Θεραπεία ζεύγους: ένα βάλσαμο που ανακουφίζει

Θεραπεία ζεύγους

Οι περισσότεροι από εμάς επιθυμούν να βιώσουν, κάποια στιγμή, την εμπειρία του μοιράσματος της ζωής τους με κάποιον άλλον. Οι μακρόχρονες, αν όχι για ολόκληρη τη ζωή,  συντροφικές σχέσεις αποτελούν αυτό που οι περισσότεροι θεωρούν ως μια πλούσια και γεμάτη νόημα ζωή. Μια καλή κοινή ζωή συμβάλει στην εξέλιξη και ωρίμανσή μας, μέσα από την προσπάθειά μας να γνωρίσουμε σε βάθος το άτομο που επιλέξαμε για να μοιραστούμε τη ζωή μας και, κατ΄επέκταση,  να γνωρίσουμε καλύτερα και τον εαυτό μας. Η πορεία αυτή, όμως, δεν είναι καθόλου εύκολη και απαιτεί και από τους δύο συνεχή εγρήγορση, κόπο και φαντασία ώστε να μπορέσει να δώσει καρπούς.

Η βάση μιας σύγχρονης συντροφικής σχέσης είναι η ύπαρξη αγάπης και μιας αμοιβαίας συναισθηματικής στήριξης. Μία λειτουργική και ισορροπημένη σχέση διακρίνεται από εγγύτητα, φιλική διάθεση, κοινή ευθύνη, ενδιαφέρον για τον άλλον, ικανότητα επίλυσης προβλημάτων όταν αυτά προκύπτουν, ανοιχτή επικοινωνία, αμοιβαία εμπιστοσύνη, αλληλοσεβασμό και άνεση και των δύο συντρόφων να μπορούν να εκφράζουν προσωπικές ανάγκες, επιθυμίες και όνειρα ζωής.

Μία δυσλειτουργική συντροφική σχέση έχει, συνήθως, μία σειρά κοινών παρονομαστών, όπως  απουσία σύμπνοιας και αίσθησης κοινότητας,  απαξίωση του άλλου, προβλήματα επικοινωνίας, συναισθηματική απόσταση, αδυναμία επίλυσης προβλημάτων και διαπροσωπικών συγκρούσεων, που, με βεβαιότητα, μπορούν να οδηγήσουν στη διάλυση της σχέσης.

Θεραπεία ζεύγους

Ο ρόλος των βιωμάτων της παιδικής ηλικίας των συντρόφων

Μία συντροφική σχέση σημαίνει, μεταξύ πολλών άλλων, και το να έρθουν οι δύο σύντροφοι πολύ κοντά ο ένας στον άλλον. Αυτό δεν είναι τόσο απλό όσο φαίνεται. Η μεγάλη εγγύτητα μπορεί να βιώνεται από κάποιους, τουλάχιστον υποσυνείδητα, ως πολύ απειλητική, ενώ  άλλοι να την επιθυμούν διακαώς, ακόμα και σε βαθμό που να «πνίγει» τον άλλον. Ως εκ τούτου, η εγγύτητα, που χαρακτηρίζει μια συντροφική σχέση, μπορεί να ενεργοποιεί στους συντρόφους  έντονες -και συχνά διαφορετικές – ανάγκες, προσδοκίες και φόβους που έχουν τις ρίζες τους στην παιδική τους ηλικία  και που μπορεί να προκαλέσουν μόνιμους τριγμούς στα θεμέλια της σχέσης τους.

Ο καθένας μας κουβαλά μέσα στη σχέση και την προσωπική του ιστορία που εμπεριέχει την αίσθηση της απόλυτης εξάρτησής του από τους ενήλικες που είχαν την ευθύνη της φροντίδας του ως μικρό παιδί. Η ποιότητα αυτών των πρωταρχικών σχέσεων αποτελεί το μοντέλο που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό και την ποιότητα των σημαντικών διαπροσωπικών σχέσεων που δημιουργούμε στην ενήλική μας ζωή.

Πίσω, λοιπόν, από τους έντονους καβγάδες ενός ζευγαριού κρύβονται συχνά ανεπίλυτες συγκρούσεις από την παιδική ηλικία του καθενός οι οποίες θα πρέπει να αποκαλυφθούν και να διευθετηθούν ώστε η πληγωμένη σχέση να καταφέρει να ισορροπήσει και να προχωρήσει ανεμπόδιστα.

 

Τι είναι η θεραπεία ζεύγους;

Η κοινή ζωή δύο ανθρώπων, παρά την καλή διάθεση και διακαή τους επιθυμία για αρμονική συνύπαρξη, δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση. Πολλοί παράγοντες, όπως π.χ. φόρτος εργασίας, στρες ή ζήλεια, μπορούν εύκολα να προκαλέσουν συγκρούσεις ή απομάκρυνση του ενός από τον άλλον. Για τα άτομα που βιώνουν πως υπάρχουν προβλήματα στη σχέση τους, η αναζήτηση  της βοήθειας  κάποιου ειδικού είναι συχνά βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Η θεραπεία που αποσκοπεί στην ανάδειξη και επίλυση τέτοιου είδους προβλημάτων ονομάζεται «θεραπεία ζεύγους».

Η θεραπεία ζεύγους, στην απλούστερή της μορφή, αφορά στην παροχή βοήθειας σε δύο ανθρώπους ώστε να μπορέσουν να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα προβλήματα που, με κάποιον τρόπο, βλάπτουν τη σχέση τους.

Διαπροσωπικές σχέσεις

Που αποσκοπεί μια θεραπεία ζεύγους;

Όταν ένα ζευγάρι αποφασίζει να ζητήσει τη βοήθεια ειδικού για τη σχέση του, αυτό σημαίνει, σχεδόν πάντα, πως έχει δημιουργηθεί, από καιρό, μία σειρά αμοιβαίων, στις περισσότερες περιπτώσεις, παρεξηγήσεων και μία έλλειψη γνώσης του ενός για τον άλλον που έχουν οδηγήσει στην ύπαρξη σοβαρών και επαναλαμβανόμενων συγκρούσεων. Οι αντιπαραθέσεις του ζεύγους παύουν να έχουν τη μορφή  διαλόγου και μιας διάθεσης δημιουργίας ουσιαστικής επικοινωνίας, αλλά μετατρέπονται σε μονολόγους που χαρακτηρίζονται από την ανάγκη και των δύο να «νικήσουν» τον άλλον και να ακουστούν, παρά να επιλύσουν τις αιτίες της χρόνιας διαμάχης τους.

Ως εκ τούτου, το σημαντικότερο που θα πρέπει να καταφέρει να κάνει ο θεραπευτής είναι να μην κατακλυσθεί από τις συγκρούσεις του ζευγαριού, να δείχνει αυθεντικό ενδιαφέρον τόσο για αυτές όσο και για τα πρόσωπα, να ακούει με μεγάλη προσοχή, να εντοπίσει τις όποιες παρεξηγήσεις και προκαταλήψεις τυχόν υπάρχουν και να μην «πάρει το μέρος κανενός», συνειδητά ή υποσυνείδητα.

Η θεραπεία ζεύγους αποσκοπεί, λιγότερο ή περισσότερο, και ανάλογα με τη θεωρητική κατεύθυνση του θεραπευτή, στην αυτογνωσία, στην αποδοχή των διαφορετικών πλευρών που έχει ο καθένας μας εντός του και στη συμφιλίωσή μας με αυτές, στην απόκτηση καλύτερης αυτοεκτίμησης και, εντέλει, στη δημιουργία μιας συντροφικής σχέσης που να χαρακτηρίζεται από αισθήματα ασφάλειας, αποδοχής και αυθεντικής εγγύτητας.

Όταν βλέπουμε ένα ζευγάρι, που έρχεται για θεραπεία εξαιτίας σοβαρών προβλημάτων στη σχέση τους, θα πρέπει να το βοηθήσουμε να κατανοήσει πως και οι δύο είναι μέρος του όποιου προβλήματος, αλλά και της επίλυσής του. Το ζευγάρι θα πρέπει να εκπαιδευτεί ώστε να μπορεί να επιλύει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στο παρόν, αλλά και αυτά που τυχόν προκύψουν στο μέλλον. Η αυτογνωσία που θα αποκτήσουν οι δύο σύντροφοι βοηθά όχι μόνο στο να γίνουν καλύτεροι σύντροφοι στην παρούσα τους σχέση αλλά και στις όποιες μελλοντικές τυχόν υπάρξουν.

Η θεραπεία ζευγους δεν σημαίνει μία, με κάθε αντίτιμο, συνέχιση της σχέσης. Κάποιες φορές, στόχος της μπορεί να είναι η αποδοχή της διαπίστωσης πως η σχέση έχει πάψει από καιρό να υφίσταται και πως τίποτα πια δεν μπορεί να την κάνει να ξαναζωντανέψει. Μια τέτοιου είδους συνειδητοποίηση δεν θα πρέπει να θεωρείται ως αποτυχία, από τη στιγμή που η έκβαση αυτή μπορεί να είναι, κάποιες φορές, η καλύτερη δυνατή επιλογή.

Επίσης, το να απευθυνθεί ένα ζευγάρι σε ειδικό, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, δεν αποτελεί ένδειξη αδυναμίας, αλλά δύναμης και μιας διάθεσης να σώσει τη σχέση του. Θα πρέπει ακόμα να επισημάνουμε πως τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει όταν μόνον ο ένας από τους δύο επιθυμεί να κάνει κάτι για τη σχέση. Αυτό που, συνήθως, συμβαίνει είναι πως περνούν γύρω στα 5-6 χρόνια, πριν ένα ζευγάρι αποφασίσει να κάνει κάτι για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στη σχέση του. Σε μια τέτοια περίπτωση, η σχέση έχει προλάβει ήδη να επιβαρυνθεί και να φθαρεί πολύ.

Το ιδανικό θα ήταν το ζευγάρι να ζητήσει βοήθεια πολύ πριν παγιωθούν τα προβλήματά του, όταν, δηλαδή, έχει δημιουργηθεί μία κατάσταση όπου ο ένας προσπαθεί να εξηγήσει κάτι στον άλλον που μοιάζει να μην καταλαβαίνει τι θέλει να του πει ο/η σύντροφός του.

Ψυχοθεραπεία

Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας ζεύγους

Οι στατιστικές δείχνουν πως 3 από τα 4 ζευγάρια που ζητούν θεραπεία δηλώνουν πως η σχέση τους βελτιώθηκε  από αυτήν. Επίσης, δύο στους τρεις δηλώνουν πως τόσο η ψυχική όσο και η σωματική τους υγεία, καθώς και η απόδοσή τους στην εργασία τους έχουν και αυτά βελτιωθεί.

 

Η διάρκεια μιας θεραπείας ζεύγους

Η θεραπεία ζεύγους γίνεται μέσα από συνεδρίες ενός θεραπευτή με το ζεύγος, όπου αρχικά όλοι μαζί διαμορφώνουν από κοινού τους στόχους της θεραπευτικής διαδικασίας. Στη συνέχεια, γίνεται προσπάθεια εξεύρεσης δημιουργικών λύσεων οι οποίες θα πρέπει να γίνουν αποδεκτές και από τους δύο συντρόφους.

Ο αριθμός των συνεδριών και η διάρκεια του μεσοδιαστήματος μεταξύ των συνεδριών εξαρτώνται από τις ανάγκες και τη διάθεση του ζεύγους να δουλέψει με τα προβλήματά του, καθώς και από το είδος των προς επίλυση προβλημάτων. Για κάποια ζευγάρια, μπορεί να αρκεί μία ή μερικές μόνο συνεδρίες, ενώ για κάποια άλλα απαιτούνται πολύ περισσότερες συνεδρίες, συνήθως 5-15,  και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

 

Συνήθεις αιτίες για αναζήτηση θεραπείας

Υπάρχουν τόσες αιτίες αναζήτησης θεραπείας όσες και ο αριθμός των ζευγαριών. Οι αιτίες αυτές κυμαίνονται από δυσκολίες στην επικοινωνία μέχρι την απιστία. Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα συνήθων αιτιών:

• Έντονοι καβγάδες μπροστά στα παιδιά
• Ο ένας σύντροφος θέλει να χωρίσει
• Υπάρχει διαφωνία ως προς την απόκτηση παιδιών
• Ο ένας σύντροφος ζηλεύει εξεζητημένα
• Υπάρχει μεγάλη αλλαγή, προς το χειρότερο, μετά την απόκτηση παιδιού/παιδιών
• Η μητέρα του/της παρεμβαίνει πολύ συχνά και επηρεάζει αρνητικά
• Το θετό παιδί δεν αποδέχεται το νέο σύντροφο του βιολογικού του γονιού και δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στη νέα του σχέση
• Αδυναμία απόκτησης παιδιού με φυσιολογικό τρόπο

Συζυγικές σχέσεις

Ορισμένα σημεία κινδύνου

Δεν υπάρχουν κάποιες «σίγουρες» ενδείξεις πως ήρθε η στιγμή για ένα ζευγάρι να ζητήσει τη βοήθεια ειδικού. Παρόλ΄αυτά, θα αναφέρουμε ορισμένες ενδείξεις που μπορεί να αποτελούν καλή αφορμή αναζήτησης βοήθειας:

• Δεν καταφέρνετε με κανέναν τρόπο να μεταδώσετε στον άλλον αυτό που θέλετε να του πείτε και νιώθετε πως δεν σας καταλαβαίνει ή πως σας παρερμηνεύει
• Υπάρχουν συνεχείς συγκρούσεις για τα ίδια πράγματα
• Νιώθετε λύπη ή πικρία, όταν σκέπτεστε τη σχέση σας, ίσως ακόμα και απαξία
• Οι συνεχείς υποχρεώσεις σας κάνουν να λειτουργείτε μηχανικά και με τον αυτόματο πιλότο μεταξύ σας, χωρίς ουσιαστική επικοινωνία και εγγύτητα
• Περνάτε μια μεγάλη κρίση ή αλλαγή στη ζωή σας, π.χ. απιστία, κάποιος θάνατος σημαντικού προσώπου, νέο μέλος στην οικογένεια κ.ά.
• Έχεις πάψει να εμπιστεύεσαι το/τη σύντροφό σου
• Ο/η σύντροφός σου είναι άτομο πολύ ελεγκτικό ή βίαιο

 

Επίλογος

Η θεραπεία ζεύγους είναι ένα μέσο αναγνώρισης και διαχείρισης διαπροσωπικών προβλημάτων. Συμβάλει στη διεύρυνση της αυτογνωσίας των δύο συντρόφων, της κατανόησής τους για την ίδια τους τη σχέση καθώς επίσης και στην εκ νέου ανακάλυψη της αξίας του άλλου. Εκτός από τη δυνατότητα επίλυσης προβλημάτων, η θεραπεία ζεύγους βοηθά και στην πρόληψή τους και, τέλος, εκπαιδεύει σε νέους τρόπους επικοινωνίας που ανοίγουν νέους δρόμους οι οποίοι οδηγούν στην «ανακάλυψη»  του άλλου και δυνατοτήτων για μια αρμονική σχέση.

Εν κατακλείδι, θα μπορούσε κάποιος να πει πως η θεραπεία ζεύγους δίνει τη δυνατότητα επανεκκίνησης της σχέσης από ένα παλαιότερο σημείο, όπου οι δύο σύντροφοι χαίρονταν τη σχέση τους, αλλά με καλύτερες πλέον προϋποθέσεις.

 

Dr. Σάββας Ν. Σαλπιστής, M.Sc., Ph.D.

Κλινικός Ψυχολόγος Πανεπιστημίου Στοκχόλμης   ενηλίκων και παίδων

Διπλωματούχος Ψυχοθεραπευτής

Βασιλικού Ιατροχειρουργικού Ινστιτούτου Karolinska Στοκχόλμης

 

Για την υπηρεσία online ψυχολόγος (online συνεδρίες) κάντε κλικ ΕΔΩ

Για ραντεβού στο γραφείο του Σάββα Ν. Σαλπιστή Ph.D. κάντε κλικ ΕΔΩ

 

Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη ,  Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγος Online , Ατομική ψυχοθεραπεία , Θεραπεία ζεύγους , Θεραπεία ζεύγους θεσσαλονίκη,  Θεραπεία παιδιών και εφήβων  , Συμβουλευτικές συνεδρίες Θεσσαλονίκη, Συμβουλευτικές συνεδρίες