Παιδικός αυνανισμός: ποιες μορφές έχει, αντιμετώπιση

Παιδικός αυνανισμός: γενικά

Ο αυνανισμός, γενικότερα, αλλά και ο παιδικός αυνανισμός, ειδικότερα, είναι ένα θέμα που περιβάλλεται από πολλές προκαταλήψεις και απέναντι στο οποίο υπάρχει, γενικά, μια αρνητική στάση από τον περίγυρο. Η θέα ενός μικρού παιδιού που αυνανίζεται προκαλεί συνήθως μεγάλη αμηχανία, εκνευρισμό, ντροπή και θυμό στους ενήλικες που συχνά δεν είναι σίγουροι για το πως θα πρέπει να αντιδράσουν σε μια τέτοια περίπτωση.

Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που μας έλεγαν -και ίσως ακόμα κάποιοι το πιστεύουν- πως ο αυνανισμός, πέραν του ότι αποτελεί μεγάλη αμαρτία, βλάπτει σοβαρά και την υγεία, δημιουργώντας, με τον τρόπο αυτόν, μεγάλες ενοχές και φόβο σε πολλά παιδιά, αλλά και σε νυν ενήλικες. Όποιος ενήλικας έχει πρόβλημα με το σώμα και τη σεξουαλικότητά του είναι βέβαιο πως θα το μεταβιβάσει, τουλάχιστον ως ένα βαθμό, και στα παιδιά του. Οι αντιδράσεις των ενηλίκων επηρεάζουν σίγουρα το παιδί, είτε θετικά είτε αρνητικά, καθορίζοντας και τη στάση του απέναντι στο δικό του σώμα και τη δική του σεξουαλικότητα.

Το ό,τι όλοι οι άνθρωποι, μικροί ή μεγάλοι, σε αυτόν τον πλανήτη αυνανίζονται ή νιώθουν τουλάχιστον την ανάγκη να το κάνουν, δείχνει πως ο αυνανισμός αποτελεί μέρος της ανθρώπινης σεξουαλικότητας και μία απόλυτα φυσιολογική εκδήλωσή της. Ο αυνανισμός αποτελεί συνήθως πηγή ευχαρίστησης, αν και στα παιδιά υπάρχουν και επιπρόσθετοι λόγοι που αυτό συμβαίνει.

Η παιδική σεξουαλικότητα εμπεριέχει και κινητοποιεί πολλά συναισθήματα που το παιδί δεν γνωρίζει πως είναι σεξουαλικά. Αυτό ακριβώς αποτελεί μία καθοριστική διαφορά ανάμεσα στην ενήλικη και την παιδική σεξουαλικότητα. Η παιδική σεξουαλικότητα χαρακτηρίζεται από μια έμφυτη περιέργεια για το σώμα και ανάγκη διερεύνησης μέσα από διάφορα ερωτικής χροιάς παιχνίδια. Για ένα μικρό παιδί, είναι απόλυτα φυσικό να εξερευνά το σώμα του, χωρίς να νιώθει κάποια ντροπή, πριν προσγειωθεί -συχνά ανώμαλα- στην ενήλικη ηθική αυτών που έχει γύρω του.

 

Παιδικός αυνανισμός 

Ο παιδικός αυνανισμός

Έχουμε δει εικόνες εμβρύων σε στύση ή που πιάνουν τα γεννητικά τους όργανα. Όλα τα βρέφη, ευκαιρίας δοθείσης, θέλουν να αγγίξουν διάφορα σημεία του σώματός τους, να νιώσουν την αίσθησή τους. Για το λόγο αυτό, πιάνουν τα μάγουλα, το κεφάλι, τα αυτιά και την κοιλιά τους και βυζαίνουν τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών τους. Μερικές φορές, αγγίζουν και τα γεννητικά τους όργανα, όταν τους βγάζουν την πάνα, όταν είναι να κάνουν μπάνιο ή όταν τα αφήνουν για λίγο γυμνά.

Όταν τα μικρά παιδιά βάζουν το δάχτυλό στη μύτη τους, οι μεγάλοι γύρω τους συνήθως χαμογελούν. Με τον ίδιο φυσικό τρόπο μπορεί να πιάσουν ή να τραβούν τα γεννητικά τους όργανα, χωρίς όμως, στην περίπτωση αυτή, να γίνονται αποδέκτες μιας ανάλογα χαλαρής στάσης από τους ενήλικες του περίγυρού τους.

Ο παιδικός αυνανισμός είναι ένας ακόμα τρόπος διερεύνησης της προσωπικής σεξουαλικότητας. Πολλά μικρά παιδιά έχουν περιόδους στη διάρκεια των οποίων αυνανίζονται σχετικά ανοιχτά με το χέρι, με κάποιο παιχνίδι ή με το να τρίβονται σε κάποιο έπιπλο. Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό και εξαφανίζεται συνήθως από μόνο του με τον καιρό.

Τα παιδιά δεν έχουν τα ίδια όρια με τους ενήλικες και για το λόγο αυτό είναι σημαντικό οι γονείς να τα μάθουν πως δεν είναι κακό να χαϊδεύονται ή να διερευνούν το σώμα τους. Είναι κάτι, όμως, που ανήκει στην προσωπική ζωή του καθενός και γι΄αυτό θα πρέπει να γίνεται ιδιωτικά, δηλαδή στον προσωπικό μας χώρο και χωρίς να ενοχλούμε κανέναν. Οι υποδείξεις αυτές θα πρέπει να γίνονται με σεβασμό και θετική διάθεση απέναντι στις φυσιολογικές ανάγκες του παιδιού. Μόνο με τον τρόπο αυτόν μπορούμε να μάθουμε στο παιδί πως η ανάγκη του να διερευνά το σώμα του και να εισπράττει ικανοποίηση μέσα από αυτό είναι κάτι καλό/θετικό και όχι κάτι για το οποίο χρειάζεται να ντρέπεται.

Υπάρχουν γονείς που αναφέρουν πως τα ηλικίας 1-2 χρονών παιδιά τους τρίβονται και αναστενάζουν. Ορισμένοι από αυτούς θεωρούν πως είναι πολύ νωρίς για κάτι τέτοιο. Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει κάποιο κατώτατο όριο και η έναρξη του αυνανισμού διαφέρει από παιδί σε παιδί. Οι ευαίσθητες περιοχές του σώματος υπάρχουν ακόμα και πριν από τη γέννηση. Τα μικρά παιδιά που φορούν πάνες μπορούν να αυνανίζονται τριβόμενα στην πάνα τους χωρίς όμως να φθάνουν σε οργασμό. Για πρώτη φορά, από την ηλικία των 2-3 χρόνων, μπορούν τα περισσότερα παιδιά που αυνανίζονται να φθάνουν σε οργασμό, γιατί αυτό προϋποθέτει μια τεχνική που σχετίζεται με την κινητική εξέλιξη του παιδιού.

Από την ηλικία των 2-3 χρόνων πάντως, τα περισσότερα παιδιά αρχίζουν να αυνανίζονται. Όσο μεγαλώνουν αυτό γίνεται ολοένα και συχνότερα, αλλά και πιο συνειδητοποιημένα, από τη στιγμή που ανακαλύπτουν πως έχουν κατακτήσει έναν τρόπο να βιώνουν ευχαρίστηση, και μάλιστα με δική τους πρωτοβουλία.

Υπάρχει περίπτωση ένας γονιός να δει το μικρό παιδί του να αυνανίζεται και να αντιδράσει παρορμητικά, δημιουργώντας του την εντύπωση πως έκανε κάτι πολύ άσχημο και ανεπίτρεπτο. Ακόμα και μια τέτοιου είδους αντίδραση δεν είναι καταστροφή αν, στη συνέχεια, ο γονιός πιάσει το παιδί από το χεράκι του ή το πάρει αγκαλιά, το οδηγήσει στο δωμάτιό του και του εξηγήσει ήρεμα και χαλαρά πως αυτό που κάνει δεν είναι κακό, ξέρει πως το ευχαριστεί, πως είναι κάτι που κάνουν τα περισσότερα παιδάκια στην ηλικία αυτή αλλά πως θα πρέπει να γίνεται όταν κάποιος είναι μόνος του και στον προσωπικό του χώρο.

Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση

Ο αυνανισμός ως παρηγοριά

Μπορεί να υπάρξουν περίοδοι στη διάρκεια των οποίων το παιδί να αυνανίζεται τόσο πολύ, σε σημείο που οι γονείς να αρχίσουν να αμφιβάλουν αν πρόκειται για κάτι το φυσιολογικό. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, το πρώτο που θα πρέπει να ελέγξουμε είναι αν το παιδί έχει κάποιας μορφής έκζεμα ή δερματικό ερεθισμό στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.

Κατόπιν, θα πρέπει να διαπιστώσουμε αν το παιδί μας νιώθει πραγματικά καλά, γενικά. Τα μικρότερης ηλικίας παιδιά μπορεί να αυνανίζονται πολύ για κάποιο χρονικό διάστημα, ιδιαίτερα αν έχουν ανακαλύψει κάποια νέα τεχνική αυτοϊκανοποίησης ή όταν δεν έχουν ακόμα αποτελεσματική τεχνική που να τα οδηγεί στην αναμενόμενη σωματική εκφόρτιση. Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις όπου τα μικρά παιδιά μπορεί να χρησιμοποιούν τον αυνανισμό ως μέσο συναισθηματικής εκφόρτισης ή παρηγοριάς, σε περιόδους που νιώθουν για κάποιο λόγο συναισθηματικά ευάλωτα, όπως π.χ. αν έχουν αποκτήσει μικρότερο αδελφάκι, εάν έχουν βιώσει κάποιον αποχωρισμό ή απώλεια, εάν έχει συμβεί κάποια σημαντική αλλαγή στη ζωή τους κ.ά.

 

Παιδική σεξουαλικότητα

Υπερβολικός αυνανισμός

Μιλάμε για υπερβολικό αυνανισμό ή υπεραυνανισμό όταν το παιδί αυνανίζεται με έναν τρόπο καταναγκαστικό. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες. Αναφέραμε προηγούμενα πως κάτι τέτοιο μπορεί να οφείλεται στο ότι το παιδί δεν έχει ακόμα κατακτήσει κάποια αποτελεσματική τεχνική. Ένας άλλος παράγοντας μπορεί να είναι πως η αυτοσυγκέντρωση του παιδιού, για κάποιο λόγο, διασπάται και έτσι χρειάζεται να αρχίσει και πάλι από την αρχή. Άλλος λόγος μπορεί να είναι η υποκειμενική αντίληψη του γονέα πως το παιδί του αυνανίζεται ασυνήθιστα συχνά, χωρίς, όμως, να συμβαίνει κάτι τέτοιο στην πραγματικότητα.

Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις που το παιδί αυνανίζεται υπερβολικά γιατί δεν νιώθει καλά. Η οποιαδήποτε καταναγκαστική συμπεριφορά του παιδιού σημαίνει πως το παιδί δεν αισθάνεται καλά. Ο υπερβολικός αυνανισμός δεν είναι η μόνη καταναγκαστική συμπεριφορά που δείχνει πιθανή ύπαρξη άγχους στο παιδί. Άλλες τέτοιου είδους συμπεριφορές μπορεί να είναι η ονυχοφαγία, το βύζαγμα του αντίχειρα κ.ά. Παραπάνω, αναφέραμε παραδείγματα πιθανών αιτιών άγχους και ανασφάλειας στο παιδί. Το άγχος μπορεί να δημιουργηθεί από αισθήματα φόβου, μίσους ή ματαίωσης. Μία ακόμα πιθανή αιτία υπερβολικού αυνανισμού μπορεί να είναι και η σεξουαλική κακοποίηση ή παρενόχληση του παιδιού.

Αντί, λοιπόν, να απαγορεύουμε ή να προσπαθούμε να αποτρέψουμε τον αυνανισμό του παιδιού, ας προσπαθήσουμε, αρχικά τουλάχιστον, να ανακαλύψουμε την πηγή του άγχους που προκαλεί αυτήν την καταναγκαστική συμπεριφορά. Αν τα καταφέρουμε, θα είναι ευκολότερο να το καθησυχάσουμε  και, με τον τρόπο αυτόν, να μετριασθεί αισθητά η όποια υπερβολή στη συμπεριφορά του.

 

Σεξουαλικότητα

Επίλογος

Ο γονιός θα πρέπει να αποδεχθεί πως το παιδί του έχει μια σεξουαλικότητα την οποία οφείλει να σεβαστεί και να μην εμπλέκεται στις διάφορες εκδηλώσεις της χωρίς να υπάρχει σοβαρός λόγος. Τα όρια μπαίνουν όταν διαπιστώνουμε νηφάλια πως το ίδιο το παιδί αδυνατεί να τα θέσει και ίσως κινδυνεύει.

Τα περισσότερα πράγματα που κάνουν τα παιδιά είναι κατά κανόνα φυσιολογικά. Αν το παιδί δείχνει πως νιώθει γενικά καλά, αν δεν κάνει διάφορα πράγματα με τρόπο  καταναγκαστικό και δείχνει πως μπορεί να βάζει όρια στους άλλους αλλά και να δέχεται τα όρια από αυτούς, τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας, ό,τι και αν κάνει.

 

Dr. Σάββας Ν. Σαλπιστής, M.Sc., Ph.D.

Κλινικός Ψυχολόγος Πανεπιστημίου Στοκχόλμης ενηλίκων και παίδων

Διπλωματούχος Ψυχοθεραπευτής

Βασιλικού Ιατροχειρουργικού Ινστιτούτου Karolinska Στοκχόλμης

 

Για την υπηρεσία online ψυχολόγος (online συνεδρίες) κάντε κλικ ΕΔΩ

Για ραντεβού στο γραφείο του Σάββα Ν. Σαλπιστή Ph.D. κάντε κλικ ΕΔΩ

Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη ,  Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγος Online , Ατομική ψυχοθεραπεία , Θεραπεία ζεύγους , Θεραπεία ζεύγους θεσσαλονίκη,  Θεραπεία παιδιών και εφήβων  , Συμβουλευτικές συνεδρίες Θεσσαλονίκη, Συμβουλευτικές συνεδρίες