Η ιστορία της ανθρωπότητας χαρακτηρίζεται από μια διάθεση/ανάγκη απλοϊκών κατηγοριοποιήσεων του τι είναι φυσιολογική και μη φυσιολογική συμπεριφορά. Στην προσπάθειά του ο άνθρωπος να τεκμηριώσει τι είναι φυσιολογικό ή μη, παρέπεμπε συστηματικά στο τι συνέβαινε στη φύση και στο ζωικό βασίλειο. Τα ευρήματα, όμως, στο ζωικό βασίλειο διέψευσαν και αποδυνάμωσαν αισθητά τη χρησιμότητα αυτού του διαχωρισμού, καθώς αυτό που μονίμως διαπιστώνεται και που έχει, τελικά, αναδειχθεί ως μία βασική αρχή της φύσης είναι η ποικιλομορφία. Ιδιαίτερα δε, όσον αφορά στη σεξουαλική συμπεριφορά, έχει διαπιστωθεί πως πολύ λίγες συμπεριφορές στη φύση ποικίλουν τόσο πολύ όπως αυτή. Για παράδειγμα, ακόμα και η κυρίαρχη για εκατονταετίες άποψη πως η συμπεριφορά του επιβήτορα είναι καθαρά αρσενική συμπεριφορά έχει πλέον αναθεωρηθεί καθώς, μέχρι στιγμής, έχει διαπιστωθεί πως την επιδεικνύουν συστηματικά τουλάχιστον 43 είδη θηλαστικών.
Η παραπομπή στη φύση έχει πολύ συχνά χρησιμοποιηθεί ως ακλόνητο επιχείρημα και στη συζήτηση κατά της ομοφυλοφιλίας. Από τη στιγμή που δεν οδηγεί στην αναπαραγωγή του είδους, θεωρείται ως μη φυσιολογική συμπεριφορά που παρατηρείται μόνο στον άνθρωπο. Μπορεί, όμως, η φύση να μας υποδείξει τι είναι σωστό και τι λάθος; Και αν ναι, τότε πως εξηγείται η διαπιστωμένη ύπαρξη ομοφυλοφιλικής συμπεριφοράς (Ο.Σ.) σε περισσότερα από 1500 είδη ζώων και η επιστημονικά τεκμηριωμένη συστηματική Ο.Σ. σε περισσότερα από 500;
Φαίνεται πως η Ο.Σ. είναι συχνότερη σε είδη ζώων που ζουν σε κοινωνικές ομάδες και όχι σε είδη που δεν είναι κοινωνικά. Το συμπέρασμα από τη διαπίστωση αυτή είναι πως η σεξουαλικότητα απέκτησε και άλλου είδους λειτουργίες, πέραν της αναπαραγωγικής, όταν δημιουργήθηκαν ισχυροί δεσμοί μεταξύ των μελών της κοινωνικής ομάδας.
Η κατηγοριοποίηση λοιπόν της ανθρώπινης σεξουαλικότητας ως φυσιολογικής και μη φυσιολογικής, με βασικό επιχείρημα την παραπομπή στο τι συμβαίνει στη φύση, είναι, σύμφωνα με τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, άκρως προβληματική. Πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν συμπεριφορές που είναι συχνότερες από άλλες αλλά αυτό δεν αποτελεί, σε καμία περίπτωση, τεκμήριο φυσιολογικότητας ή μη. Η ποικιλομορφία, όπως προαναφέρθηκε, είναι βασικό χαρακτηριστικό της φύσης και το λιγότερα συχνό ΔΕΝ είναι και λιγότερο φυσιολογικό.
Το τι είναι φυσιολογικό ή μη εξαρτάται άμεσα και από το πολιτισμικό περιβάλλον που ζούμε. Για παράδειγμα, στη φυλή Σάμπια στη Ν. Γουινέα, τα αγόρια, από την προεφηβική ηλικία μέχρι να παντρευτούν, έχουν αποκλειστικά ομοφυλοφιλικές σχέσεις με συνομηλίκους τους για να εκπαιδευτούν σε άνδρες και μόλις παντρευτούν η Ο.Σ. απαγορεύεται. Ανάλογα παραδείγματα, και σε άλλες φυλές, υπάρχουν πολλά.
Η δυσκολία των σύγχρονων κοινωνιών να αποδεχθούν και να κατανοήσουν την ομοφυλοφιλία φαντάζει, κατά κάποιον τρόπο, «παράξενη», αν όχι υποκριτική, για πάρα πολλούς λόγους αλλά και από το γεγονός πως ομοφυλοφιλικού τύπου φαντασιώσεις έχουν οι περισσότεροι άνθρωποι και όλοι σχεδόν οι έφηβοι, ασχέτως κοινωνικού περιβάλλοντος.
Ομοφυλοφιλία
Η μη ανοχή της κοινωνίας μας για κάθε τι που αποκλίνει του «φυσιολογικού» ή συνηθισμένου, όπως η ομοφυλοφιλία, και απειλεί βασικές ηθικές αξίες που έχουν κυριαρχήσει, οδηγεί σχεδόν αυτόματα στον αφορισμό, στον αποκλεισμό και στην κατηγοριοποίηση. Η μη αποδοχή της ομοφυλοφιλίας «εξαναγκάζει» ψυχικά το άτομο να θέλει να είναι ετεροφυλόφιλο και να απωθεί πάση θυσία κάθε άλλου είδους συναίσθημα ή επιθυμία. Εδώ, μέχρι και σήμερα ακόμα, καταβάλλονται προσπάθειες να μετατραπεί ένα αριστερόχειρο παιδί σε δεξιόχειρο γιατί αποκλίνει από το…φυσιολογικό!!! Ποτέ δεν πρόκειται να ξεχάσω την εικόνα της μικρής μου αδελφής με τα έντρομά της ματάκια, όταν, μετά την πρώτη μέρα σαν πρωτάκι στο σχολείο, ήρθε σπίτι με μελανιασμένο το αριστερό της χεράκι από τις βιτσιές του δασκάλου της για να μάθει να γράφει με το σωστό χέρι…. Σημείωση: ο δάσκαλος αυτός ήταν ψάλτης και κατηχητής στην εκκλησία της γειτονιάς μας…
Στη συζήτηση για την ανθρώπινη σεξουαλικότητα, η μεγάλη ποικιλομορφία στη φύση παραβλέπεται πολύ συχνά. Ο εστιασμός στο αν κάποιος γεννιέται ή γίνεται ομοφυλόφιλος, αυτή η προσέγγιση του είτε το ένα είτε το άλλο, στην ουσία αποτελεί παρανόηση καθώς παραβλέπει το σχεδόν ανέφικτο του διαχωρισμού ανάμεσα σε κληρονομικότητα και περιβάλλον.
Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα για τα αίτια της ομοφυλοφιλίας έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις στα Μ.Μ.Ε. Αρκετές φορές, έχει αναφερθεί η αναζήτηση ενός γονιδίου-ομοφυλοφιλίας. Δεν είναι να απορεί κανείς, όταν λίγα μόλις χρόνια πριν διαβάσαμε για την εύρεση ενός γονιδίου-επαγγελματικού προσανατολισμού, δηλαδή, ενός γονιδίου που καθορίζει το τι δουλειά μας αρέσει!!! Αυτή η υπεραπλούστευση τόσο σύνθετων ανθρώπινων συμπεριφορών, όπως η ομοφυλοφιλική, και η αναγωγή της εμφάνισής τους στην απλή ύπαρξη ενός και μόνο γονιδίου αντίκειται σε κάθε είδους σοβαρή επιστημονική αντίληψη.
Οι υπεραπλουστευμένες αντιλήψεις για τόσο σύνθετα φαινόμενα οδηγούν στη διαστρέβλωση τόσο του ίδιου του φαινομένου όσο και της γνώσης μας γύρω από αυτό. Η έλλειψη ανοχής της κοινωνίας απέναντι στην ομοφυλοφιλία, ως φαινόμενο, και στους/στις ομοφυλόφιλους/-ες, ως άτομα, θα πρέπει να αναζητηθεί στις προκαταλήψεις μας και στο φόβο μας για κάθε τι «διαφορετικό» και αφορισμένο…
Οι ερευνητές είναι κι αυτοί άνθρωποι με συναισθήματα, ηθικές αρχές και προκαταλήψεις από τις οποίες δεν μπορούν να αποστασιοποιηθούν, όσο κι αν το θέλουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο νομπελίστας J. Watson, που το 1997 δήλωνε στη Sunday Telegraph: «Εάν θα μπορούσαμε να βρούμε ένα γονίδιο που καθορίζει την ανθρώπινη σεξουαλικότητα και μία γυναίκα αποφάσιζε πως δεν θέλει ένα ομοφυλόφιλο παιδί, ωραία, ας την επιτρέψουμε να το αποβάλει»…
Dr. Σάββας Ν. Σαλπιστής, M.Sc., Ph.D.
Κλινικός Ψυχολόγος Πανεπιστημίου Στοκχόλμης ενηλίκων και παίδων
Διπλωματούχος Ψυχοθεραπευτής
Βασιλικού Ιατροχειρουργικού Ινστιτούτου Karolinska Στοκχόλμης
Για την υπηρεσία online ψυχολόγος (online συνεδρίες) κάντε κλικ ΕΔΩ
Για ραντεβού στο γραφείο του Σάββα Ν. Σαλπιστή Ph.D. κάντε κλικ ΕΔΩ
Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη , Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγοι Θεσσαλονίκη κέντρο , Ψυχολόγος Online , Ατομική ψυχοθεραπεία , Θεραπεία ζεύγους , Θεραπεία ζεύγους θεσσαλονίκη, Θεραπεία παιδιών και εφήβων , Συμβουλευτικές συνεδρίες Θεσσαλονίκη, Συμβουλευτικές συνεδρίες