Ένα πράγμα που έχουμε κοινό, σχεδόν όλοι μας, είναι η έμφυτη ανάγκη μας να ερωτευόμαστε και να νιώθουμε ερωτική έλξη για άλλα άτομα. Κάποιοι ερωτεύονται και έλκονται από άτομα του αντίθετου φύλου(ετεροφυλόφιλοι), κάποιοι από άτομα του ίδιου φύλου (ομοφυλόφιλοι) και, τέλος, κάποιοι από άτομα και των δύο φύλων (αμφίφυλοι).
Οι περισσότεροι διαμορφώνουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα κατά τη διάρκεια της εφηβικής τους ηλικίας, ενώ κάποιοι άλλοι υιοθετούν τη σεξουαλική τους ταυτότητα στη διάρκεια των νεανικών τους χρόνων, την οποία κατόπιν αναθεωρούν σε μεγάλη ηλικία. Είναι σημαντική η διάκριση ανάμεσα στον ομοφυλοφιλικό προσανατολισμό και στην ομοφυλοφιλική συμπεριφορά. Η τελευταία είναι αρκετά συνηθισμένη στη διάρκεια της εφηβείας και ορισμένοι ετεροφυλόφιλοι μπορεί να επιδείξουν ομοφυλοφιλική συμπεριφορά κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, όπου δεν υπάρχει εύκολη ή καθόλου πρόσβαση στο αντίθετο φύλο, όπως σε ιδρύματα, σε φυλακές, στο στρατό κ.λ.π. Επίσης, ορισμένα άτομα μπορεί να έχουν μια θηλυπρεπή συμπεριφορά, αλλά να μην έχουν καμία σχέση με ομοφυλοφιλία.
Συνήθως, δεν προβληματιζόμαστε για τις σεξουαλικές μας προτιμήσεις, όταν αυτές δεν έρχονται σε σύγκρουση με τις αξίες και τις προσδοκίες του περίγυρου στο θέμα αυτό. Ανεξάρτητα με το αν όλοι συμφωνούν πως ένα άτομο είναι πολύ περισσότερα πράγματα από μία συγκεκριμένη συμπεριφορά του ή από ένα εξωτερικό του χαρακτηριστικό, παρόλα αυτά, οι περισσότεροί μας κρίνουμε συχνά ένα άτομο συνολικά, εξαιτίας μιας συμπεριφοράς του που αποκλίνει από το θεωρούμενο ως φυσιολογικό. Αρκεί να δούμε, για παράδειγμα, δύο άτομα του ίδιου φύλου να κρατιούνται από το χέρι για να χλευάσουμε ή, στην καλύτερη περίπτωση, να σχολιάσουμε, από μια θέση δήθεν υπεροχής, το «φαινόμενο»…
Εμείς οι άνθρωποι έχουμε συχνά μία ανάγκη να κατηγοριοποιούμε τα διάφορα φαινόμενα γύρω μας, στην προσπάθειά μας να τα κατανοήσουμε. Η κατηγοριοποίηση, όμως, αυτή έχει και τα μειονεκτήματά της. Συχνά, υπεραπλουστεύει και «στιγματίζει» οτιδήποτε αποκλίνει από το κοινά αποδεκτό, ως «λάθος», «άρρωστο», «παράξενο» ή «απειλητικό». Το ίδιο συμβαίνει και με τη σεξουαλικότητα και τις διάφορες εκφράσεις της που, από τα βάθη των αιώνων μέχρι και σήμερα, γίνεται αφορμή διαπόμπευσης, τιμωρίας, μέχρι και αφαίρεσης της ζωής ανθρώπων που είχαν την «ατυχία» να τους αρέσει κάτι διαφορετικό απ΄ ότι στους πολλούς, άσχετα αν δεν ενοχλούν ή δεν προσβάλουν κανέναν…
Ομοφυλοφιλία
Στην κοινωνία μας, η ετεροφυλοφιλία έχει αναχθεί σε μία αξία και η πυρηνική οικογένεια ως ιδανικό. Το άτομο που θα ταυτισθεί με μία άλλη σεξουαλική προτίμηση αντιμετωπίζεται συχνά με σκεπτικισμό και απόρριψη ακόμα και από την ίδια του την οικογένεια. Ο ίδιος ο Πάπας Βενέδικτος ο ΧVI, σε μία ομιλία του, πριν από κάποια χρόνια, είπε πως όπως θα πρέπει να προφυλάξουμε τα τροπικά δάση -για να μην καταστραφούμε- έτσι θα πρέπει να προφυλάξουμε και τον άνθρωπο, ως δημιούργημα του Θεού, από την ομοφυλοφιλία που καταστρέφει αυτό το δημιούργημα…
Πάντα υπήρχε ενδιαφέρον -από την εκκλησία, την επιστήμη, τον άνθρωπο γενικότερα- για τις αιτίες που οδηγούν στην ομοφυλοφιλία. Στο ερώτημα «ποια τα αίτια της ομοφυλοφιλίας» εμπεριέχεται ήδη μια αξιολόγηση. Ρωτώντας για τα αίτια της ομοφυλοφιλίας, εννοούμε πως υπάρχει μια απόκλιση ή μια διαταραχή που θα πρέπει να εξηγηθεί. Κανείς δεν ρωτά «ποια είναι τα αίτια της ετεροφυλοφιλίας»…
Εδώ και ορισμένα χρόνια, η επιστήμη δεν θεωρεί πλέον πως η ομοφυλοφιλία αποτελεί σεξουαλική διαταραχή που θα πρέπει να θεραπευθεί. Αυτό σημαίνει πως ένα ομοφυλόφιλο άτομο δεν χρειάζεται να αναζητήσει βοήθεια για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, αν δεν έχει συνοδά ψυχιατρικά συμπτώματα -άγχος, κατάθλιψη κ.λ.π.-, όπως ο οποιοσδήποτε άλλος ή εξαιτίας μη αποδοχής, από τον ίδιο ή από τον περίγυρό του, της ομοφυλοφιλίας του. Τώρα, πλέον, το ερώτημα που θέτει η επιστημονική έρευνα είναι η διακρίβωση των διεργασιών και των επιρροών εκείνων που καθορίζουν τις σεξουαλικές μας προτιμήσεις ή αλλιώς τον σεξουαλικό μας προσανατολισμό, ασχέτως αν πρόκειται για ομοφυλοφιλία, ετεροφυλοφιλία ή κάτι άλλο. Η κυριαρχούσα άποψη είναι πως το θέμα θα πρέπει να προσεγγισθεί μέσα από το πρίσμα φυσικών (κληρονομικών), ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων (περιβάλλον). Η έρευνα γύρω από το ρόλο της λειτουργίας ορισμένων δομών του εγκεφάλου και ορμονών, όπως και η εξεύρεση ενός «γονιδίου ομοφυλοφιλίας», δεν έχει αποδώσει μέχρι στιγμής κάτι το ιδιαίτερο.
Το σημαντικότερο από όλα είναι να νιώθει κάποιος ευχαριστημένος με αυτό που είναι, ασχέτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Όπως και ένας ετεροφυλόφιλος, έτσι κι ένας ομοφυλόφιλος δεν χρειάζεται να δηλώνει τη σεξουαλική του ταυτότητα, αν δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος. Μερικές φορές, όμως, μπορεί να είναι λυτρωτικό να το κάνει… Ορισμένα ομοφυλόφιλα άτομα επιδεικνύουν τη σεξουαλική τους κλίση ακόμα και με έναν προκλητικό τρόπο, ως αντίβαρο και αντίδραση απέναντι στις πιεστικές/ασφυκτικές προσδοκίες του περίγυρου και του να είναι κάποιος ομοφυλόφιλος ή αμφίφυλος.
Είναι πολύ οδυνηρό να χρειάζεται κάποιος να αρνείται ή να λέει ψέματα για αυτά που σκέφτεται, που νιώθει ή που κάνει και να χρειάζεται να παίζει κάποιον ψεύτικο ρόλο. Αυτό, όμως, που θα πρέπει πρώτα να επιδείξει προς τους άλλους και προς τη συγκεκριμένη κοινωνία που ζούμε, είναι τα σημαντικά εκείνα στοιχεία της προσωπικότητάς του που θα τον καταξιώσουν ως άτομο και ως προσωπικότητα, συνολικά, στη συνείδηση των άλλων και όχι μια αντιδραστική και «προκλητική» επίδειξη της «διαφορετικότητάς» του. Αν γίνει αποδεκτός ως άτομο και εισπράξει εκτίμηση και σεβασμό για αυτό που είναι συνολικά, τότε θα είναι πολύ ευκολότερο να γίνουν αποδεκτές και οι σεξουαλικές του/της προτιμήσεις…
Dr. Σάββας Ν. Σαλπιστής, M.Sc., Ph.D.
Κλινικός Ψυχολόγος Πανεπιστημίου Στοκχόλμης ενηλίκων και παίδων
Διπλωματούχος Ψυχοθεραπευτής
Βασιλικού Ιατροχειρουργικού Ινστιτούτου Karolinska Στοκχόλμης
Για την υπηρεσία online ψυχολόγος (online συνεδρίες) κάντε κλικ ΕΔΩ
Για ραντεβού στο γραφείο του Σάββα Ν. Σαλπιστή Ph.D. κάντε κλικ ΕΔΩ
Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγος Online , Ατομική ψυχοθεραπεία , Θεραπεία ζεύγους , Θεραπεία ζεύγους θεσσαλονίκη, Θεραπεία παιδιών και εφήβων , Συμβουλευτικές συνεδρίες Θεσσαλονίκη, Συμβουλευτικές συνεδρίες