Διακοπές κυήσεων υπάρχουν και υπήρξαν, κατά πάσα πιθανότητα, σε κάθε εποχή και πολιτισμικό περιβάλλον. Γνωρίζουμε με βεβαιότητα πως αμβλώσεις και χρήση αντισυλληπτικών μέσων υπήρξαν τόσο στην αρχαία Ελλάδα όσο και στη Ρώμη. Η εξάπλωση του χριστιανισμού σήμανε την αρχή μιας μακράς περιόδου απαγορεύσεων, διώξεων των γυναικών που είχαν γνώσεις γύρω από τις αμβλώσεις και τον περιορισμό των γεννήσεων. Οι γυναίκες αυτές, μέχρι και τον 18ο αιώνα, θεωρούνταν μάγισσες και ρίχνονταν στην πυρά σε όλη σχεδόν την Ευρώπη.
Μέχρι και σήμερα, όμως, οι αμβλώσεις αποτελούν ένα ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο θέμα σε πολλές χώρες.
Για παράδειγμα, οι Φιλιππίνες έχουν μία από τις αυστηρότερες νομοθεσίες γύρω από το θέμα αυτό. Η καθολική εκκλησία, που έχει πολύ μεγάλη επιρροή στο λαό, απαγορεύει εντελώς τη χρησιμοποίηση αντισυλληπτικών μέσων. Η απόκτηση 8-10 παιδιών είναι κάτι το πολύ συνηθισμένο στη χώρα αυτή. Μέσα σε 30 χρόνια, οι Φιλιππίνες διπλασίασαν τον πληθυσμό τους και αυτός είναι ο σοβαρότερος λόγος της τεράστιας φτώχειας που υπάρχει στη χώρα αυτή. Αν δεν αλλάξει κάτι, ο πληθυσμός της θα διπλασιασθεί για μία ακόμα φορά μέσα στα επόμενα 30 χρόνια. Οι εκπρόσωποι της εκκλησίας εκεί έχουν ως σύνθημά τους: «Κάθε ερωτική συνεύρεση ανοίγει το δρόμο για μια καινούργια ζωή την οποία δεχόμαστε με μεγάλη χαρά». Οι νόμιμες αμβλώσεις απαγορεύονται και η πορνεία ανθίζει, εξαιτίας της φτώχιας και του υπερπληθυσμού.
Η συζήτηση γύρω από τις αμβλώσεις είναι συχνά εξαιρετικά απλουστευμένη και περιορίζεται σε απλοϊκά ερωτήματα του τύπου «Είσαι υπέρ ή κατά των αμβλώσεων» ή «Είναι σωστό ή λάθος να γίνονται αμβλώσεις;» ή «Θα πρέπει να επιτρέπονται ή να απαγορεύονται οι αμβλώσεις;». Οι ενδιάμεσες απαντήσεις, ανάμεσα στο «ναι» και στο «όχι», είναι πάρα πολλές και δεν θα πρέπει να αγνοούνται.
Η άμβλωση είναι, συνήθως, το αποτέλεσμα μιας αποτυχημένης αντισύλληψης. Υπάρχουν, όμως, ακόμα γυναίκες στη χώρα μας που χρησιμοποιούν την άμβλωση ως μέσο αντισύλληψης.
Οι έρευνες δείχνουν πως οι περισσότερες γυναίκες που κάνουν άμβλωση (70%) γνωρίζουν, πριν καν μείνουν έγκυες, πως δεν θέλουν να αποκτήσουν παιδί στη συγκεκριμένη φάση της ζωής τους. Η διακοπή της κύησης γίνεται, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, στα πλαίσια σταθερών και σπάνια ως αποτέλεσμα ευκαιριακών σχέσεων.
Κάθε χρόνο, γίνονται πάνω από 20 εκατομμύρια παράνομες αμβλώσεις σε όλο τον κόσμο, πολύ συχνά με αποτέλεσμα τις εφόρου ζωής σωματικές βλάβες ή ακόμα και το θάνατο. Σε όλο τον κόσμο, κάθε μέρα πεθαίνουν πάνω από 300 γυναίκες εξαιτίας των παράνομων αμβλώσεων, πάνω από 400 μένουν έγκυες κάθε λεπτό που περνά, από τις οποίες πάνω από 200 είναι ανεπιθύμητες. Κάθε λεπτό, γίνονται γύρω στις 40-50 μη ασφαλείς αμβλώσεις που έχουν συχνά ως αποτέλεσμα το θάνατο της γυναίκας. Μία συνηθισμένη μέθοδος άμβλωσης, στην Αιθιοπία, είναι η κατάποση θρυμμάτων γυαλιού και μεγάλων δόσεων χλωροκινίνης. Το τελευταίο αποτελεί μία μέθοδο που οδηγεί σίγουρα σε αποβολή του εμβρύου, αλλά με μεγάλες πιθανότητες θανάτου και της ίδιας της μητέρας…
Οι γυναίκες που αναμετρώνται με την πιθανότητα της άμβλωσης δεν αποτελούν μία ομοιογενή ομάδα. Η κάθε μία έχει τη δική της προσωπική ιστορία και τις δικές της εμπειρίες που επηρεάζουν τη σκέψη και τα συναισθήματά της πριν την απόφασή της. Δεν υπάρχει μία κοινή απάντηση στο ερώτημα γιατί μία γυναίκα επιλέγει την άμβλωση. Οι λόγοι είναι πολλοί και διαφορετικοί από γυναίκα σε γυναίκα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, έρχεται αντιμέτωπη με μία σειρά ερωτημάτων. Ποια είναι η σχέση της με το σύντροφο, την οικογένεια και τον περίγυρό της; Πως μπορεί να επηρεασθούν από τη γέννηση ενός παιδιού; Έχει αρκετά καλές σχέσεις που θα τη βοηθήσουν να ανταποκριθεί στο γονικό της ρόλο; Τι είδους ζωή μπορεί να προσφέρει στο παιδί της; Ποια θα είναι η σχέση του πατέρα με το παιδί μακροπρόθεσμα; Ποιες είναι οι οικονομικές της προϋποθέσεις;
Αμβλώσεις
Η απόφαση μιας γυναίκας για άμβλωση, μετά από μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, αποτελεί συχνά μια πολύ σκληρή δοκιμασία. Η ανάγκη απάντησης στα παραπάνω ερωτήματα, σε συνδυασμό με την πίεση του χρόνου που πάντα υπάρχει στις περιπτώσεις αυτές, μπορεί να οδηγήσουν σε μια κατάσταση έντονης ψυχικής πίεσης και σε μια απόφαση για την οποία η γυναίκα μπορεί αργότερα να μετανοήσει. Οι περισσότερες γυναίκες είναι, όταν ρωτηθούν αρκετά χρόνια μετά, ευχαριστημένες με την απόφαση που πήραν, είτε επρόκειτο για άμβλωση είτε όχι.
Υπάρχουν, όμως, κι αυτές που έχουν μετανοήσει για την απόφασή τους και στις δύο περιπτώσεις, κάτι που οδηγεί στην εμφάνιση ψυχολογικών προβλημάτων, όπως χρήση αλκοόλ και ουσιών, προβλήματα στις διαπροσωπικές τους σχέσεις, σεξουαλικές διαταραχές, επαναλαμβανόμενες αμβλώσεις, καταρράκωση της αυτοεκτίμησής τους και απόπειρες αυτοκτονίας. Δεν είναι σπάνια και η παρατεταμένη άρνηση της άμβλωσης με αποτέλεσμα την εμφάνιση συναισθηματικών προβλημάτων ακόμα και μετά από 5-10 χρόνια. Οι έρευνες δείχνουν πως τα ψυχολογικά προβλήματα, εξαιτίας μιας άμβλωσης, σχετίζονται κυρίως με την προϋπάρχουσα κατάσταση και όχι με την άμβλωση αυτή καθαυτή. Μία γυναίκα, που είναι πεπεισμένη πως η άμβλωση αποτελεί την καλύτερη επιλογή τη συγκεκριμένη στιγμή, σπάνια εμφανίζει προβλήματα μετά.
Ιδιαίτερα η εφηβική ηλικία είναι μία περίοδος της ζωής όπου κάθε νέα κοπέλα βρίσκεται αντιμέτωπη με μία σειρά από ζητήματα που αφορούν την ψυχοκοινωνική της εξέλιξη, όπως η σεξουαλικότητα, η επαγγελματική αποκατάσταση, η δημιουργία ουσιαστικών σχέσεων με άλλα άτομα κ.λ.π. Όταν η ζωή της κλονίζεται από ένα σοβαρό γεγονός, όπως στην περίπτωση μίας άμβλωσης, τότε η πιθανότητα μιας σοβαρής κρίσης είναι μεγάλη. Η απόκρυψη του γεγονότος και η απουσία στήριξης μπορούν να επηρεάσουν την ψυχοκοινωνική ζωή της νέας κοπέλας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δυστυχώς, στη χώρα μας, η αποσιώπηση στις νέες κοπέλες αποτελεί κανόνα με πολύ οδυνηρές πολλές φορές συνέπειες. Η δυνατότητα μοιράσματος της εμπειρίας αυτής με άτομα -ειδικούς ή μη-, που η κοπέλα έχει εμπιστοσύνη, έχει μεγάλη αξία και συμβάλει αποφασιστικά στην αποκατάσταση της ψυχικής της ισορροπίας.
Η άμβλωση είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε γυναίκας, που, όμως, θα πρέπει να καταφεύγει σε αυτήν μόνον όταν υπάρχουν σοβαροί λόγοι τόσο για την ίδια τη γυναίκα όσο και για τη μελλοντική ζωή του παιδιού. Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, η πρόσβαση σε ασφαλή και δωρεάν μέσα προφύλαξης -στους εφήβους τουλάχιστον- και μια πιο ανοιχτή και ευέλικτη προσέγγιση του θέματος από όλους τους φορείς που παίρνουν θέση και επηρεάζουν πολύ κόσμο με τις απόψεις τους, αποτελούν προϋπόθεση για την πρόληψη και αντιμετώπιση των ανεπιθύμητων κυήσεων.
Dr. Σάββας Ν. Σαλπιστής, M.Sc., Ph.D.
Κλινικός Ψυχολόγος Πανεπιστημίου Στοκχόλμης ενηλίκων και παίδων
Διπλωματούχος Ψυχοθεραπευτής
Βασιλικού Ιατροχειρουργικού Ινστιτούτου Karolinska Στοκχόλμης
Για την υπηρεσία online ψυχολόγος (online συνεδρίες) κάντε κλικ ΕΔΩ
Για ραντεβού στο γραφείο του Σάββα Ν. Σαλπιστή Ph.D. κάντε κλικ ΕΔΩ
Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγος Online , Ατομική ψυχοθεραπεία , Θεραπεία ζεύγους , Θεραπεία ζεύγους θεσσαλονίκη, Θεραπεία παιδιών και εφήβων , Συμβουλευτικές συνεδρίες Θεσσαλονίκη, Συμβουλευτικές συνεδρίες
