Εθισμός στο τζόγο: ορισμός, αιτιολογία, αντιμετώπιση

Γενικά

Ποιος δεν έχει ονειρευθεί το ενδεχόμενο να κερδίσει ένα τεράστιο χρηματικό ποσό και να μπορέσει να πραγματοποιήσει όλες τις ανεκπλήρωτές του επιθυμίες;

Τα τυχερά παιχνίδια είναι για τους περισσότερους ανθρώπους ένας ευχάριστος, «πικάντικος» και απόλυτα ελεγχόμενος τρόπος να δώσουν λίγο χρώμα στην καθημερινότητά τους. Για κάποιους άλλους, όμως, αυτό αποτελεί τεράστιο πρόβλημα, ανάλογο της εξάρτησης από το οινόπνευμα και τις διάφορες ουσίες. Εξάλλου, τα συμπτώματα ενός εθισμένου στον τζόγο ατόμου είναι ανάλογα των εξαρτημένων από το οινόπνευμα ή τις ναρκωτικές ουσίες, δηλαδή συνεχής ενασχόληση με οτιδήποτε έχει να κάνει με τον τζόγο, ανάγκη για ολοένα και συχνότερες ευκαιρίες να παίξει και για ολοένα και μεγαλύτερα ποσά που θα του εξασφαλίσουν την επιθυμητή ένταση, συμπτώματα στερητικού συνδρόμου, σε περίπτωση που δεν έχει τη δυνατότητα να παίξει, αδυναμία ελέγχου της ανάγκης του να παίζει, λέει ψέματα κ.ά.

Το «παράδοξο» είναι πως οι θετικές πλευρές του τζόγου -με τη μορφή των υπέρογκων υποσχόμενων πιθανών κερδών- υπερτονίζονται, μέσα από ένα συνεχή βομβαρδισμό διαφημίσεων και ανάλογων τηλεοπτικών παιχνιδιών, την ίδια στιγμή που οι αρνητικές πλευρές του τζόγου -με τη μορφή προσωπικών και οικογενειακών τραγωδιών-  παραβλέπονται ή δεν τυγχάνουν στο ελάχιστο της ίδιας δημοσιότητας και προβολής.

Ο ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός τυχερών παιχνιδιών, η αυξανόμενη προβολή τους, η συντόμευση του χρόνου ανάμεσα σε ποντάρισμα και ανακοίνωση αποτελεσμάτων, που δημιουργεί μια αίσθηση πως βρισκόμαστε κοντά στην επιτυχία, και η εύκολη πρόσβαση σε αυτά -ακόμα και από το σπίτι- όχι μόνο διευκολύνει την εξάρτηση αλλά έχει επηρεάσει και τη στάση της κοινωνίας απέναντι στον τζόγο. Αυτός που ασχολείται συστηματικά με τον τζόγο, και που παλαιότερα θα θεωρούνταν ως κάποιος που έχει ένα σοβαρό κουσούρι, τώρα πλέον θεωρείται ως απλός «καταναλωτής μιας επιτρεπτής κοινωνικά διασκέδασης».

Εθισμός στον τζόγο

Τι είναι ο εθισμός στον τζόγο;

Ο εθισμός στον τζόγο (Ε.Τ.) σημαίνει, με απλά λόγια, την εξάρτηση κάποιου στα τυχερά παιχνίδια, σε σημείο που να δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα που αφορούν στις κοινωνικές σχέσεις, στην οικονομική κατάσταση, στην προσωπική ζωή και στη φυσική ή/και ψυχική του υγεία.

Από ψυχιατρική άποψη, ο Ε.Τ. εντάσσεται στην κατηγορία των διαταραχών ελέγχου των παρορμήσεων.

 

Συχνότητα εμφάνισης

Οι περισσότερες έρευνες δίνουν ποσοστά που κυμαίνονται από 1-3% του γενικού πληθυσμού.

Κάποια ακόμα ενδιαφέροντα ευρήματα είναι πως οι άνδρες παίζουν συχνότερα και μεγαλύτερα ποσά απ΄ό,τι οι γυναίκες. Επίσης, τα χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου και εισοδήματος άτομα παίζουν περισσότερο απ΄ότι άτομα υψηλότερου μορφωτικού και εισοδηματικού επιπέδου.

 

Εθισμός στον τζόγο : Αιτιολογικοί παράγοντες

Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές απόψεις για τις αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν κάποιον σε εθισμό στον τζόγο. Οι έρευνες δείχνουν πως κάθε τύπος ανθρώπου και προσωπικότητας θα μπορούσε δυνητικά να εμπλακεί σε έναν τέτοιον φαύλο κύκλο. Για πολλούς, η ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια αρχίζει σαν ένας ευχάριστος τρόπος διασκέδασης που μπορεί να γίνει ολοένα και πιο έντονος, σε περίπτωση που αρχίσει να χρησιμοποιείται ως τρόπος διαφυγής από προσωπικά προβλήματα.

Οι συνηθέστερες αιτίες εμφάνισης του εθισμού στο τζόγο είναι:

–     Ανάγκη φυγής από μια οδυνηρή πραγματικότητα (π.χ. άγχος, προσωπικά προβλήματα).

–     Μια έντονη επιθυμία για πολλά χρήματα και για άλλου είδους ζωή.

–    Αναζήτηση έντασης.

–    Κληρονομικοί παράγοντες: η ύπαρξη στενού συγγενικού προσώπου με εθισμό στο τζόγο αυξάνει την ευαλωτότητα του ατόμου.

–    Παιδικά βιώματα: γονείς εθισμένοι στον τζόγο και ύπαρξη ανάλογης ατμόσφαιρας στην οικογένεια ή επώδυνα παιδικά βιώματα που δημιουργούν μια αυξημένη ανάγκη φυγής από τα δύσκολα συναισθήματα που πυροδοτούν.

–    Μια θετική στάση της κοινωνίας απέναντι στα τυχερά παιχνίδια.

–    Η ευκολία προσφοράς και πρόσβασης.

–    Η διαφήμιση και προβολή των τυχερών παιχνιδιών.

–    Η διαμόρφωση των τυχερών παιχνιδιών: π.χ. πολλά μικρά κέρδη ή η αίσθηση πως κάποιος βρέθηκε πολύ κοντά στο να κερδίσει συντηρούν το ενδιαφέρον/εξάρτηση, οι συχνές κληρώσεις φαίνεται πως αυξάνουν τις πιθανότητες εξάρτησης κ.τ.λ.

–    Τα εθισμένα στον τζόγο άτομα επιδεικνύουν συχνά κάποιες γνωστικές αποκλίσεις. Κατά τη διάρκεια που τζογάρουν, μπορεί να νιώσουν μια υπερβολική αυτοπεποίθηση που αποδυναμώνει, όπως είναι φυσικό, την ικανότητά τους να εκτιμήσουν την πιθανότητα να χάσουν.

–    Επίσης, και η χαμηλή αυτοεκτίμηση φαίνεται πως μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά του εθισμένου στον τζόγο. Ο τζόγος δίνει στα άτομα αυτά μια αίσθηση υπεροχής και επάρκειας. Ακόμα και αν χάσουν, αισθάνονται πως είχαν το θάρρος να τολμήσουν και να ρισκάρουν, κάτι που οι περισσότεροι δεν μπορούν να κάνουν. Εάν τύχει και κερδίσουν κάποιο σεβαστό ποσό, υπερηφανεύονται και κάνουν  δώρα σε άλλους, κάτι που τους δίνει μια αίσθηση υπεροχής, αλλά ταυτόχρονα αυξάνει και τον κίνδυνο να ρισκάρουν ακόμα περισσότερο στη συνέχεια.

Τζόγος

Συννοσηρότητα

Άτομα με εθισμό στον τζόγο έχουν συχνά και άλλα ψυχικά και κοινωνικά προβλήματα. Συχνά, καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες οινοπνεύματος, βιώνουν καταθλιπτικά αισθήματα, έχουν αυξημένο άγχος για διάφορα πράγματα, είναι άνεργοι, έχουν προβλήματα στις διαπροσωπικές τους σχέσεις κ.ά.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες μπορεί να επιδεινώσουν τα προβλήματα με τον τζόγο ή να δυσχεράνουν το ενδεχόμενο απεξάρτησης από αυτόν.

 

Αντιμετώπιση

Στη χώρα μας, υπάρχουν μονάδες απεξάρτησης από τον τζόγο στις οποίες κάποιος που αντιμετωπίζει πρόβλημα μπορεί να απευθυνθεί.

Αν κάποιος το προτιμά, μπορεί να απευθυνθεί και σε ιδιώτη ειδικό για αντιμετώπιση των προβλημάτων του.

 

Οδηγίες προς τα συγγενικά πρόσωπα

Δεν είναι δικό σου λάθος. Δεν ευθύνεσαι για τις επιλογές του εθισμένου αλλά μόνο για την προστασία του «ευ ζην» της υπόλοιπης οικογένειας, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού σου.

Χρειάζεται να μιλήσεις ήρεμα και αντικειμενικά με τον εθισμένο για το πώς αισθάνεσαι η ίδια και η υπόλοιπη οικογένεια, όπως και το τι προτίθεσαι να κάνεις, αν η κατάσταση δεν αλλάξει.

Μη διευκολύνεις με κανέναν τρόπο τον εθισμένο να έχει πρόσβαση σε χρήματα που δεν του ανήκουν, ό,τι και αν σου πει ή υποσχεθεί.

Συμπαραστάσου, αλλά θέσε και σαφή όρια, μέχρι ποιου σημείου μπορεί να υπολογίζει στη βοήθειά σου.

 

Dr. Σάββας Ν. Σαλπιστής, M.Sc., Ph.D.

Κλινικός Ψυχολόγος Πανεπιστημίου Στοκχόλμης ενηλίκων και παίδων

Διπλωματούχος Ψυχοθεραπευτής

Βασιλικού Ιατροχειρουργικού Ινστιτούτου Karolinska Στοκχόλμης

 

Για την υπηρεσία online ψυχολόγος (online συνεδρίες) κάντε κλικ ΕΔΩ

Για ραντεβού στο γραφείο του Σάββα Ν. Σαλπιστή Ph.D. κάντε κλικ ΕΔΩ

 

Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη ,  Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγος Online , Ατομική ψυχοθεραπεία , Θεραπεία ζεύγους , Θεραπεία ζεύγους θεσσαλονίκη,  Θεραπεία παιδιών και εφήβων  , Συμβουλευτικές συνεδρίες Θεσσαλονίκη, Συμβουλευτικές συνεδρίες