Ομοφυλοφιλία και υιοθεσία: γενικά
Το θέμα της δυνατότητας των ομοφυλοφίλων να υιοθετήσουν -και στην περίπτωση μίας λεσβίας να αποκτήσει διαμέσου τεχνητής γονιμοποίησης- παιδιά ήρθε για πρώτη φορά στην επικαιρότητα τη δεκαετία του 1970, όταν έγγαμες μητέρες, μετά το χωρισμό τους, έγιναν λεσβίες, πράγμα που χρησιμοποιήθηκε εναντίον τους σε δικαστικές διαμάχες για την ανάθεση της γονικής μέριμνας του παιδιού ή των παιδιών τους.
Τις τελευταίες δεκαετίες, οι ομοφυλοφιλικές μορφές οικογένειας έχουν γίνει αντικείμενο ψυχολογικής έρευνας, η οποία εστίασε:
α) στα παιδιά, και στην ενδεχόμενη ύπαρξη διαφορών ανάμεσα σε παιδιά ομοφυλοφιλικών και ετεροφυλοφιλικών οικογενειών, όσον αφορά στην ψυχολογική εξέλιξη και στον πιθανό κοινωνικό στιγματισμό τους και
β) στους γονείς και στη σύγκριση του τρόπου άσκησης του γονικού ρόλου ανάμεσα σε ομοφυλόφιλους και ετεροφυλόφιλους γονείς, βιολογικούς ή θετούς.
Τα αποτελέσματα των ερευνών αυτών δεν κατέδειξαν καμία ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στα παιδιά ομοφυλόφιλων και ετεροφυλόφιλων γονέων, αλλά ούτε και το ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός των γονέων δεν επηρεάζει την ψυχική ισορροπία και τη λειτουργικότητα των παιδιών.
Η παλαιότερη έρευνα εστιάσθηκε, κατά κανόνα, σε παιδιά που γεννήθηκαν σε ετεροφυλοφιλικές οικογένειες και που κατόπιν μεγάλωσαν με έναν ή περισσότερους ομοφυλόφιλους γονείς. Η νεότερη, όμως, έρευνα -ποσοτική και ποιοτική- έχει εστιάσει και στις εξαρχής αμιγώς ομοφυλοφιλικές οικογένειες που απέκτησαν παιδί διαμέσου υιοθεσίας ή τεχνητής γονιμοποίησης.
Από τη στιγμή που η ομοφυλοφιλία θεωρείται πλέον ως φυσιολογική εκδοχή της ανθρώπινης σεξουαλικότητας, έχει δημιουργηθεί και μία “gay-affirmative”, όπως αποκαλείται, έρευνα. Και η έρευνα αυτή έχει καταδείξει ομοιότητες ανάμεσα στις ομοφυλοφιλικές και ετεροφυλοφιλικές οικογένειες . Παράλληλα, όμως, με την έρευνα αυτή, έχει ξεκινήσει -όπως ήταν αναμενόμενο- και ένας διάλογος για το νομικό δικαίωμα των ομοφυλοφίλων να γίνουν γονείς. Ο διάλογος αυτός δείχνει το πόσο διαφορετικά αντιλαμβάνονται, ακόμα και οι διάφοροι ειδικοί επιστήμονες, τη γονεϊκότητα, το φύλο και τη σεξουαλικότητα. Και μόνο το γεγονός ότι για πολλούς αιώνες η γονεϊκότητα θεωρούνταν απόλυτα ταυτισμένη με την ετεροφυλοφιλία, ο όρος και μόνο «ομοφυλόφιλος γονιός» φαντάζει ως σχήμα οξύμωρο.
Ομοφυλοφιλία και υιοθεσία
Ο διάλογος για τη δυνατότητα των ομοφυλοφίλων να υιοθετήσουν ή να αποκτήσουν παιδιά έχει πυροδοτήσει μία σειρά διαφορετικών στάσεων, θέσεων και επιχειρημάτων γύρω από διάφορα σημαντικά ζητήματα που αφορούν την κοινωνία συνολικά, όπως: Ποια θα πρέπει να είναι η μορφή της οικογένειας; Πώς θα πρέπει να εκφράζεται η σεξουαλικότητά μας; Ποια θα πρέπει να είναι η μορφή της παιδικής ηλικίας; Στο βαθμό που κυριαρχεί η ακαμψία και η καχυποψία γύρω από τα θέματα αυτά, οτιδήποτε νέο -χωρίς να έχει καν την πρόθεση να αμφισβητήσει- θα βιωθεί ως απειλή και, ως εκ τούτου, θα πολεμηθεί με κάθε μέσο και επιχείρημα…
Από τη στιγμή που στο διάλογο για το δικαίωμα των ομοφυλοφίλων να υιοθετήσουν ή να αποκτήσουν παιδιά, η ετεροφυλοφιλική οικογένεια προβάλλεται -από τους πολέμιους του δικαιώματος αυτού που είναι και η πλειοψηφία- ως η αδιαμφισβήτητη αξία, η σύγκριση οποιασδήποτε άποψης ή αντίληψης για τις δυνατότητες μιας ομοφυλοφιλικής οικογένειας με την αξία αυτή είναι αναπόφευκτη και αποβαίνει πάντα σε βάρος της ομοφυλοφιλικής οικογένειας.
Όταν μία μορφή οικογένειας συγκρίνεται με την κυριαρχούσα επί του θέματος αξία, τότε η επισήμανση «ανεπαρκειών» στη νέα μορφή οικογένειας είναι σχεδόν σίγουρη. Αντίθετα, είναι σχεδόν αδύνατον να βρει κάποιος κάτι το μη προβληματικό σε μια ομοφυλοφιλική οικογένεια, που να είναι προβληματικό στην ετεροφυλοφιλική οικογένεια, καθώς η κυριαρχούσα αξία ΠΟΤΕ δεν συγκρίνεται με τη νέα μορφή οικογένειας. Με τον τρόπο αυτόν, δεν δίνεται ποτέ η δυνατότητα στη νέα μορφή οικογένειας να αξιολογηθεί με βάση τις δικές της προϋποθέσεις και μόνο…
Dr. Σάββας Ν. Σαλπιστής, M.Sc., Ph.D.
Κλινικός Ψυχολόγος Πανεπιστημίου Στοκχόλμης ενηλίκων και παίδων
Διπλωματούχος Ψυχοθεραπευτής
Βασιλικού Ιατροχειρουργικού Ινστιτούτου Karolinska Στοκχόλμης
Για την υπηρεσία online ψυχολόγος (online συνεδρίες) κάντε κλικ ΕΔΩ
Για ραντεβού στο γραφείο του Σάββα Ν. Σαλπιστή Ph.D. κάντε κλικ ΕΔΩ
Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγος Online , Ατομική ψυχοθεραπεία , Θεραπεία ζεύγους , Θεραπεία ζεύγους θεσσαλονίκη, Θεραπεία παιδιών και εφήβων , Συμβουλευτικές συνεδρίες Θεσσαλονίκη, Συμβουλευτικές συνεδρίες
