Χρήση ουσιών στην εφηβεία: γενικά
Η εφηβεία είναι μία περίοδος στη διάρκεια της οποίας οι όποιες πιθανές διαταραχές εκφράζονται με διαφορετικούς τρόπους απ΄ότι προηγούμενα. Ένα μέρος αυτού του διαφορετικού τρόπου έκφρασης οφείλεται στις διάφορες φυσικές αλλαγές που σχετίζονται με την περίοδο αυτή, ενώ άλλοι σημαντικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο είναι οι προσδοκίες και οι απαιτήσεις του άμεσου περίγυρου και της κοινωνίας γενικότερα.
Ο κίνδυνος έναρξης μιας συστηματικής χρήσης ουσιών στην εφηβεία είναι μεγαλύτερος απ΄ότι αργότερα και αυτό οφείλεται στη συνέργεια διαφόρων παραγόντων. Η εφηβεία είναι μία περίοδος της ζωής όπου οι αλλαγές διάθεσης είναι συχνές και έντονες. Οι έφηβοι αισθάνονται συχνά μοναξιά και έχουν μια έντονη ανάγκη αυτονόμησης. Η χρήση ουσιών συμβολίζει για πολλούς εφήβους μια πράξη αυτονομίας καθώς υπερβαίνει κοινωνικούς κανόνες, όρια κ.τ.λ.
Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στη χρήση ουσιών είναι, μεταξύ άλλων, η ευκολία εύρεσης των ουσιών, το κοινωνικό περιβάλλον του εφήβου και τα αποτελέσματα της επήρειας των ουσιών. Τα αγόρια έχουν συνήθως μεγαλύτερες πιθανότητες απ΄ότι τα κορίτσια να αναπτύξουν μια μονιμότερη χρήση.
Οινόπνευμα
Όσον αφορά στη χρήση οινοπνεύματος, οι έφηβοι αποκτούν σύντομα μια σχετική ανοχή, κάτι που οδηγεί συχνά σε μια ολοένα και μεγαλύτερη κατανάλωση οινοπνεύματος. Όταν η χρήση οινοπνεύματος αρχίζει στη διάρκεια της εφηβικής ηλικίας, σε λίγα μόνο χρόνια μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνιο αλκοολισμό.
Συνέπειες της χρήσης οινοπνεύματος είναι, μεταξύ άλλων, η σημαντική μείωση της κριτικής ικανότητας και της ικανότητας ελέγχου των παρορμήσεων, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολές για τις οποίες ίσως και να μην υπάρχει δυνατότητα επανόρθωσης. Επίσης, η χρήση οινοπνεύματος αυξάνει τον κίνδυνο να πέσει κάποιος θύμα εκμετάλλευσης ή ακόμα και κακοποίησης.
Ινδική Κάνναβη
Η ινδική κάνναβη αποτελεί τη συνηθέστερη ουσία -μετά το οινόπνευμα- που χρησιμοποιούν οι έφηβοι σε ολόκληρο τον κόσμο. Χρειάζεται περίπου ένας μήνας για να αποβληθεί από το σώμα. Είναι δύσκολο να καταλάβει κάποιος αν ένα άτομο έχει καπνίσει χασίς ή μαριχουάνα. Κάποιες ενδείξεις είναι η αύξηση του καρδιακού ρυθμού, το κοκκίνισμα των ματιών, αυξημένη ανάγκη κατανάλωσης γλυκισμάτων και αναψυκτικών καθώς και ερεθισμός των αναπνευστικών οδών.
Επίσης, η ξαφνική αύξηση ανάγκης για περισσότερα χρήματα, η απρόσμενη αλλαγή παρέας, η αδικαιολόγητη μείωση της σχολικής επίδοσης και οι πολλές απουσίες, οι ξαφνικές εναλλαγές διάθεσης, όπως και οι αλλαγές των διατροφικών συνηθειών ή του ύπνου μπορεί να αποτελούν ενδείξεις χρήσης ουσιών.
Η επίδραση των ουσιών εξαρτάται και από τη διάθεση της στιγμής που χρησιμοποιούνται. Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες συμπεριλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος, απάθεια, κρίσεις πανικού καθώς και μείωση της ικανότητας μάθησης και αυτοσυγκέντρωσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η χρήση ινδικής κάνναβης μπορεί να πυροδοτήσει ακόμα και ένα ψυχωσικό επεισόδιο.
Χρήση ουσιών
Κάποιες συμβουλές προς τους γονείς
Μη προσφέρετε οινόπνευμα στα παιδιά στο σπίτι γιατί κάτι τέτοιο τα καθιστά δυνητικά πιο ευάλωτα στη χρήση οινοπνεύματος και εκτός σπιτιού. Μιλήστε έγκαιρα με το παιδί σας για τις συνέπειες της χρήσης οινοπνεύματος και άλλων εθιστικών ουσιών καθώς και για το πώς θα αντισταθεί στις πιέσεις των συνομηλίκων, και όχι όταν η χρήση είναι πλέον γεγονός.
Εάν διαπιστώσετε πως το παιδί σας κάνει χρήση, μη διστάσετε να απευθυνθείτε άμεσα στις αντίστοιχες μονάδες αντιμετώπισης ανάλογων καταστάσεων, για οδηγίες και στήριξη.
Dr. Σάββας Ν. Σαλπιστής, M.Sc, Ph.D.
Κλινικός Ψυχολόγος Πανεπιστημίου Στοκχόλμης ενηλίκων και παίδων
Διπλωματούχος Ψυχοθεραπευτής
Βασιλικού Ιατροχειρουργικού Ινστιτούτου Karolinska Στοκχόλμης
Για την υπηρεσία online ψυχολόγος (online συνεδρίες) κάντε κλικ ΕΔΩ
Για ραντεβού στο γραφείο του Σάββα Ν. Σαλπιστή Ph.D. κάντε κλικ ΕΔΩ
Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγος Online , Ατομική ψυχοθεραπεία , Θεραπεία ζεύγους , Θεραπεία ζεύγους θεσσαλονίκη, Θεραπεία παιδιών και εφήβων , Συμβουλευτικές συνεδρίες Θεσσαλονίκη, Συμβουλευτικές συνεδρίες
