντά του κοιμάται ΠΑΝΕΥΚΟΛΑ; Μα αυτή ΔΕΝ το βάζει στο στήθος της ή στο κρεβάτι της για να κοιμηθεί και το σημαντικότερο, ΔΕΝ είναι η μαμά του, με ότι αυτό σημαίνει για το ίδιο…
Αυτές οι αντιδράσεις του παιδιού ΔΕΝ αποτελούν ένδειξη φόβου, αλλά δεσμού, όπως το λέτε, δηλαδή προσδοκίας και ανάγκης να έχει κάτι που του προσφέρατε συστηματικά, που είναι όμορφο και αποπλανητικό και που τα περισσότερα παιδιά ΔΕΝ θα παραιτούνταν εύκολα από αυτό…
Βάλτε στη φροντίδα του παιδιού και τον πατέρα που μοιάζει αποκλεισμένος ή που βολεύεται, και αντικαταστήστε το παιδί με το σύζυγό σας στο πλάι σας τις νύχτες στο κρεβάτι σας. ΔΕΝ είστε μόνο μητέρα, αλλά και σύζυγος και γυναίκα. Φροντίστε να μη θέλετε να είστε μόνον μία καλή μητέρα αλλά και μία καλή σύντροφος/σύζυγος…
Καλή δύναμη!
Καλησπέρα σας. Διάβασα με πολλή προσοχή το εξαιρετικό άρθρο και όλες τις ερωτήσεις και απαντήσεις στα σχόλια. Βρήκα πάρα πολλές πληροφορίες που με βοήθησαν να καταλάβω πολλά ωστόσο έχω ακόμα κάποιες απορίες. Είμαι πατέρας μια κόρης 16 μηνών. Από την αρχή είμαστε και εγώ και η μητέρα της πολύ κοντά στο παιδί. Μέχρι να ξεκινήσει το παιδί να τρώει και επειδή έκανε πολύ μικρούς ύπνους χρονικά το βράδυ την είχα αναλάβει εγώ τις νυχτερινές ώρες με το μπιμπερό ενώ όλη την ημέρα και μέχρι τις 2 το πρωι θηλαζε απ τη μαμά. Έπειτα που ξεκίνησε στερεα τροφή και μεγάλωσαν τα διαστήματα θηλάζει και το κοιμηζει η μητέρα της μονο αλλά πάνω της δυστυχώς. Το παιδί δεν έχει μάθει να κοιμάται στο κρεβάτι της και είναι πολύ δύσκολη στον υπνο. Δυσκολεύεται να κοιμηθεί και ξυπνάει με τον παραμικρό θόρυβο γι αυτό και αναγκάστηκε η μητέρα της να την κοιμηζει στο στήθος. Εχει άρνηση να πάει για ύπνο το βράδυ παρ όλο το σταθερό τελετουργικό μας με τα αγαπημένα της κουκλάκια και το βιβλίο της και παρ όλο που έχει την προσοχή μας συνεχώς και αδιάλειπτα ολη τη μέρα. Εδώ και ένα μήνα όμως ξεκίνησε και η μητέρα δουλειά και αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε τον αποθηλασμό σταδιακά. Ένα θηλασμό τη φορά από τους 5 συνολικά που κάνει την ημέρα. Πλέον το παιδί δείχνει σαν να μη θέλει να πάει για ύπνο καθόλου και ξυπνάει συχνά το βράδυ. Επίσης αυτές τις μερες φιλοξενούμε τη γιαγιά της μετά από πολλούς μήνες λόγω των λοκνταουν και της μεγάλης απόστασης δείχνει φόβο προς εκείνη και δεν ξεκολλάει από πάνω μας από φόβο ότι θα το πάρει η γιαγιά του αγκαλια. Γενικά ειναι ένα παιδί που μεγάλωσε λόγω λοκνταουν και απόστασης από τους υπόλοιπους συγγενείς με 2 άτομα μονο στο σπίτι. Ειναι πολύ επιφυλακτική με τους ξένους και δεν πάει σε άλλα παιδιά με τπτ. Φοβόμαστε για διαταραχή ύπνου, φοβόμαστε που δεν θέλει να πλησιάζει άνθρωπο και όταν νιώθει απειλή από κάποιον ή δε γίνει το δικό της κλαίει απίστευτα πολύ και γοερά και δεν παρηγορειται ούτε από τη μαμά της για αρκετή ώρα. Κάθε συμβουλή σας θα είναι πολύ σημαντική για μας. Ευχαριστώ πολύ εκ των προτέρων
Καλησπέρα σας!
Κύριε, Μιχάλη γράφετε: “… Είναι πολύ επιφυλακτική με τους ξένους και δεν πάει σε άλλα παιδιά με τπτ. Φοβόμαστε για διαταραχή ύπνου, φοβόμαστε που δεν θέλει να πλησιάζει άνθρωπο και όταν νιώθει απειλή από κάποιον ή δε γίνει το δικό της κλαίει απίστευτα πολύ και γοερά και δεν παρηγορείται ούτε από τη μαμά της για αρκετή ώρα…”.
Από αυτά που αναφέρετε, το πρόβλημα ύπνου δεν είναι, κατά την άποψή μου, το σοβαρότερο. Για παράδειγμα, οι δυσκολίες που φαίνεται να έχει με την κοινωνικότητά της είναι πολύ σημαντικότερες, και δεν είναι μόνον αυτές.
Το παιδί δεν έμαθε, και αυτό οφείλεται σε εσάς τους γονείς, να κοιμάται στο δικό του κρεβάτι και, επιπλέον, η μητέρα, προφανώς χάριν ευκολίας, την κοιμίζει μέχρι τώρα πάνω της, κάτι πολύ γλυκό και “αποπλανητικό” σχεδόν για κάθε παιδί, πράγμα που έχει κάνει τα πράγματα ακόμα δυσκολότερα…
Ένας επιπλέον παράγοντας, κατά τη γνώμη μου, που έχει δυσκολέψει ακόμα περισσότερο την όλη κατάσταση είναι το ότι η μητέρα ξεκίνησε να εργάζεται και ταυτόχρονα αρχίσατε την προσπάθεια μείωσης της συχνότητας θηλασμού. Όλα αυτά είναι “too much” για ένα παιδάκι της ηλικίας αυτής που αρχίζει (γύρω στον 16ο-18ο μήνα να εμφανίζει μία ανάγκη επαναπροσκόλλησης προς τη μητέρα, μετά τον πρώτο χρόνο της ζωής και τη δυνατότητά του να μπορεί να μετακινείται από μόνο του, που είχε ιδιαίτερη γοητεία και που οδήγησε σε μια περιπέτεια εξερεύνησης του περίγυρου από το ίδιο. Κάποια στιγμή, όμως, το παιδί, της ηλικίας αυτής και περίπου της ηλικίας του δικού σας, έχει ανάγκη να ξαναεπιστρέψει κοντά στη μητέρα του για να διαβεβαιωθεί για την προσβασιμότητα και τα θετικά της συναισθήματα προς το ίδιο, ώστε να κάνει, αφού επανατροφοδοτηθεί συναισθηματικά, ένα ακόμα, μεγαλύτερο τη φορά αυτή, βήμα προς την αυτονόμησή του. Αν η μητέρα, για διάφορους δικούς της λόγους, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις συναισθηματικές απαιτήσεις του παιδιού της στην ηλικία αυτή, δημιουργείται, συνήθως, σοβαρό πρόβλημα. Επιπλέον, κάθε είδους, μικρότερος ή μεγαλύτερος αποχωρισμός του παιδιού από τη μητέρα του, στη διάρκεια των 6 μηνών που ακολουθούν, δηλαδή μετά τον 16ο-18ο μήνα, δημιουργεί, συνήθως, αναταράξεις στην ψυχική ισορροπία του παιδιού, άγχος αποχωρισμού και διαταραχές στη συμπεριφορά του.
Το παιδί σας, λοιπόν, έχει βιώσει αποχωρισμό από τη μητέρα του, λόγω του ότι αυτή έχει αρχίσει να εργάζεται και, ταυτόχρονα, αρχίσατε να μειώνεται το θηλασμό, σε μια πολύ άσχημη συγκυρία. Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η εικόνα που παρουσιάζει το παιδί, πιθανότατα σε συνδυασμό και με κάποια άλλα προβλήματα που δεν μπορώ να γνωρίζω. Περισσότερα δεν μπορώ να πω, μη γνωρίζοντας το παιδί, εσάς τους γονείς και μη έχοντας ένα λεπτομερές ιστορικό.
Η σύστασή μου είναι να συμβουλευθείτε έναν έμπειρο και καλά εκπαιδευμένο ψυχολόγο που να πάρει τις απαραίτητες πληροφορίες, να δει και το ίδιο το παιδί και, στη συνέχεια, να δώσει οδηγίες για το τι πρέπει να γίνει.
Καλή δύναμη και καλή συνέχεια!
Σας ευχαριστώ πολύ για την άμεση απάντηση σας. Μου κόπηκαν λίγο τα πόδια απ αυτήν αλλά καλύτερα τώρα πάρα μετά… Η σταδιακή διακοπή του θηλασμού είναι απόρροια του ξεκονηματος της δουλειάς της μαμάς και αυτή έγινε για βιοοποριστικους λόγους. Δεν έχω διάθεση να διακιολογηθουμε εμείς φταίμε για όλα. Ίσως να πρέπει να παραταθεί ο θηλαομος μέχρι τα 2 χρόνια έστω και σε μικρότερο αριθμό απ ότι ήταν μέχρι πριν ένα μήνα. Η επιφυλακτικοτητα τώρα του παιδιού προς ξένους συνήθως ξεπερνιέται μετά από λίγη ώρα με ένα πάρε δώσε παιχνιδιών αντικειμένων με τον ξένο αλλά δεν ειναξ παιδί που θέλει αγκαλιές πολλές ακόμα και τότε. Όπως καξ να χει θα ακολουθήσουμε τη συμβουλή σας και θα δούμε έναν ειδικό. Χίλια ευχαριστώ άλλη μια φορά για το χρόνο και τη βοήθεια σας.
Μιχάλη, καλημέρα!
Δεν αναφέρομαι, μιλώντας για το θηλασμό, στη διάρκειά του (αυτό δεν είναι στην προκείμενη περίπτωση το σημαντικότερο), όσο στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, δηλαδή, σχεδόν ταυτόχρονα με την επιστροφή της μητέρας στην εργασία της.
Καλημέρα σας! 10 μέρες μετά το τελευταίο μήνυμα και αφού θηλάζει ξανά η μικρή όλες τις φορές που θηλαζε και παλιά έχει ηρεμήσει όπως πριν. Η μαμά όταν πάει στη δουλειά , την αποχαιρετάει και έχει αρχίσει και το παιδί να το διαχειρίζεται καλά. Τη ζητάει συχνά όταν λείπει αλλά η απάντηση μου είναι πάντα ότι η μαμά είναι στη δουλειά και όταν γυρίσει θα σου δώσει αγκαλιά επειδή σ αγαπάει πολύ, και αυτό δείχνει να την καθησυχάζει. Όσον αφορά την παράταση του θηλασμού στα 2 χρόνια έχει να κάνει με το στάδιο αποχωρισμού που θα περιμένουμε να ενταθεί σε 2 μήνες (και αυτος ήταν ο λόγος που θέλαμε πριν τους 18 μήνες να τον κόψουμε αλλά μας γύρισε χειρότερο με τη δουλειά της μαμάς).
Δουλεύουμε πολύ ακόμα τα “απόνερα” των λοκνταουν όσον αφορά το να πάει αγκαλιά σε ξένους παρ όλο που δεν έχει κανένα θέμα να κάτσει να παίξει μαζί τους και στα τραπέζια είναι πολύ κοινωνική και είναι εύκολη στο να επικοινωνήσει και να αντιδράσει και να μιλησει σε όλους. Εγώ θα ήθελα να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ άλλη μια φορά γιατί η απάντηση σας μας βοηθησε πάρα πάρα πολύ. Να είστε πάντα καλά.
Χαίρομαι, πραγματικά που η κατάσταση έχει βελτιωθεί προς το καλύτερο! Συνεχίστε έτσι, λοιπόν, και θα γίνουν ακόμα καλύτερα!!!
Καλή συνέχεια!
Το δύο ετών παιδάκι μου όταν επικοινωνεί με τον πατέρα της που είναι για λίγες ώρες σπαραζει στο κλάμα.(εμετους ουρλιαχτα πέφτει κάτω κτλ )γενικά έχει πολύ έντονες αντιδράσεις.ποια είναι η κατάλληλη ηλικία κατά την άποψη σας για διανυκτέρευση στον άλλο γονέα δεδομένου ότι δεν επικοινωνεί ακόμα λεκτικά αλλά είναι επικοινωνιακή στο 100%;
Κατάλληλη είναι η ηλικία που το παιδί πηγαίνει αβίαστα σε κάποιον άλλον ενήλικα.
Το παιδί δείχνει με τον τρόπο του πως του είναι δύσκολο να σας αποχωριστεί, και αυτό θα πρέπει να γίνει σεβαστό.
Στην ηλικία αυτή, είναι πολύ δύσκολος ο αποχωρισμός από τον γονέα που έχει την κύρια φροντίδα του παιδιού.
Θα πρέπει να βρείτε τρόπους να γίνει εξοικείωση του παιδιού. Για παράδειγμα, να πάτε και οι τρεις μαζί στην αρχή κ.τ.λ.
Υπάρχουν τρόποι, αλλά είναι δύσκολο να περιγραφούν εδώ.
Γεια σας είμαι πατέρας δύο κοριτσιών 6,5 και 2,5 χρόνων. Το πρόβλημα έχει να κάνει με την μεγάλη μας κόρη. Ευαίσθητη και ντροπαλή πολύ. Από μικρή είχαμε θέματα με το άγχος αποχωρισμού κ γενικά με την φοβία να μείνει μόνη της. Κάποιες στιγμές περισσότερα και μετά ηρεμούσε( ανάλογα τα κέφια της λέγαμε τότε). Μετά από ενα πέσιμο της μικρής και ενός χτυπήματος στο κεφάλι χρειαστηκε μεταφορά σε νοσοκομείο μεγαλύτερο. Αυτό της προκάλεσε ένα σοκ πιστεύω. Από την επόμενη μέρα που πήγε σχολείο άρχισε να κλαιει, δεν ήθελε να ξαναπάει σχολείο και σιγά σιγά να μην θέλει ούτε σε κάποια δραστηριότητα να πάει εαν δεν είμαι εγώ η μαμά της δίπλα της. Ακόμα κ στην γιαγιά της κλαίει κ δεν θελει να κάτσει. Μας λέει ότι νιώθει έναν φόβο αλλά δεν ξέρει γιατί. Κάναμε κ καποιες αποπειρες για το σχολείο μάταιες.
Έχουμε αγχωθει στεναχωρηθει κ απελπιστει.
Θα μπορούσατε να μας δωσετε κάποια συμβουλή;
Να την πηγαίνουμε σχολείο κ ας κλαίει συνεχώς( γιατί κλαιει ασταμάτητα με διαλλειματα μέχρι να την πάρουμε) ή να την αφησουμε λίγο καιρο να ηρεμήσει ;
Καλημέρα σας
Σίγουρα, στην κατάσταση που βρίσκεται το παιδί, δεν θα πρέπει να εξαναγκαστεί να κάνει κάτι που δεν το αντέχει.
Αυτό θα μπορούσε να κλονίσει ακόμα περισσότερο την εμπιστοσύνη της για εσάς και να δυσχεράνει περαιτέρω τις δυσκολίες της.
Είναι εμφανές πως το παιδί έχει τουλάχιστον έντονο άγχος αποχωρισμού από εσάς. Έτσι όπως αντιλαμβάνομαι το πρόβλημα μέσα από τη σύντομη περιγραφή σας,
η κατάσταση του παιδιού απαιτεί τη βοήθεια ειδικού. Απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό που να έχει εκπαίδευση για παιδιά και δείτε τι θα σας πει
και την αντιμετώπιση που απαιτείται.
Καλή δύναμη
Σ.Σ.
Καλησπερα σας! Χρονια πολλα, Χριστος Ανεστη!! Ηθελα να κανω μια ερωτηση για κατι που με εχει γεμισει με αγχος και στενοχωρια. Εχουμε ενα αγορακι 16μιση μηνων και εδω και καποιες μερες ειναι αδιαφορος για την παρουσια μου και ειναι κολλημενος στον αντρα μου,ζηταει συνεχως τον μπαμπα του για ολα! Οπου κι αν ειμαστε εξω θελει μονο τον μπαμπα του ,ακομα κι αν παω να τον παρω αγκαλια κλαιει και γαντζωνεται πανω του και αμα παω πχ στο σπιτι να τον φιλησω με σπρωχνει και με χτυπαει ενω την ιδια στιγμη αν το κανει ο μπαμπας του δεν κανει κατι..που μπορει να οφειλεται αυτο και πως μπορω να το αντιμετωπισω;
Καλημέρα σας και Χριστός Ανέστη!
Η συμπεριφορά και η ποιότητα της σχέσης ενός μικρού παιδιού, ιδιαίτερα αυτής της ηλικίας, με τους γονείς του, εξαρτάται κυρίως από τις συναισθηματικές
ανάγκες της εξελικτικής φάσης που το παιδί βρίσκεται, από την προϋπάρχουσα ποιότητα της σχέσης του παιδιού με τους γονείς του, όπως επίσης και από διάφορα
συμβάντα που μπορεί συνέβησαν μέχρι την εμφάνιση κάποιου προβλήματος ή συμπεριφοράς που προβληματίζει.
Η υπόθεσή μου είναι πως, για να αρχίσει το παιδί να σας αντιμετωπίζει με τον τρόπο που περιγράφετε, δεν μπορεί να είναι τυχαίο και χωρίς να έχει βιώσει/νιώσει
κάποιου είδους ανασφάλεια στη σχέση του μαζί σας, και γι΄αυτό να στρέφεται στον πατέρα του. Το ότι ο πατέρας λειτουργεί για το παιδί, στη φάση αυτή, ως ασφαλές καταφύγιο είναι ευχής έργο.
Φανταστείτε πως μπορεί να ένιωθε το παιδί χωρίς αυτή τη δυνατότητα πρόσβασης. Μήπως λείψατε για κάποιο διάστημα από το σπίτι; Μήπως το παιδί αποχωρίσθηκε από εσάς για κάποιον άλλο λόγο;
Μήπως χρειάσθηκε να νοσηλευθεί το παιδί ή εσείς; Μήπως δεν νιώθατε καλά ψυχολογικά τους προηγούμενους 16 μήνες; Πριν εμφανίσει το παιδί αυτή τη στάση απέναντί σας, ήταν όλα καλά
και δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα στη σχέση του μαζί σας;
Αυτοί είναι οι αρχικοί μου προβληματισμοί και οι αρχικές υποθέσεις που μπορώ να κάνω, βάσει αυτών των λίγων πληροφοριών που μου δώσατε. Καλό θα ήταν πάντως να συμβουλευθείτε κάποιον
ειδικό ψυχικής υγείας που να πάρει ένα πλήρες ιστορικό και να βγάλει σωστότερα και εγκυρότερα συμπεράσματα και να σας καθοδηγήσει για τον τρόπο αντιμετώπισης αυτού που αντιμετωπίζετε.
Καλή δύναμη!
Καλημερα σας! Είμαι μαμά ενος δίχρονου κοριτσιού. Ο άντρας μου δουλεύει πολλές ώρες και έχω την αποκλειστική φροντίδα της εγώ. Δυστυχώς η γιαγιάδες είναι μακριά οπότε κάνουμε τα πάντα μαζί. Με τον μπαμπά της τα πάει πάρα πολύ καλά στο παιχνίδι αλλα μόλις έρθει η ώρα του ύπνου η του μπάνιου θέλει αποκλειστικά και μόνο εμένα. Τελευταία έχω παρατηρήσει ότι έχει κάποιους φόβους. Για παράδειγμα θέλει να πάμε στο αυτοκίνητο αγκαλιά και όχι περπατώντας η στο δρόμο ξαφνικά εκεί που περπατάμε να θέλει αγκαλιά. Στην αυλή μας δεν κινείται ελεύθερα μόνη της θέλει να πάω και εγώ μαζί της παραδείγμα για να πιάσει την μπάλα της και πέρα από το δικό της χώρο και σε κάποιο άλλον εξωτερικό χώρο αν βρισκόμαστε δεν θα κινηθει ελεύθερα για παιχνίδι μόνο αν είμαι και εγώ από πίσω της. Σε γενικές γραμμές είμαι μία μητέρα μου που απο μωρό την είχα πιο ελεύθερη χωρίς να είμαι υπερπροστατευτική. Πώς θα μπορούσα να το χειριστώ ωστε να μην έχει φόβο και να κινείται λίγο πιο ελεύθερα; Σας ευχαριστώ πολύ!
Καλημέρα σας!
Θα χρειαζόμουν περισσότερες πληροφορίες για το ιστορικό του παιδιού ώστε να είναι εγκυρότερη η απάντησή μου. Πάντως, αυτό που ισχύει, γενικώς, και που αναφέρω και σε άλλες παρόμοιες ερωτήσεις μαμάδων, είναι πως τα παιδιά, από την ηλικία των 12 μηνών περίπου, οπότε και αρχίζουν να κινούνται αυτόνομα στο χώρο, αποκτούν ένα αίσθημα ευφορίας και παντοδυναμίας που τα ωθεί να θέλουν να εξερευνούν τους χώρους γύρω τους με χαρά και περιέργεια. Κάποια στιγμή, όμως,. μετά από 6 μήνες περίπου και από την ηλικία των 18 μηνών, τους γεννιέται μια ανάγκη να επιστρέψουν δίπλα στη μητέρα τους ή ακόμα και στην αγκαλιά της και να την ακολουθούν όπου και να πηγαίνει, για να επιβεβαιωθούν για την προσβασιμότητα και την αγάπη της και πως εξακολουθεί αυτή να είναι το ασφαλές τους λιμάνι, όπου μπορούν να επιστρέφουν όταν το χρειασθούν. Μιλάμε για τη φάση της επαναπροσέγγισης που είναι ένα απόλυτα φυσιολογικό αλλά και κρίσιμο εξελικτικό στάδιο που, αν δεν το χειρισθούν όπως πρέπει οι μητέρες, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην κατοπινή ζωή του παιδιού. ΑΝ η μητέρα θεωρούσε πως επιτέλους το παιδί δεν την χρειάζεται τόσο πολύ όπως το προηγούμενο διάστημα, και μη γνωρίζοντας πως αυτή η επαναπροσκόλληση του παιδιού είναι φυσιολογική και κρίσιμη για την εξέλιξή του, και αντιδράσει με δυσφορία, άγχος και απόρριψη των αναγκών του παιδιού, πιθανότατα θα δημιουργηθούν στη συνέχεια μεγαλύτερα προβλήματα τόσο στο παιδί όσο και στις διαπροσωπικές του σχέσεις.
Ενθαρρύνετέ το, μέσα στο σπίτι αρχικά, να κάνει σιγά-σιγά πράγματα που αποφεύγει ή φοβάται με ηρεμία και υπομονή. Ο πατέρας να συμμετέχει πιο ενεργητικά στο μεγάλωμα του παιδιού και στις καθημερινές του ρουτίνες, όπως ύπνος, ντύσιμο κ.ά, ώστε να ενδυναμωθεί η σχέση τους και να μην είστε τόσο απαραίτητη για τα πάντα. Θα μπορούσε επίσης να καθιερωθεί η ώρα μπαμπά και κόρης, 1-2 ώρες Σάββατο ή Κυριακή, όπου να κάνουν οι δυο τους κάτι που αρέσει στο παιδί (παιδική χρά, κάποιος παιδότοπος ή ελεύθερης απασχόλησης) ώστε σιγά-σιγά να μπορεί να σας αποχωρίζεται ευκολότερα. Αν αυτά μπορέσουν να γίνουν, τότε το παιδί, αν δεν υπάρχουν και άλλου λόγοι που δεν γνωρίζω, θα μπορέσει να αρχίσει να σας αποχωρίζεται ευκολότερα. Με το να το μεγαλώνεται σχεδόν μόνη όλη μέρα, χωρίς μικρούς αποχωρισμούς, π.χ. το να μείνει μία ώρα με τον μπαμπά, τη γιαγιά ή κάποιο άλλο πρόσωπο, ενίσχυσαν την προσκόλληση του παιδιού σε εσάς.
Δοκιμάστε αυτά που σας έγραψα και, αν δεν συντρέχουν κι άλλου λόγοι, πιστεύω πως περίπου σε 6 μήνες από τώρα, το παιδί θα μπορεί να αποχωρίζετια ευκολότερα από εσάς και να μπορεί να ξεκινήσει να πηγαίνει και σε παιδικό σταθμό.
Καλή δύναμη!!!