Τηλεφωνο

Τηλέφωνο επικοινωνίας : 2310.23.45.87

Email

salpistis@i-psyxologos.gr

Διεύθυνση γραφείου

Διεύθυνση γραφείου: Πατριάρχου Ιωακείμ 10, Θεσσαλονίκη (κέντρο)

Γενικά

Αυτό που συνήθως συμβαίνει είναι πως χαιρόμαστε και απολαμβάνουμε λίγο-πολύ τις αλλαγές των εποχών του χρόνου, με τις ομορφιές και τις ιδιαιτερότητες που η κάθε μια από αυτές έχει. Για ορισμένα άτομα, όμως, κάθε τέτοια αλλαγή σηματοδοτεί την έναρξη μιας περιόδου κατάθλιψης για τους ίδιους. Συνήθως, αυτό συμβαίνει στη διάρκεια των σκοτεινότερων περιόδων του χρόνου, δηλαδή στη διάρκεια του όψιμου φθινοπώρου ή/και στη διάρκεια του χειμώνα. Τα χειρότερα διαστήματα φαίνεται πως είναι οι μήνες Νοέμβριος και Ιανουάριος. Υπάρχουν, όμως, και άτομα που μπορεί να εμφανίσουν εποχική κατάθλιψη ακόμα και στη διάρκεια της άνοιξης ή του καλοκαιριού.

Είναι πολλοί αυτοί που εμφανίζουν ένα αίσθημα αυξημένης κόπωσης στη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα. Ένα μικρό ποσοστό από αυτούς, όμως, εκδηλώνουν πολύ εντονότερα συμπτώματα από αυτό της αίσθησης γενικής κόπωσης που πληρούν τα κριτήρια ενός καταθλιπτικού επεισοδίου. Όταν συμβαίνει αυτό, τότε μιλάμε για μια εποχική κατάθλιψη.

Το πρόβλημα αυτό εμφανίζεται σπάνια σε παιδιά και εκδηλώνεται για πρώτη φορά συνήθως στη διάρκεια της πρώιμης ενήλικης ζωής.

Η εποχική κατάθλιψη ή κατάθλιψη της άνοιξης ή/και του χειμώνα φαίνεται να έχει άμεση σχέση με την ύπαρξη φωτός και σκότους. Ένα στοιχείο που συνηγορεί με την άποψη αυτή είναι το ό,τι η εποχική κατάθλιψη είναι φαινόμενο σχεδόν ανύπαρκτο σε χώρες που βρίσκονται κοντά στον ισημερινό. Γίνεται όλο και συχνότερο καθώς πλησιάζουμε σε βορειότερες ή νοτιότερες χώρες των δύο ημισφαιρίων, όπου η διάρκεια των φωτεινότερων και σκοτεινότερων περιόδων του 24ώρου αλλάζει αισθητά με τις εποχές του χρόνου.

 

Εποχική κατάθλιψη

Εποχική κατάθλιψη 

Αιτιολογία

Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει κάποια ενιαία και κοινά αποδεκτή εξήγηση για τους λόγους που η διάθεση κάποιων αλλάζει με τον τρόπο αυτό. Μία θεωρία είναι αυτή του ρόλου της ορμόνης μελατονίνης που ρυθμίζει το βιορυθμό μας στη διάρκεια του 24ώρου. Η μελατονίνη είναι, πολύ απλά, το υπνωτικό του εγκεφάλου που παράγεται στη διάρκεια της νύχτας ή όταν βρισκόμαστε για μεγάλο διάστημα σε σκοτεινά μέρη. Στη διάρκεια της ημέρας, όπου μία μεγάλη ποσότητα φωτός φθάνει στον εγκέφαλο διαμέσου των ματιών μας, τότε διακόπτεται η παραγωγή της μελατονίνης.

Μία άλλη υπόθεση είναι αυτή που υποστηρίζει πως επηρεάζεται το σύστημα της σεροτονίνης, που παίζει σημαντικό ρόλο σε όλες τις μορφές κατάθλιψης. Έχει εκφρασθεί, επίσης, και η άποψη για κάποιο πιθανό ρόλο της βιταμίνης D.

Στο εύλογο ερώτημα γιατί πλήττονται μόνον ορισμένοι και όχι κάποιοι άλλοι, η απάντηση που δίνεται είναι πως αυτοί που εμφανίζουν εποχική κατάθλιψη είναι πιο ευάλωτοι γενετικά ως προς το σημείο αυτό. Σημαντικό ρόλο θεωρείται πως παίζει και ο τρόπος ζωής κάποιου.

Το ερώτημα, γιατί ορισμένοι εμφανίζουν εποχική κατάθλιψη στη διάρκεια των πιο φωτεινών περιόδων του έτους, δεν έχει απαντηθεί ακόμα.

 

Συμπτώματα

Ο όρος «εποχική κατάθλιψη» -Seasonal Affective Disorder (S.A.D.), στα εγγλέζικα- καθιερώθηκε στη δεκαετία του 1980, αλλά υπάρχουν αναφορές και περιγραφές του φαινομένου από την αρχαιότητα. Δεν πρόκειται στην ουσία για κάποια διαφορετική της κατάθλιψης ψυχική διαταραχή/νόσο αλλά εστιάζει στο ό,τι τα καταθλιπτικά επεισόδια έχουν σαφή σχέση με συγκεκριμένες εποχές του έτους και πως θα πρέπει να έχουν εμφανιστεί τουλάχιστον για 2 συνεχόμενα χρόνια.

Κατά τα άλλα, τα συμπτώματα της εποχικής κατάθλιψης είναι τα ίδια με αυτά των άλλων μορφών επεισοδίων κατάθλιψης. Παρόλ΄αυτά, υπάρχουν κάποια ιδιαίτερα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την εποχική κατάθλιψη.

Για παράδειγμα, υπάρχει πολύ συχνά μια αίσθηση έντονης κόπωσης που δεν μειώνεται όσο και αν αυξηθεί η διάρκεια του ύπνου. Αυτό συμβαίνει, παρόλο που τα άτομα που έχουν εποχική κατάθλιψη κοιμούνται, συνήθως, περισσότερο στη διάρκεια των επεισοδίων.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο της εποχικής κατάθλιψης είναι πως το άτομο εμφανίζει μια αυξημένη ανάγκη κατανάλωσης υδατανθράκων, και συγκεκριμένα ζάχαρης, που μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητη αύξηση του σωματικού βάρους. Εξαιτίας της έντονης αίσθησης κόπωσης, υπάρχουν δυσκολίες αυτοσυγκέντρωσης, π.χ. στην εργασία.

Πολλά άτομα, που εμφανίζουν εποχική κατάθλιψη, αναφέρουν μια αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού τους συστήματος, με αποτέλεσμα να πλήττονται ευκολότερα από διάφορες ιώσεις, φλεγμονές ή άλλες ασθένειες.

Εποχική κατάθλιψη

Καταθλιπτικά αισθήματα

Τι μπορεί να κάνει κάποιος μόνος του;

Με βάση τις ισχύουσες απόψεις για τις αιτίες που πυροδοτούν την εποχική κατάθλιψη, αυτά που θα μπορούσαν να γίνουν προληπτικά είναι τα εξής:

–          Το σημαντικότερο είναι ίσως η παραμονή εκτός σπιτιού για όσο μεγαλύτερο διάστημα γίνεται, στη διάρκεια της ημέρας, ακόμα και τις συννεφιασμένες ημέρες.

–          Αποφυγή γυαλιών ηλίου ή έγχρωμων φακών επαφής γιατί διαμέσου των ματιών μας αποκομίζουμε σε μεγάλο βαθμό τα οφέλη του φωτός.

–          Συχνή σωματική άσκηση, περίπου 1 ώρα/3 φορές τη βδομάδα και κατά προτίμηση σε εξωτερικούς χώρους ή στη φύση.

–          Αποφυγή του οινοπνεύματος γιατί εντείνει τα καταθλιπτικά αισθήματα. Η όποια χρήση του θα πρέπει να είναι περιορισμένη.

–          Οργάνωση της ζωής με τρόπο που να αποφεύγεται όσο είναι δυνατόν το στρες.

–          Σταθερές συνήθειες ύπνου και διατροφής.

 

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Οι έρευνες και η εμπειρία δείχνουν πως η εποχική κατάθλιψη αντιμετωπίζεται πολύ αποτελεσματικά τόσο με ψυχοθεραπεία όσο και με διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα. Τα καλύτερα αποτελέσματα, πάντως, φαίνεται πως είναι ο συνδυασμός των δύο, τουλάχιστον στις πιο σοβαρές περιπτώσεις.

Σε ορισμένες χώρες, εφαρμόζεται και μία, αμφιλεγόμενη μέχρι στιγμής, θεραπευτική μέθοδος, η αποκαλούμενη «φωτοθεραπεία». Στην περίπτωση αυτή, χρησιμοποιείται τεχνητό φως του οποίου το μήκος κύματος μοιάζει με αυτό του φυσικού φωτός. Παρά τις πολλές έρευνες που έχουν γίνει για να διερευνηθεί η αποτελεσματικότητα της μεθόδου αυτής, δεν έχει αποδειχθεί ακόμα αν και κατά πόσο βοηθά.

 

Dr. Σάββας Ν. Σαλπιστής, M.Sc., Ph.D.

Κλινικός Ψυχολόγος Πανεπιστημίου Στοκχόλμης ενηλίκων και παίδων

Διπλωματούχος Ψυχοθεραπευτής

Βασιλικού Ιατροχειρουργικού Ινστιτούτου Karolinska Στοκχόλμης

 

Για την υπηρεσία online ψυχολόγος (online συνεδρίες) κάντε κλικ ΕΔΩ

Για ραντεβού στο γραφείο του Σάββα Ν. Σαλπιστή Ph.D. κάντε κλικ ΕΔΩ

 

Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη ,  Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγος Online , Ατομική ψυχοθεραπεία , Θεραπεία ζεύγους , Θεραπεία ζεύγους θεσσαλονίκη,  Θεραπεία παιδιών και εφήβων  , Συμβουλευτικές συνεδρίες ΘεσσαλονίκηΣυμβουλευτικές συνεδρίες

Προτεινόμενα άθρα

1 Comment

Leave A Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *