Share the post "Γονιός εφήβου: όρια, συνεργασία, αντιμετώπιση"
Γονιός εφήβου: γενικά
Η περίοδος της εφηβείας μπορεί να είναι για έναν γονιό παράδεισος και κόλαση μαζί. Οι λόγοι που μπορεί να του προκαλέσουν ανησυχία είναι πολλοί και διάφοροι, όπως η ώρα που θα γυρίσει στο σπίτι ή που κοιμάται ή ξυπνά, τα άτομα με τα οποία κάνει παρέα, ο χρόνος που αφιερώνει στον υπολογιστή, τα διάφορα διαδικτυακά παιχνίδια που παίζει κ.ά. Οι εντάσεις που δημιουργούνται είναι συχνά πολλές και έντονες. Η διατήρηση ισορροπίας ανάμεσα στον έλεγχο και στην εμπιστοσύνη αποτελεί άσκηση υψηλών απαιτήσεων και προκλήσεων.
Ο κάθε γονιός εφήβου οφείλει να είναι προετοιμασμένος για πιθανές απρόβλεπτες καταστάσεις. Για παράδειγμα, είναι πολύ πιθανό ένα 14χρονο να ζητήσει να γυρίσει στις 2 η ώρα μετά τα μεσάνυχτα, και, στην περίπτωση αυτή, ο γονιός θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος για τα επιχειρήματα που θα χρησιμοποιήσει, αν δεν συμφωνεί, και όχι να αναγκασθεί να κάνει επίδειξη δύναμης για το ποιος αποφασίζει, για το ποιος πληρώνει κ.τ.λ. Θέματα, όπως τα ναρκωτικά, το οινόπνευμα, το σεξ κ.ά., θα τεθούν αναπόφευκτα κάποια στιγμή και τότε ο κάθε γονιός θα πρέπει να έχει κάποιες ουσιαστικές και όχι τετριμμένες απόψεις να καταθέσει, αν θέλει να τον πάρει στα σοβαρά το παιδί του.
Στην εφηβεία, είναι συχνό το φαινόμενο τα παιδιά να φέρονται τη μια στιγμή σαν ώριμοι ενήλικες και την επόμενη σαν παιδιά προσχολικής ηλικίας. Κάτι τέτοιο αποτελεί σκληρή δοκιμασία για τα νεύρα και είναι σημαντικό να μπορεί ο γονιός, στις περιπτώσεις αυτές, να αυτοελέγχεται, να διατηρεί την αυτοκυριαρχία του και, με τον τρόπο αυτόν, να αποτελέσει πρότυπο εναλλακτικής στάσης και συμπεριφοράς, για το παιδί του, στη διαχείριση εντάσεων και αντιπαραθέσεων με κάποιον.
Η σχέση με το παιδί φέρνει πάντα στην επιφάνεια στοιχεία (στάσεις, συναισθήματα, συμπεριφορές κ.ά.) της σχέσης του γονιού με τους δικούς του γονείς από την παιδική του ηλικία. Οι στάσεις αυτές επαναλαμβάνονται πολύ συχνά με έναν υποσυνείδητο τρόπο, ανακυκλώνοντας εμπειρίες που μπορεί να πυροδοτούν από πολύ ευχάριστα μέχρι πολύ δυσάρεστα και επώδυνα συναισθήματα. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει ο γονιός τα δικά του «ευάλωτα» σημεία στη σχέση του με τους δικούς του γονείς και, ευκαιρίας δοθείσης, να αυτοπαρατηρείται, ώστε να αποφεύγει, όσο αυτό είναι εφικτό, την επανάληψη των ίδιων αδιεξόδων ή χαμένων ευκαιριών…
Γονιός εφήβου
Όρια και συνεργασία
Η εφηβεία είναι μια χρονική περίοδος στη διάρκεια της οποίας ο έφηβος έχει την ανάγκη να δοκιμάσει τα όρια τόσο των γονιών του όσο και τα δικά του, αλλά και να μπορέσει να αυτονομηθεί ακόμα περισσότερο από αυτούς. Ο διεργασία αυτονόμησης δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, έχοντας συχνές παλινδρομήσεις και αμφιθυμίες που προκαλούν εντάσεις στη σχέση γονέα-εφήβου αλλά και στη σχέση των ίδιων των γονιών. Δυσκολίες αυτονόμησης δεν έχει μόνον ο έφηβος αλλά και οι γονείς από το παιδί τους. Συχνά, οι εντάσεις που δημιουργούνται, γύρω από το θέμα αυτό, οφείλονται, συνήθως, στη μεγαλύτερη δυσκολία του γονιού παρά του ίδιου του εφήβου. Η αποδοχή από έναν γονιό εφήβου πως το παιδί του ενηλικιώνεται, πως δεν τον έχει πλέον με τον ίδιο τρόπο ανάγκη όπως τόσα χρόνια, πως χάνει κατά κάποιον τρόπο τον έλεγχο κ.τ.λ., δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση για πολλούς γονείς.
Η όσο το δυνατόν καλύτερη συνεργασία μεταξύ των γονιών, αλλά και η τήρηση σταθερών ορίων και από τους δύο, αποτελούν προϋπόθεση ώστε να νιώσει ο έφηβος ασφάλεια, παρά τις όποιες τυχόν αντιδράσεις του. Η αίσθηση πως οι γονείς του είναι σταθεροί και πιο «δυνατοί» από τον ίδιο, σε κάποια πράγματα και όταν αυτό χρειάζεται, δημιουργεί αίσθηση ασφάλειας και προβλεψιμότητας.
Σημαντική είναι, επίσης, και η δυνατότητα επαφής με τους γονείς κάποιων φίλων του εφήβου ή γενικά με γονείς που έχουν παιδιά στην εφηβεία, για ανταλλαγή εμπειριών και απόψεων γύρω από θέματα που αφορούν γονείς και παιδί στην εφηβεία.
Μια σχέση εμπιστοσύνης με το ίδιο το παιδί αποτελεί την καλύτερη εγγύηση για μια όσο το δυνατόν καλύτερη έκβαση των όποιων δυσκολιών της περιόδου αυτής. Όταν συμβαίνει αυτό, δεν χρειάζεται να κάνουμε τον ντετέκτιβ, να ψάχνουμε τσέπες και ημερολόγια ή να αναθέτουμε σε κάποιο άλλο παιδί μας την ευθύνη και το ρόλο του «πληροφοριοδότη». Άσχετα με το τι δείχνουν προς τα έξω, οι περισσότεροι έφηβοι δηλώνουν σε διάφορες έρευνες και ερωτηματολόγια πως επιθυμούν διακαώς μια καλή επικοινωνία με τους γονείς τους.
Αναζήτηση βοήθειας
Σε περίπτωση ύπαρξης κάποιων σημαντικών δυσκολιών ή προβλημάτων που επιμένουν, ο γονιός εφήβου είναι πιθανόν να νιώσει ανησυχία, ανημποριά, ακόμα και φόβο. Εάν δεν νιώθει σίγουρος για τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να χειρισθεί τις δυσκολίες του παιδιού του, καλό θα ήταν να συμβουλευθεί πρώτα έναν ειδικό που θα του προτείνει διάφορες εναλλακτικές προσεγγίσεις, πριν πει ή κάνει πράγματα που ενδεχομένως δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση.
Είναι σημαντικό να μην υποδειχθεί ο έφηβος ως ο μόνος υπεύθυνος της όλης κατάστασης. Μετά από μια ψύχραιμη και σύντομη ανασκόπηση των δυσκολιών και των εντάσεων που δημιουργούνται στην οικογένεια, να συνεχίσει ο γονιός λέγοντας πως θα ήταν καλό να συμβουλευθούν κάποιον που να τους βοηθήσει να καταλάβουν την όποια πιθανή ευθύνη και συμμετοχή του καθενός τους στα αδιέξοδα που αντιμετωπίζουν ώστε να μπορέσουν να τα ξεπεράσουν.
Τέτοιου είδους συζητήσεις θα πρέπει να γίνονται πάντα σε στιγμές ηρεμίας και καλής επικοινωνίας και με ύφος ούτε αυστηρό ή επιτακτικό αλλά ούτε και παρακλητικό. Σταθερότητα, αποφασιστικότητα, κατανόηση, ενδιαφέρον αλλά και διάθεση αναγνώρισης πιθανής προσωπικής ευθύνης είναι στοιχεία που η εμπειρία δείχνει πως βοηθούν στις περιπτώσεις αυτές.
Dr. Σάββας Ν. Σαλπιστής, M.Sc., Ph.D.
Κλινικός Ψυχολόγος Πανεπιστημίου Στοκχόλμης ενηλίκων και παίδων
Διπλωματούχος Ψυχοθεραπευτής
Βασιλικού Ιατροχειρουργικού Ινστιτούτου Karolinska Στοκχόλμης
Για την υπηρεσία online ψυχολόγος (online συνεδρίες) κάντε κλικ ΕΔΩ
Για ραντεβού στο γραφείο του Σάββα Ν. Σαλπιστή Ph.D. κάντε κλικ ΕΔΩ
Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγος Online , Ατομική ψυχοθεραπεία , Θεραπεία ζεύγους , Θεραπεία ζεύγους θεσσαλονίκη, Θεραπεία παιδιών και εφήβων , Συμβουλευτικές συνεδρίες Θεσσαλονίκη, Συμβουλευτικές συνεδρίες